Thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất: Đăng ký nhiều, thực hiện ít
Tại buổi làm việc mới đây với Ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh, Sở TN-MT đã đưa ra nhiều nguyên nhân khiến công tác thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất đạt kết quả thấp, qua đó cho thấy việc đăng ký danh mục thu hồi đất, chuyển mục đích của các địa phương chưa đảm bảo tính khả thi.
Kết quả thấp
Thông tin từ Sở TN-MT, tổng danh mục công trình thực hiện thu hồi đất chỉ mới đạt 308 trong tổng số hơn 1.600 danh mục phê duyệt (tỷ lệ 18,68%). Trong đó, diện tích thu hồi chỉ thực hiện được hơn 619,9ha, xấp xỉ 7,9%. Kết quả thu hồi đất lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng chỉ thực hiện được hơn 77,1ha (tỷ lệ 5,67%).
Ông Võ Như Toàn - Phó Giám đốc Sở TN-MT nói, diện tích thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất của các địa phương đạt kết quả quá thấp. Đa số địa phương thực hiện danh mục thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất chỉ đạt dưới 20%. “Điều này cho thấy việc đăng ký danh mục thu hồi đất, chuyển mục đích, tổ chức triển khai thực hiện của các địa phương chưa đảm bảo tính khả thi” - ông Toàn nói.
Ông Vũ Văn Thẩm - Bí thư Huyện ủy Phú Ninh (thành viên đoàn làm việc Ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh) cho rằng tỷ lệ thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất ở các địa phương liên tục thấp trong nhiều năm, cần có giải pháp căn cơ chứ không thể để tái diễn liên tục.
“Hệ lụy của thu hồi đất rất lớn. Mới chuẩn bị thu hồi đất thôi, dân đã không thể làm gì, ảnh hưởng rất lớn tới quyền lợi của người dân. Tôi đề nghị Sở TN-MT phải là cơ quan nghiên cứu, đề xuất thay đổi, phải có cách để giải quyết. Nhiều địa phương tỷ lệ thực hiện rất thấp, nhưng đề xuất quá nhiều, gây khó khăn cho nhiều đối tượng, nhất là người dân” - ông Thẩm phát biểu.
Sẽ chủ động rà soát
Ông Nguyễn Trường Sơn - Phó Giám đốc phụ trách Sở TN-MT cho hay, đối với kế hoạch sử dụng đất năm 2024, hiện nay 18 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đã nộp hồ sơ. Sở sẽ nỗ lực thẩm định sớm, trình tham mưu ban hành kế hoạch sử dụng đất để các địa phương chủ động triển khai.
Phân tích nguyên nhân chậm trễ, lãnh đạo Sở TN-MT cho rằng, trước hết do địa phương và nhà đầu tư chưa quyết tâm thực hiện nên đạt kết quả thấp, rất nhiều dự án gia hạn tiến độ. Một số dự án sử dụng vốn ngân sách nhưng chưa được phân bổ nguồn vốn để đầu tư thực hiện dự án.
“Dịch bệnh, suy thoái kinh tế ảnh hưởng đến huy động vốn của nhà đầu tư, việc triển khai thực hiện các dự án kéo dài, phải gia hạn nhiều lần. Công tác tổ chức thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư còn chậm.
Đồng thời trong năm 2023, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, các ngành tập trung rà soát thủ tục pháp lý của tất cả dự án về đầu tư và đất đai cũng là nguyên nhân khách quan ảnh hưởng đến kết quả thực hiện.
Việc thực hiện thủ tục về đất đai từ khi thu hồi đất đến khi thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất thường kéo dài dẫn đến công trình phải chuyển tiếp qua nhiều năm, nhất là các công trình trọng điểm, công trình có diện tích lớn ảnh hưởng đến nhiều đối tượng thu hồi đất” - ông Võ Như Toàn nói.
Theo ông Nguyễn Đức - Trưởng ban Kinh tế - ngân sách HĐND tỉnh, công tác triển khai thực hiện ở địa phương chưa chặt chẽ, đồng bộ. HĐND tỉnh đã ban hành nghị quyết về một số nhiệm vụ, giải pháp trong công tác lập, tổ chức thực hiện và quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn tỉnh; cơ quan chức năng đã có nhiều hướng dẫn, yêu cầu đối với việc lập danh mục thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất..., nhưng một số địa phương thiếu quan tâm, khi lập danh mục đăng ký thiếu thông tin, gây khó khăn cho công tác thẩm định, tổng hợp trình HĐND tỉnh.
Tiếp thu kiến nghị của Sở TN-MT về việc Nhà nước chủ động thu hồi đất theo quy hoạch, kế hoạch được duyệt, triển khai đồng bộ việc đấu giá, đấu thầu dự án có sử dụng đất tạo sự minh bạch và tăng nguồn thu ngân sách, ông Nguyễn Đức cũng yêu cầu cẩn thận trong thẩm định hồ sơ các địa phương, rà soát kỹ lưỡng về hồ sơ, năng lực, nghĩa vụ tài chính hoặc tình trạng khiếu nại khiếu kiện đối với các chủ dự án trong thời gian đến.