Rà soát, hoàn thiện các quy định về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã
(QNO) - Ngày 18/6/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Công điện số 557 về việc rà soát, hoàn thiện các quy định về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030.
Công điện nêu rõ: Trong giai đoạn 2019 - 2021, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương và sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, cả nước đã sắp xếp 21 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện và 1.056 ĐVHC cấp xã, qua đó giảm được 8 ĐVHC cấp huyện và 561 ĐVHC cấp xã, góp phần tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, giảm chi ngân sách nhà nước, phát huy tiềm năng, lợi thế của các địa phương để phát triển bền vững; quốc phòng - an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; đời sống nhân dân ổn định.
Tuy nhiên, việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021 còn một số hạn chế như: chưa thực hiện tốt công tác bố trí, sắp xếp và giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức dôi dư; một số ĐVHC đô thị hình thành mới sau sắp xếp chưa nâng cao được chất lượng đô thị như mong đợi; việc sắp xếp, xử lý, khai thác trụ sở làm việc của cơ quan, tổ chức dôi dư sau sắp xếp ĐVHC còn bất cập, cá biệt có nơi còn lãng phí; việc thực hiện các chính sách đặc thù đối với ĐVHC hình thành sau sắp xếp có nơi có lúc chưa được cụ thể, kịp thời.
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021 và tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030, Thủ tướng yêu cầu:
Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quán triệt, thực hiện nghiêm các quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước để có những giải pháp quyết liệt, kịp thời, chủ động, linh hoạt nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021 và tiếp tục thực hiện có hiệu quả hơn việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030.
Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và của Chính phủ, kịp thời rà soát, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn kịp thời, chặt chẽ, hiệu quả để thực hiện công tác sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã tại địa phương giai đoạn 2023 - 2030 theo đúng kế hoạch của Chính phủ.
Chủ động phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cùng cấp thực hiện việc tuyên truyền nhằm tạo sự đồng thuận của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân ở địa phương trong việc thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ, các bộ, cơ quan trung ương để kịp thời, hiệu quả tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong việc thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã của địa phương.
Bộ Nội vụ tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai công tác sắp xếp ĐVHC ngay sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030; quyết định thành lập Hội đồng thẩm định hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030 của các địa phương.
Khẩn trương xây dựng các văn bản quy định, hướng dẫn việc kiện toàn tổ chức bộ máy và giải quyết dôi dư đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan hành chính nhà nước tại các ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp.
Hướng dẫn việc lập hồ sơ đề nghị xét công nhận ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp là vùng an toàn khu, xã an toàn khu, xã đảo, đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng lao động.
Bộ TT-TT chủ trì, phối hợp với Bộ Nội vụ và các bộ, ngành, địa phương cung cấp thông tin cho các cơ quan báo chí thực hiện tốt công tác tuyên truyền nhằm tạo sự đồng thuận trong xã hội, của các ngành, các cấp, của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân trong việc thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Chỉ đạo các cơ quan báo chí chủ động phối hợp với Bộ Nội vụ và các địa phương thường xuyên thông tin về kết quả đạt được, những gương làm tốt, những việc chưa làm được, nguyên nhân nhất là nguyên nhân chủ quan, giải pháp khắc phục và những bài học kinh nghiệm quý, cách làm hay trong việc triển khai thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Bộ Xây dựng hướng dẫn, kiểm tra, rà soát sơ bộ tiêu chuẩn phân loại đô thị đối với các ĐVHC đô thị được hình thành sau sắp xếp giai đoạn 2019 - 2021, tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ để báo cáo Ủy ban Thường Quốc hội theo quy định.
Đối với các ĐVHC đô thị dự kiến sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2030, hướng dẫn các địa phương rà soát tình hình quy hoạch đô thị của địa phương có liên quan, đề xuất các biện pháp để đảm bảo và tiếp tục nâng cao chất lượng đô thị sau khi hoàn thành sắp xếp.
Bộ Tài chính hướng dẫn theo thẩm quyền công tác lập dự toán, định mức chi; việc quản lý, sử dụng, quyết toán kinh phí thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã; việc xử lý tài sản, trụ sở làm việc của các cơ quan, tổ chức tại các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp; việc thực hiện quy định về miễn phí, lệ phí khi thực hiện việc chuyển đổi các loại giấy tờ liên quan của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp do thay đổi địa giới và tên gọi của ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Bộ KH-ĐT hướng dẫn việc rà soát, điều chỉnh các quy hoạch của địa phương theo Luật Quy hoạch và các quy định của pháp luật về quy hoạch; việc thực hiện nguồn vốn đầu tư công tại các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp; quy định về việc hưởng ưu đãi đầu tư, thủ tục đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư tại địa bàn xã biên giới, ven biển, hải đảo trong trường hợp sắp xếp ĐVHC làm thay đổi về địa giới hành chính theo quy định và việc chuyển đổi giấy phép kinh doanh của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp do thay đổi địa giới, tên gọi của ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp.
Bộ TN-MT hướng dẫn việc rà soát, điều chỉnh và cung cấp số liệu diện tích tự nhiên theo kết quả kiểm kê đất đai của từng ĐVHC cấp huyện, cấp xã theo từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để các địa phương và Bộ Nội vụ có căn cứ lập, thẩm định hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã. Hướng dẫn việc rà soát, chỉnh lý hồ sơ địa chính sau khi sắp xếp ĐVHC do thay đổi đường địa giới hành chính và tên gọi của ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Bộ Tư pháp hướng dẫn các địa phương tháo gỡ vướng mắc trong lĩnh vực hộ tịch và lý lịch tư pháp; hướng dẫn việc áp dụng pháp luật, tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đăng ký biện pháp bảo đảm khi thực hiện thay đổi địa giới và tên gọi của ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp.
Bộ Công an phối hợp cung cấp số liệu nhân khẩu thực tế cư trú tại ĐVHC cấp huyện, cấp xã theo từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để các địa phương và Bộ Nội vụ có căn cứ lập, thẩm định hồ sơ đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Hướng dẫn, thực hiện việc thu hồi con dấu cũ, khắc con dấu mới của cơ quan, tổ chức, đơn vị tại ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp; hướng dẫn việc chuyển đổi địa chỉ cư trú của công dân do thay đổi địa giới và tên gọi của ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp.
Bộ Quốc phòng hướng dẫn và thực hiện rà soát, xác định ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp là đơn vị thuộc khu vực biên giới, trọng điểm về quốc phòng.
Bộ Ngoại giao tham gia thẩm định việc điều chỉnh địa giới ĐVHC cấp huyện, cấp xã có đường biên giới quốc gia trên đất liền và trên biển.
Bộ NN&PTNT hướng dẫn việc rà soát, bổ sung thực hiện các chính sách theo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 tại các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp.
Hướng dẫn và thực hiện theo thẩm quyền việc công nhận ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.
Bộ LĐ-TB&XH hướng dẫn việc rà soát, điều chỉnh, công nhận là huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp; thực hiện dự án, tiểu dự án và các hoạt động thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 và giai đoạn 2026 - 2030. Hướng dẫn việc rà soát, điều chỉnh các chính sách thuộc lĩnh vực lao động, người có công và xã hội khác tại ĐVHC cấp huyện, cấp xã thực hiện sắp xếp.
Ủy ban Dân tộc hướng dẫn việc rà soát, điều chỉnh thực hiện các chính sách theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 tại các ĐVHC cấp xã thực hiện sắp xếp.
Hướng dẫn và thực hiện theo thẩm quyền việc công nhận ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp thuộc khu vực miền núi, vùng cao; ĐVHC cấp xã thuộc khu vực III, khu vực II, khu vực I; thôn, tổ dân phố đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Bộ VH-TT&DL hướng dẫn việc rà soát, điều chỉnh và thực hiện việc xác định ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp có di tích được công nhận, xếp hạng là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới hoặc di tích lịch sử quốc gia đặc biệt.
Các bộ, cơ quan ngang bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương căn cứ nhiệm vụ được phân công tại công điện này, kịp thời hướng dẫn các nội dung có liên quan về thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2019 - 2021 và tiếp tục thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030, hoàn thành trước ngày 10/7/2023.
Văn phòng Chính phủ theo dõi, đôn đốc các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các địa phương trong việc thực hiện công điện này, kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện để tháo gỡ, giải quyết, xử lý kịp thời.