[eMagazine] - Tăng sức mạnh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Khủng hoảng truyền thông (thuật ngữ vay mượn từ tiếng Anh - “crisis”)  là bất kỳ một sự kiện ngoài ý muốn nào mang mối đe dọa nghiêm trọng đến uy tín của tổ chức hay công ty và/hoặc niềm tin của các bên liên quan.

“Mồi lửa” có thể bắt đầu từ một hành động vi phạm lòng tin; một phát ngôn thiếu chuẩn mực; sự biến động trong môi trường cạnh tranh; một nghị định của chính phủ hay một văn bản pháp quy của chính quyền ban hành có vẻ đột ngột, có thể gây sốc; một cáo buộc bởi các nhân viên hoặc những người khác ngoài tổ chức, doanh nghiệp; lỗ hổng trong sản phẩm, hoặc bất kỳ tác động tiêu cực nào khác…

Khủng hoảng truyền thông có thể xảy ra bất cứ lúc nào, bất cứ đâu, ảnh hưởng đến mọi đối tượng. Đặc biệt với các tổ chức, cá nhân trong bộ máy chính quyền, hay các doanh nghiệp đều có thể là “nạn nhân tiềm tàng” của khủng hoảng truyền thông khi dòng thông tin “có vấn đề” xuất hiện.

Thấy gì từ các đám cháy?

Quảng Nam thời gian qua cũng có “một số sự kiện ngoài ý muốn” gây sự cố truyền thông, tác động tiêu cực hình ảnh địa phương.

Nóng bỏng là những ồn ào dư luận về việc xử lý các cá nhân sai phạm sau các đợt phòng chống dịch COIVID-19. Một chuỗi sự kiện liên quan Việt Á mà giám đốc là người Quảng Nam, được bóc tách, rà soát, xem xét lại. Một loạt nhân vật liên quan “chuyến bay giải cứu”, trong đó có một phó chủ tịch UBND tỉnh, phải xộ khám, hầu tra.

Trong lĩnh vực kinh tế, Đoàn Thanh tra của Thanh tra Chính phủ đã tổ chức thanh tra về việc thực hiện pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng, việc cấp phép, khai thác các mỏ đất, đá làm vật liệu xây dựng trên địa bàn Quảng Nam (đã kết thúc thanh tra trực tiếp sau gần 6 tháng), cũng tiềm ẩn nhiều câu chuyện. Kết quả thanh tra thế nào thì phải chờ công bố báo cáo chính thức, nhưng ít nhiều việc rà soát, xem xét lại hàng loạt dự án cũng đã tạo ra những đồn đoán phức tạp.

Ở các địa phương cấp huyện, cũng xuất hiện những “chuyện không hay”, như đề án thu phí tham quan của Hội An; tụ tập đông người vì vấn đề đất đai và các dự án bất động sản ở Điện Bàn; việc xây nhà trên đất chưa chuyển mục đích sử dụng ở Duy Xuyên, Phú Ninh; hàng loạt khiếu nại của dân về việc chậm cấp sổ đỏ quyền sử dụng đất ở Núi Thành;…

Các vấn đề nêu trên, đã, đang và sẽ còn cần báo chí vào cuộc tuyên truyền, để làm sao củng cố niềm tin vào việc xây dựng hệ thống chính trị, tháo gỡ các vướng mắc trong môi trường đầu tư phát triển. Báo Quảng Nam với tư cách là cơ quan ngôn luận - “Tiếng nói của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Quảng Nam”, đã tích cực tham gia tuyên truyền, góp sức phòng ngừa các mồi lửa khủng hoảng truyền thông.

Nghị quyết 35-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XII ngày 11/10/2018 về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” (sau đây gọi tắt là NQ 35) đã xác định: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng là bảo vệ Ðảng, bảo vệ Cương lĩnh chính trị, đường lối lãnh đạo của Ðảng; bảo vệ Nhân dân, Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước.

NQ35 có thể xem là “cây gậy chỉ huy” để các cơ quan báo chí định hướng xử lý nhiều vấn đề về thông tin, trong đó có việc tham gia phòng ngừa khủng hoảng truyền thông có thể tác động tiêu cực đến các mục tiêu cần bảo vệ đã nêu.

Trong các năm qua Báo Quảng Nam đã tích cực nắm bắt chủ trương, định hướng từ Ban chỉ đạo 35 của tỉnh để tham gia xử lý những sự cố truyền thông. Dưới sự định hướng của Tỉnh ủy và Ban chỉ đạo 35, Báo Quảng Nam đã chủ động vào cuộc xử lý thông tin nhiều vụ việc, với tinh thần “không có vùng cấm” khi phản ánh, phân tích những sai phạm, tiêu cực, đồng thời làm nhiệm vụ “báo chí dẫn dắt” để định hướng dư luận, thông qua nhiều loại hình báo chí, kể cả kết nối với mạng xã hội.

Bên cạnh việc mở chuyên trang “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng”, Báo Quảng Nam cũng sử dụng các trang Tiêu điểm - sự kiện, Tòa soạn - bạn đọc,… để đăng tải nhiều chuyên đề, loạt bài, bài phản ánh, điều tra, nhằm làm sáng rõ những hạn chế, vướng mắc trong điều hành kinh tế - xã hội, nhất là đề xuất xử lý các vụ việc tiềm ẩn nguy cơ khởi phát “đám cháy truyền thông”.

Song hành với phản ánh các vụ việc có thể gây bức xúc dư luận, Báo Quảng Nam cũng tích cực tạo dòng chủ lưu thông tin về những kết quả tốt trong công tác xây dựng đảng, các mô hình đổi mới sáng tạo trong vận hành hệ thống chính trị, thành tựu kinh tế - xã hội, gương người tốt, việc tốt, nhằm “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, bồi đắp tinh thần vì Quảng Nam phát triển.

Theo Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lê Văn Dũng, Báo Quảng Nam khẳng định được vai trò cơ quan ngôn luận, tuyên truyền của Đảng bộ tỉnh. Cùng với hệ thống chính trị toàn tỉnh, Báo Quảng Nam đã có những đóng góp hết sức tích cực vào công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên địa bàn tỉnh.

Báo đã có bước phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ trên nhiều mặt, hệ thống báo chí đầy đủ các loại hình báo in, báo điện tử đa phương tiện. Đội ngũ người làm báo tại Báo Quảng Nam ngày càng trưởng thành và có bước phát triển về chất lượng, vững vàng bản lĩnh chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, tâm huyết với nghề.

Trong công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, Báo Quảng Nam đã phát huy khá hiệu quả vai trò cơ quan ngôn luận, tuyên truyền của Đảng bộ tỉnh. Nhiều bài viết với luận cứ, luận điểm chặt chẽ, thuyết phục góp phần định hướng dư luận xã hội đối với các vấn đề nóng, nhạy cảm, phức tạp được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm.

Có thể kể đến như tuyên truyền các hoạt động liên quan đến công tác phòng chống dịch COVID-19; thông tin, phản ánh tình hình lũ lụt, sạt lở đất, công tác cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai. Hay các vấn đề liên quan đến dự án xây dựng đường ven biển Võ Chí Công và dự án Khu đô thị sinh thái tại vịnh An Hòa (xã Tam Hiệp, Núi Thành); thông tin kịp thời về công trình Tượng đài chiến thắng Khâm Đức (Phước Sơn)... Từ đó, góp phần ổn định tư tưởng, tâm trạng xã hội trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu và báo Đảng phải nhận trách nhiệm đi đầu. Điều thuận lợi là Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35 về "Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù dịch trong tình hình mới" đã giúp báo nhận được quan điểm nhất quán đến mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể của Đảng đặt ra. Qua đó có thêm nhiều thông tin, đưa ra được nhiều giải pháp để triển khai công tác này.

Từ khâu định hướng trong đề cương tuyên truyền hàng tuần, hàng tháng đến việc phân công trong ban biên tập, phóng viên, nhóm phóng viên thực hiện các bài viết về công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, chủ động mở nhiều chuyên trang, chuyên mục như "Xây dựng Đảng"; "Gương sáng đảng viên"; "Đảng trong cuộc sống"; "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".

Đồng thời có nhiều tác phẩm biểu dương gương đảng viên tiêu biểu, tổ chức cơ sở đảng điển hình trong lao động sản xuất, học tập, công tác, sản xuất kinh doanh và làm theo lời Bác.

Để đáp ứng nhiệm vụ tuyên truyền đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, Ban Biên tập kiến nghị Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tăng cường tổ chức tập huấn viết về đề tài chính luận. Đồng thời đề nghị Ban Tổ chức Tỉnh ủy nghiên cứu cho một số phóng viên, biên tập viên mảng Nội chính - xây dựng Đảng không nằm trong diện quy hoạch lãnh đạo được đào tạo trình độ lý luận chính trị cao cấp, để có đủ khả năng lý luận viết những tuyến bài này.

Ban Biên tập Báo Bình Thuận cũng đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy quan tâm chỉ đạo các ngành chức năng tham mưu UBND tỉnh quan tâm đầu tư báo điện tử, phát huy hơn nữa thế mạnh cơ quan truyền thông đa phương tiện để  tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, nhân dân và đấu tranh với các thông tin xấu độc. Kịp thời khen thưởng, động viên các tác giả, tác phẩm có chất lượng cao về đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, bảo vệ Đảng và chế độ.

Phải xác định báo chí chính thống, đặc biệt là các cơ quan báo Đảng, là những đơn vị tạo được uy tín về sự chính xác thông tin trong lòng độc giả. Vì vậy, chúng tôi đã phát huy được niềm tin của người dân, công chúng về những nội dung mà báo chí muốn truyền tải, từ đó định hướng dư luận.

Khi xuất hiện bất kỳ thông tin xấu, độc, sai sự thật, đầu tiên các cơ quan chính thống của tỉnh sẽ phải là nơi cung cấp thông tin kịp thời nhất để định hướng dư luận và báo Đảng chính là công cụ quan trọng để truyền tải thông tin này. Qua đó càng khẳng định vai trò của các cơ quan báo chí đối với việc đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái, xấu độc, góp phần tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch trong tình hình mới.

Để đấu tranh chống những thông tin xấu, độc, sai sự thật, bên cạnh thường xuyên bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, định hướng của Tỉnh ủy Quảng Ninh cũng đẩy mạnh hoạt động báo chí đa phương tiện, đây là xu hướng đang diễn ra trên thế giới ở lĩnh vực truyền thông.

Với đặc thù là cơ quan sở hữu nhiều hạ tầng báo chí như Quảng Ninh, đa phương tiện không chỉ là tờ báo thông thường mà sự tổng hợp của nhiều thể loại và có sự tương tác mạnh mẽ với độc giả. Đây là lợi thế lớn để chúng tôi truyền tải nhiều bài viết, sản phẩm chất lượng về xây dựng đảng trên các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, công tác phòng chống tham nhũng, đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, nhất là trong các sự kiện chính trị của quê hương đất nước…

Tất nhiên, để làm tốt nhiệm vụ này, đội ngũ phóng viên, biên tập viên phải không ngừng rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, để khi đứng trước các thông tin xấu, độc có sự nhận diện chính xác, quyết đoán.

Do vậy, đội ngũ nhà báo tỉnh Quảng Ninh không ngừng được cập nhật kiến thức về công nghệ để làm truyền thông hiện đại, sẵn sàng đáp ứng nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống. Đội ngũ nhà báo cũng luôn thực hiện nghiêm các quy định của nhà nước về sử dụng mạng xã hội chính danh, tuân thủ những quy định, quy ước về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo và trách nhiệm của người làm báo...

Với phương châm "lấy cái đẹp dẹp cái xấu, lấy cái tích cực đẩy lùi tiêu cực", Báo Tuyên Quang đã đẩy mạnh tuyên truyền lan tỏa những thông tin tích cực, cung cấp cho bạn đọc các thông tin chính thống để định hướng dư luận, nhất là trước, trong và sau những sự kiện chính trị quan trọng của đất nước và địa phương.

Tuyên truyền, đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, Báo Tuyên Quang tận dụng các loại hình đa phương tiện, trong đó các chính sách pháp luật được báo sử dụng hình thức infographic để biểu đạt, sau đó chia sẻ qua các kênh mạng xã hội.

Bằng hình thức livestream, các kỳ họp của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh đều được chúng tôi cập nhật hoặc truyền hình trực tiếp trên website hoặc trang fanpage, youtube của báo. Tất cả thông tin liên quan trực tiếp đến cuộc sống của người dân được cập nhật liên tục, đó là cách hiệu quả để truyền tải thông tin chính sách để người dân hiểu.

Khi người dân hiểu rõ về các chính sách pháp luật, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước thì các thế lực thù địch không thể nào xuyên tạc được. Khi người dân được tham gia từng quá trình từ xây dựng đến ban hành chính sách, họ sẽ hiểu hơn.

Thêm một điều nữa và cũng chính điều này khiến Báo Tuyên Quang đoạt giải báo chí Búa Liềm vàng và giải báo chí về Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chính là từ phương châm "lấy cái đẹp dẹp cái xấu".

Liên tục những điển hình tiêu biểu được chúng tôi phản ánh bằng các tác phẩm về gương người tốt việc tốt. Ngay khi các tuyến bài này được đăng tải và chia sẻ bằng các loại hình đa phương tiện, tạo nên hiệu ứng tích cực và lan tỏa rộng rãi. Đặc biệt, chúng tôi liên tục tổ chức các vệt bài chuyên sâu, chuyên đề về đánh giá nhìn nhận các nội dung chính sách đã ban hành tác động như thế nào đối với đời sống nhân dân. 

Báo chí Việt Nam nói chung và đặc biệt là các cơ quan báo Đảng cần xác định công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Trên cơ sở đó, trước hết các cơ quan báo chí cần xây dựng kế hoạch, đề cương tuyên truyền cụ thể về lĩnh vực này theo tháng, quý và cả năm. Từ đó, báo sẽ xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề để tạo điểm nhấn, bên cạnh các sản phẩm đơn lẻ. Thứ hai, báo chí muốn tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng hiệu quả, cần chú ý đến vấn đề lan tỏa thông tin.

Hiện nay, truyền thông có nhiều nền tảng, nếu trước đây chúng ta chỉ có báo in thì bây giờ có báo điện tử, thậm chí báo điện tử cũng đang đối mặt với sự cạnh tranh rất khốc liệt với các mạng xã hội. Chính vì vậy, ngoài đầu tư cho chất lượng và sự sắc bén trong sản phẩm thì phải tạo được sức hút về mặt hình thức và lan tỏa được trên các nền tảng.

Như Fanpage Báo Hà Tĩnh điện tử hiện có hơn 450 nghìn lượt theo dõi. Ngoài trang fanpage chính, báo xây dựng các trang fanpage vệ tinh, trang địa phương, để khi cần lan tỏa nội dung thì chia sẻ lên các trang đấy, đó là những trang chính danh. Ngoài ra cũng hình thành những trang ẩn danh của báo quản lý và phóng viên để vừa đấu tranh trực diện bằng lý luận và đấu tranh “mềm”…

Trong điều kiện nguồn nhân lực của báo Đảng bị giới hạn chỉ tiêu biên chế, muốn xây dựng được đội ngũ nhà báo viết chính luận tốt thì phải có đội ngũ cán bộ, phóng viên có nhãn quan chính trị, nghiệp vụ tốt.

Đồng thời không gói gọn trong nhóm người viết ở lĩnh vực xây dựng Đảng mà phóng viên các bộ phận khác cũng phải tham gia viết mảng xây dựng Đảng, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Về đề tài, đấu tranh phản bác không phải chỉ viết về xây dựng Đảng một cách trực tiếp mà có thể viết nhiều vấn đề, lĩnh vực khác...

Báo chí có nhiều cách thức để tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhưng theo tôi có 2 việc cần quan tâm. Thứ nhất là nguồn, chất liệu và thứ hai là lan tỏa thông tin. Ở vế thứ nhất, tác phẩm báo chí tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng cũng như những tác phẩm khác, muốn thu hút bạn đọc thì phải là “món ăn ngon”; phải có sự đầu tư để tạo ra tác phẩm hấp dẫn, nắm bắt được vấn đề người đọc quan tâm.

Cái hay của tác phẩm viết về công tác tư tưởng là cách thức nhìn thẳng vào vấn đề. Tác phẩm báo chí đó phải nhận diện, thực hiện, nói ra điều mà có thể là bản thân cán bộ, đảng viên…  họ chưa hình dung một cách bài bản, tổng thể được; sự xuất hiện của tác phẩm báo chí để người ta thấy sự cần thiết của mình, giống người ta người ta cần món ăn ngon.

Thứ hai, khi có nguồn rồi thì cách thức lan tỏa thế nào? Trước đây ở Báo Nghệ An, khái niệm phát hành chỉ dành cho báo in, nhưng bây giờ chúng tôi quan tâm sự lan tỏa trên cộng đồng mạng xã hội, đó cũng là phát hành. Tức là tác phẩm muốn đến được thì phải chia sẻ nhiều nhóm, group, nhiều trang fanpage.

Báo Nghệ An hiện có 10 trang fanpage và mỗi phóng viên, nhà báo có những tài khoản facebook và zalo khác nhau để chia sẻ. Khi chia sẻ cần có sự dụng công, đầu tư, làm thế nào để đến với công chúng không khiên cưỡng, mà rõ ràng có sự dẫn dắt, có cách thức tiếp cận để làm sao đến được với nhiều nhóm bạn đọc, cộng đồng trên nhiều nền tảng mạng xã hội. Và phải làm sao để tác phẩm báo chí của mình cũng trở thành công cụ để những người làm công tác tư tưởng, cán bộ đảng viên có thể sử dụng tư liệu, thông tin của báo để chia sẻ, trực tiếp đấu tranh…

Đối với báo Đảng, mảng chính luận phải là linh hồn, trụ cột. Chúng tôi tìm các phóng viên có thế mạnh, tăng trưởng lượng bạn đọc bằng những tác phẩm chính luận, thành lập các nhóm độc giả là những người làm trong hệ thống chính trị, ví dụ bí thư cấp ủy, đội ngũ làm công tác tuyên giáo…, khi có tác phẩm thì gửi vào những nhóm riêng đó, như vậy vấn đề chính luận do báo thực hiện được tiếp cận từ “giới” của mình, sau đó mới lan tỏa ra xã hội.

Tôi không cho rằng viết về chính luận, xây dựng Đảng là khô, khó. Chính luận cũng là mảng của đời sống, công tác xây dựng Đảng cũng liên quan đến mọi mặt của đời sống nên đề tài cũng rất phong phú, đa dạng; vấn đề là làm sao mình chuyển được cái phong phú, đa dạng khi viết, để người đọc thấy được cái hay, độc đáo, chân thiện mỹ trong tác phẩm chính luận. Chẳng hạn khi viết về gương điển hình về xây dựng Đảng thì làm sao để người đọc thấy được chân dung, như thế mới thực sự hay, hấp dẫn.

Bên cạnh đó phải đặc biệt chú ý xây dựng tác phẩm sao cho có tính hiện đại, chuyển đổi số, sự năng động, linh hoạt, phong phú trong thể hiện, nhất là tính trẻ trong cách tiếp cận để người trẻ đọc cũng thích đọc.

ĐĂNG QUANG - XUÂN HIỀN - VINH ANH - VĨNH LỘC