Phòng chống bệnh đái tháo đường: "Hiểu nguy cơ - Biết hành động"

Nguyên nhân gây tử vong hàng đầu

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nhìn nhận, đái tháo đường đang là một trong những bệnh không lây nhiễm gia tăng nhanh nhất và là một vấn đề sức khỏe cộng đồng cần đặc biệt quan tâm. Căn bệnh này là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu hiện nay, đồng thời cũng làm gia tăng gánh nặng y tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Số liệu từ Hiệp hội Phòng chống đái tháo đường thế giới cho biết, hiện cứ 10 người trưởng thành thì có hơn một người mắc bệnh đái tháo đường. Các quốc gia có hơn 20% dân số trưởng thành mắc bệnh này cũng ngày càng nhiều hơn.

Chi phí y tế cho bệnh đái tháo đường cũng tăng lên gấp ba lần. Đại diện Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, hiện nay chi phí y tế đối với đái tháo đường ở người trưởng thành chiếm 12% chi phí y tế toàn cầu. Đái tháo đường được xem như "kẻ giết người thầm lặng" hiện nay.

Tại Việt Nam hiện có khoảng 7 triệu người mắc bệnh đái tháo đường, trong đó 5 - 7% là tuýp 1. Bệnh xuất hiện ở hầu khắp các vùng, từ đô thị đến nông thôn. Nghiên cứu từ Bộ Y tế cho biết, trong số các bệnh nhân mắc đái tháo đường, có hơn 55% đã có biến chứng, nhất là các biến chứng về tim mạch, mắt, thần kinh và thận.

Điều đáng lo ngại hơn là hiện nay số trẻ em mắc bệnh đái tháo đường ngày càng tăng. PGS-TS. Trần Minh Điển - Chủ tịch Hội Nhi khoa Việt Nam cho biết, tại Việt Nam, số liệu tích lũy đến nay có khoảng 1.750 trẻ mắc đái tháo đường tuýp 1 được chẩn đoán ở các bệnh viện nhi lớn trên cả nước.

Kiểm soát bệnh từ lối sống

Quảng Nam hiện có số bệnh nhân đái tháo đường được quản lý điều trị là 18.547 người; trong đó, số ca mắc phát hiện trong năm 2023 có 1.214 người.

Ông Trần Văn Kiệm - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Quảng Nam cho biết, hiện nay người dân tham gia sàng lọc để phát hiện sớm bệnh đái tháo đường ngày càng tăng. Một số bệnh viện, cơ sở y tế đã tổ chức nhiều chương trình tầm soát bệnh đái tháo đường miễn phí cho người dân.

Khi đến khám và điều trị tại các cơ sở y tế, người dân sẽ được theo dõi, tư vấn để giảm thiểu biến chứng của bệnh, nhất là phòng ngừa nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận và các biến chứng nguy hiểm khác.

Tuy nhiên, khó khăn của Quảng Nam hiện nay khi quản lý các bệnh lý không lây nhiễm là tuyến y tế cơ sở chưa triển khai thực hiện hiệu quả các dịch vụ quản lý và chăm sóc người bệnh liên tục, lâu dài tại cộng đồng, đặc biệt là ở trạm y tế xã. Trạm y tế xã chủ yếu tham gia quản lý, điều trị bệnh tăng huyết áp và chỉ có vài xã quản lý, điều trị đái tháo đường. Việc quản lý, điều trị bệnh đái tháo đường thực hiện chủ yếu ở tuyến huyện. 

Mới đây, tại lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống bệnh đái tháo đường (14/11), Bộ Y tế kêu gọi người dân quan tâm và duy trì cuộc sống khỏe mạnh bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh để phòng ngừa bệnh đái tháo đường và các bệnh tật khác. Với các nhân viên y tế cần nâng cao nhận thức và kiến thức về đái tháo đường cho mọi người; tăng cường trình độ chuyên môn để tư vấn, điều trị, quản lý bệnh đái tháo đường hiệu quả.

Bệnh đái tháo đường hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu bản thân mỗi người thực hiện đúng các biện pháp phòng bệnh như dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động thể lực, không hút thuốc lá, không lạm dụng rượu bia...

LÊ QUÂN