Gần 5 năm, chưa thi hành xong bản án
Bản án phúc thẩm về vụ khiếu kiện hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (bìa đỏ) ở xã Bình Tú (huyện Thăng Bình) do TAND Cấp cao tại Đà Nẵng ra phán quyết vào ngày 16/3/2018, có hiệu lực pháp luật cùng ngày tuyên án. Thế nhưng, gần 5 năm qua, cơ quan có trách nhiệm thực hiện phán quyết của tòa là UBND huyện Thăng Bình vẫn chưa thi hành xong bản án, khiến người kiện phải khiếu nại nhiều nơi.
Bức xúc của người khởi kiện
Tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú (thôn Tú Cẩm, xã Bình Tú, Thăng Bình), đại diện bởi ông Nguyễn Văn Nam (tổ 4, thôn Tú Cẩm, xã Bình Tú) đứng đơn khởi kiện, yêu cầu tòa án ra phán quyết buộc UBND huyện Thăng Bình hủy một phần bìa đỏ đã cấp cho hộ bà Lê Thị Thăng đối với thửa đất số 272a, tờ bản đồ số 8, diện tích 1.685m2 loại đất thổ cư, thời gian sử dụng lâu dài tại tổ 4, thôn Cẩm Tú vì cho rằng việc cấp bìa đỏ không đúng quy định của pháp luật.
Vụ việc nêu trên được TAND tỉnh xét xử sơ thẩm ngày 21/9/2017 và TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử phúc thẩm ngày 16/3/2018. Bản án phúc thẩm số 34, ngày 16/3/2018 của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng tuyên: (1) Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú, hủy một phần bìa đỏ đã cấp cho hộ bà Lê Thị Thăng; (2) Tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú đại diện là ông Nguyễn Văn Nam... được quyền liên hệ cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xin đăng ký cấp bìa đỏ theo quy định của pháp luật. Bản án có hiệu lực từ ngày tuyên án.
“Thay vì xử phạt vi phạm hành chính, buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép trên diện tích đất sau khi tòa án đã ra phán quyết, UBND huyện Thăng Bình lại hướng dẫn chúng tôi khởi kiện vụ án dân sự về tranh chấp đất đai với ông Nguyễn Văn Hối. Thật hết sức vô lý! Cho đến nay, chính quyền địa phương vẫn chưa cấp bìa đỏ cho tộc Nguyễn Văn, chúng tôi có cơ sở gì để khiếu nại, khiếu kiện về hành vi xây dựng công trình trái phép của ông Hối?”.
(Ông Nguyễn Văn Nam - đại diện Tộc Nguyễn Văn làng Cẩm Phú)
Thế nhưng, từ năm 2018 đến nay, ông Nguyễn Văn Nam đã chạy đôn chạy đáo khắp nơi yêu cầu thực hiện đầy đủ nội dung bản án, cụ thể là đề nghị UBND huyện Thăng Bình lập thủ tục cấp bìa đỏ cho tộc Nguyễn Văn theo phán quyết của tòa án, nhưng vụ việc vẫn chưa được giải quyết xong.
Trao đổi với phóng viên Báo Quảng Nam, ông Nam trưng ra cả tập tài liệu về vụ việc, trong đó có nhiều văn bản kết luận tiếp dân của Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Bí thư Huyện ủy Thăng Bình; nhiều công văn giải thích nội dung bản án của cấp có thẩm quyền, nhiều văn bản chỉ đạo giải quyết đơn thư khiếu nại của UBND tỉnh từ sau khi có phán quyết của các cấp tòa án đến nay. Đáng chú ý là các thông báo kết luận tiếp dân của UBND tỉnh đều yêu cầu UBND huyện Thăng Bình thực hiện nghiêm nội dung phán quyết của TAND cấp cao tại Đà Nẵng.
Đơn cử, tại Thông báo kết luận tiếp công dân của Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu tháng 2/2019 (Thông báo số 59, ngày 27/2/2019), Chủ tịch UBND tỉnh “phê bình Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình chậm chỉ đạo triển khai Bản án số 34/2018/HCPT, ngày 16/3/2018 của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng (…); Yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình căn cứ Bản án của TAND Cấp cao tại Đà Nẵng và các quy định của pháp luật hiện hành để giải quyết thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tộc Nguyễn Văn đúng quy định”.
Gần đây nhất, ngày 2/6/2022, UBND tỉnh có Văn bản số 3308, nêu rõ: “Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương rà soát hồ sơ, thủ tục giải quyết cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tộc Nguyễn Văn theo nội dung bản án và quy định của pháp luật, báo cáo tình hình, kết quả thực hiện cho Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 30/6/2022”.
Tuy nhiên, từ sau ngày 30/6/2022 đến nay, ông Nguyễn Văn Nam vẫn tiếp tục gửi đơn đến các ngành, các cấp.
Vướng mắc ở đâu?
Sau bản án phúc thẩm, ngày 7/6/1018, UBND huyện Thăng Bình đã ban hành Quyết định số 260 hủy một phần bìa đỏ đã cấp cho hộ bà Lê Thị Thăng. Như vậy là một phần bản án đã được thực hiện. Tuy nhiên việc lập thủ tục cấp bìa đỏ cho tộc Nguyễn Văn thì bị ách tắc kéo dài.
Hồ sơ vụ việc cho thấy, từ năm 2018 đến nay, với sự chỉ đạo của các cấp và yêu cầu của tộc Nguyễn Văn, UBND huyện Thăng Bình đã rất tích cực trong việc chỉ đạo các phòng ban chức năng của huyện và xã Bình Tú triển khai thực hiện nhiều nội dung liên quan đến việc giải quyết cấp bìa đỏ cho tộc Nguyễn Văn. Rất nhiều văn bản của các cơ quan chuyên môn và chính quyền đã được ban hành. Tuy nhiên, đến thời điểm này, UBND huyện Thăng Bình vẫn cho rằng còn một số vướng mắc.
Cụ thể, vướng mắc thứ nhất theo huyện Thăng Bình là sau khi có phán quyết của tòa phúc thẩm, đã xảy ra việc hộ ông Nguyễn Văn Hối xây dựng tường rào gạch, trụ bê tông, kéo lưới B40 trên diện tích đất tộc Nguyễn Văn đề nghị cấp bìa đỏ.
Vướng thứ hai là ông Nguyễn Xuân Trình, người trong tộc Nguyễn Văn có đơn trình bày ý kiến không thống nhất cử ông Nguyễn Văn Nam đại diện tộc Nguyễn Văn xin lập thủ tục cấp bìa đỏ cho tộc. Cả hai nội dung này, UBND huyện đều có văn bản đề nghị các cơ quan chức năng cấp trên giải đáp, hướng dẫn thực hiện.
Về khiếu nại của ông Nguyễn Xuân Trình, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng ngày 17/10/2019 đã có Văn bản số 3996 giải đáp: “Trường hợp này (cấp bìa đỏ cho tộc Nguyễn Văn - PV), UBND huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tộc Nguyễn Văn là chấp hành bản án đã có hiệu lực pháp luật của tòa án theo quy định tại điểm d, khoản 1, Điều 99 Luật Đất đai năm 2013”.
Còn trong văn bản hướng dẫn chuyên môn số 16, ngày 7/1/2020 của Văn phòng Đăng ký đất đai (Sở Tài nguyên và môi trường) về xử lý vướng mắc đối với việc hộ ông Nguyễn Văn Hối xây dựng tường rào trên phần đất tộc Nguyễn Văn đề nghị cấp bìa đỏ, cũng đã khẳng định: “Tộc Nguyễn Văn (đại diện là ông Nguyễn Văn Nam) đủ điều kiện lập thủ tục trình UBND huyện Thăng Bình xem xét, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.
Đặc biệt, văn bản này có nội dung: “Trường hợp ông Nguyễn Văn Hối xây dựng các công trình trên đất sau khi đã được tòa án tuyên xử thì việc xây dựng nói trên là trái quy định của pháp luật, thuộc hành vi bị nghiêm cấm”; “đề nghị tộc Nguyễn Văn trình báo sự việc xây dựng trái phép nêu trên đến UBND xã Bình Tú hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Thăng Bình báo cáo UBND huyện Thăng Bình chỉ đạo xử lý vi phạm hành chính theo quy định”.
Ông Nguyễn Văn Nam nói: “Văn bản của các cơ quan chức năng đã giải đáp cụ thể, rõ ràng những cái mà UBND huyện Thăng Bình cho rằng còn vướng mắc, nhưng địa phương vẫn kéo dài thời gian thực hiện bản án. Thay vì xử phạt vi phạm hành chính, buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép trên diện tích đất sau khi tòa án đã ra phán quyết, UBND huyện Thăng Bình lại hướng dẫn chúng tôi khởi kiện vụ án dân sự về tranh chấp đất đai với ông Nguyễn Văn Hối. Thật hết sức vô lý!
Cho đến nay, chính quyền địa phương vẫn chưa cấp bìa đỏ cho tộc Nguyễn Văn, chúng tôi có cơ sở gì để khiếu nại, khiếu kiện về hành vi xây dựng công trình trái phép của ông Hối? Tôi khẳng định, tộc Nguyễn Văn không tranh chấp đất đai với ông Hối mà chỉ khẩn thiết đề nghị UBND huyện Thăng Bình giải quyết nhanh thủ tục cấp bìa đỏ, theo đúng phán quyết của tòa phúc thẩm từ năm 2018”.
Liên quan đến vụ việc, xin dẫn thêm ý kiến chỉ đạo của ông Phan Công Vỹ - Bí thư Huyện ủy Thăng Bình (Thông báo số 530 ngày 14/1/2020): “UBND xã Bình Tú căn cứ quy định của pháp luật, lập thủ tục xử lý trường hợp vi phạm đất đai đối với ông Nguyễn Văn Hối. Nếu vượt thẩm quyền xử lý vi phạm của Chủ tịch UBND xã, thì lập các thủ tục theo quy định và đề nghị Chủ tịch UBND huyện xử lý theo đúng quy định hiện hành. (Thời gian thực hiện từ ngày 13/1/2020 đến ngày 22/1/2020 phải hoàn thành)”.