Người gieo mơ ước...

Tròn 10 năm công tác, Bnướch Zói nói, anh có “gia tài” lớn trong nghề được tích cóp từ học trò miền núi. Miệt mài vận động, anh vừa giúp ngăn học sinh bỏ học, vừa truyền cảm hứng tìm con chữ cho đồng bào Cơ Tu nơi miền rừng xanh thẳm.

“Học trò của mình đa số là người Cơ Tu. Từ chính sách hỗ trợ của Nhà nước, các em được đến trường học tập. Mọi hoạt động ăn ở, sinh hoạt đều diễn ra tại trường, với sự giúp sức của thầy cô giáo và các cô cấp dưỡng. Ở nơi này, thầy cô vừa là người giảng dạy, vừa là cha mẹ chăm lo từng chút việc cho học trò” - thầy Bnướch Zói chia sẻ.

“Tường thành” ngăn bỏ học

Arất Quang Nhật, học sinh lớp 7 của trường trở về thăm nhà rồi không ra lại lớp. Không ai biết lý do. Vậy là, giữa cơn mưa rừng đang xối xuống, thầy Bnướch Zói cùng các đồng nghiệp lại thêm một chuyến băng núi để tìm đến nhà cậu học trò nhỏ.

Thôn Axur (xã Dang) - quê của Arất Quang Nhật cách điểm trường gần 30km. Mùa mưa, tuyến đường vào thôn càng trở nên hiểm trở. Phải chờ đến chạng vạng tối, khi cha mẹ em Nhật từ rẫy trở về, thầy Bnướch Zói mới có cơ hội ngồi lắng nghe câu chuyện của gia đình.

Tỉ tê tâm sự, dặn dò, rồi lại ngồi với riêng cậu học trò để động viên, mãi đến tối mịt, thầy Zói mới rời khỏi làng mang theo lời hứa của cha mẹ em sẽ đưa con trở lại trường.

Arất Quang Nhật không phải là trường hợp cá biệt. Ở vùng cao này, từng có rất nhiều học sinh không đủ kiên trì theo đuổi ước mơ con chữ. Đã có người bỏ học, lấy vợ lấy chồng, khiến cuộc sống khó khăn cứ thế tiếp diễn.

Không muốn ngày thêm nhiều học trò phải bỏ học giữa chừng vì thiếu ý thức, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn; nhiều năm qua, hành trình đưa học sinh trở lại trường của thầy Bnướch Zói được xem như bức tường ngăn giúp giảm bớt tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng.

Vài năm trước, Bling Lược, Rađêl Ánh, Cơlâu Sự, Bríu Thạch… những cậu học trò của thầy Zói cũng từng có ý định bỏ học. Sau khi kết nối tìm hiểu, nguyên nhân của các em được cho là do hoàn cảnh quá khó khăn, phương tiện đi lại không đảm bảo nên phụ huynh “bắt” ở nhà phụ giúp việc nhà.

“Không thể để học sinh nghỉ học, bằng mọi giá phải vận động đưa các em trở lại trường”, lời thầy Hiệu trưởng Nguyễn Trung Tâm vừa dứt, Bnướch Zói xung phong lên đường để “kéo” học trò đến lớp. Phải mất 3 chuyến băng rừng, cuộc vận động với Bling Lược và nhiều học trò khác nữa mới thành công. Không nhụt chí, sau các buổi dạy học, thầy Bnướch Zói cùng các đồng nghiệp miệt mài ngược núi, lần lượt đưa học sinh trở lại trường.

Thầy Bnướch Zói kể, sau quá trình thuyết phục phụ huynh và học sinh, niềm vui lớn nhất của thầy cô ở trường là được chứng kiến hình ảnh từng đứa học trò trở lại trường cùng ăn ở, học tập và sinh hoạt với bạn bè.

“Vui, vì cố gắng của mình đã được đền đáp. Hành trình đưa học trò đến lớp, với tôi và nhiều thầy cô khác ở trường thật sự như một động lực để tiếp tục công việc gieo chữ. Chúng tôi xem những chuyến ngược núi để tìm học trò, thuyết phục phụ huynh cho con đến lớp như hành trình thắp sáng ngọn lửa, để ngăn tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng” - thầy Bhnước Zói chia sẻ.

Nhưng không phải hành trình vận động nào cũng thành công. Nhiều năm trước, đang học lớp 8, một nữ sinh bất ngờ bỏ về nhà để… lấy chồng. Cả thầy cô, bạn bè và chính quyền địa phương khuyên ngăn. Bất thành. Nữ sinh không chịu đến lớp. Chứng kiến cảnh này, thầy Bnướch Zói nói, về sau bản thân lúc nào cũng cảm thấy buồn và suy nghĩ rất nhiều.

“Đây là trường hợp đầu tiên và duy nhất bản thân tôi gặp phải nên cảm thấy bất lực khi chính gia đình, người thân ủng hộ việc em ấy đi lấy chồng” - thầy Bnướch Zói ngậm ngùi.

Truyền lửa cho học trò khó khăn

Năm ngoái, đang học lớp 5, Alăng Thị Hội bất ngờ mắc phải chứng bệnh lạ khiến em bị liệt một bên chân khiến việc học bị ảnh hưởng. Thương học trò giỏi, siêng năng, thầy Bnướch Zói ngược xuôi đến nhà, rồi tìm cách vận động người thân đưa em đến bệnh viện thăm khám.

Lúc đầu, gia đình không đồng ý đưa Hội đến bệnh viện, vì gia cảnh khó khăn, lại đang vào mùa rẫy. Không còn cách nào khác, Bnướch Zói cùng thầy hiệu trưởng cũ là Nguyễn Như Thọ kết nối hỗ trợ một phần kinh phí giúp học trò trong suốt thời gian điều trị tại Trung tâm Y tế huyện.

“Lúc đến thăm, thấy hoàn cảnh của em Hội rất đáng thương, lúc nào cũng gào khóc trong căn bếp tôi không kìm được lòng. Lúc đó, tôi nghĩ bằng mọi giá phải đưa em Hội đi bệnh viện, càng sớm càng tốt, để bác sĩ thăm khám và điều trị, giúp em tiếp tục trở lại trường.

Bây giờ, sau thời gian được chăm sóc, sức khỏe của Hội dần hồi phục. Mặc dù chân còn yếu nhưng em hoàn toàn có thể tham gia các hoạt động, phong trào của nhà trường nên cả thầy trò đều rất vui và hạnh phúc” - thầy Bnướch Zói kể.

Hiệu trưởng Nguyễn Trung Tâm nói, nhiều năm qua, thầy Bnướch Zói luôn là tấm gương điển hình của ngành giáo dục địa phương với thành tích về chuyên môn và các hoạt động phong trào Đoàn - Đội.

Nhiều chương trình ngoại khóa, hoạt động vui chơi được thầy Bnướch Zói đảm nhận tổ chức giúp học sinh hào hứng hơn khi ở lại trường. Nhờ vậy, năm học 2022 - 2023, Bnướch Zói trở thành một trong số giáo viên Tổng phụ trách Đội toàn quốc được Trung ương Đoàn tặng bằng khen vì thành tích xuất sắc trong công tác Đội và phong trào thiếu nhi.

“Hằng năm, thầy Bnướch Zói kết nối với Hội khuyến học xã Dang xét chọn học bổng cho các em học sinh khó khăn, nguy cơ bỏ học để động viên, khuyến khích các em yên tâm học tập. Như đợt khai giảng vừa rồi, thầy Bnướch Zói kêu gọi nhà hảo tâm hỗ trợ 10 triệu đồng cho quỹ học bổng đến trường, xét tặng học sinh khó khăn. Ngoài ra, thầy Bnướch Zói cũng là một trong số các thầy cô của địa phương có nhiều đóng góp cho hành trình ngăn tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng” - thầy Tâm thông tin.

*
*           *

Một buổi tối đầu tuần, vừa hoàn tất việc nhà, thầy Bnướch Zói lại lặn rồi tìm đến trường để chia sẻ cùng học trò của mình. Ngồi cùng học sinh, thầy Bnướch Zói kể lại hành trình chinh phục ước mơ của mình.

Ba mất sớm, gia đình lâm vào cảnh khó khăn, nhưng Bnướch Zói chưa bao giờ nghĩ đến chuyện phải bỏ học. Miệt mài đèn sách, lúc trúng tuyển đại học, mẹ anh phải bán đi 2 con bò giống để lo tiền cho con đến trường…

“Thầy đã từng rất khó, rất khổ, hơn các em bây giờ. Thầy hiểu hết. Quan trọng là ở quyết tâm của chính mình, ở sự cố gắng, nỗ lực của mình. Các em ở trường, còn có các thầy, các cô, có rất nhiều người luôn đồng hành và ủng hộ.

Mình không thể lựa chọn được nơi mình sinh ra, không lựa chọn được hoàn cảnh của mình, nhưng ước mơ và quyết tâm là do chính mình chọn. Các em không bao giờ đơn độc”... Lũ học trò không nói gì, nhưng ánh mắt hình như đã sáng lên sau lời tâm sự của người thầy trong căn phòng nội trú.

Gương mặt “Chia sẻ cùng thầy cô”

Vượt qua 105 hồ sơ xét chọn, thầy giáo Bhnướch Zói là một trong 58 gương mặt thầy giáo, cô giáo tiêu biểu toàn quốc được vinh danh tại chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2023, diễn ra vào ngày 17/11 tại thủ đô Hà Nội. Chương trình do Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam phối hợp với Bộ GD-ĐT, Ủy ban Dân tộc và Tập đoàn Thiên Long tổ chức.

Chương trình nhằm tuyên dương các thầy giáo, cô giáo tiêu biểu đang công tác ở các trường học tại những xã khó khăn khu vực I, khu vực II, khu vực III thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại 51 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, giai đoạn 2021 - 2025.

ALĂNG NGƯỚC