Hành củ - món hàng xa xỉ tại Philippines

Nhiều nông dân trồng hành củ tại Philippines như ông Luis Angeles chạy đua để thu hoạch vụ mùa sớm hơn bình thường, kiếm lợi nhuận cao cho một loại rau củ đang trở thành mặt hàng xa xỉ ở đối với nhiều người dân tại nước này.

Giá hành củ tại Philippines tăng vọt trong những tháng gần đây, lên tới 800 peso/kg (gần 15 USD) tại các siêu thị ở Manila.

Bởi vậy, một số nhà hàng tại Philippines loại bỏ nguyên liệu chính hành củ khỏi các món ăn. Trong khi đó, nhiều gia đình đang vật lộn với lạm phát cao nhất trong 14 năm qua cũng quyết định tạm thời dừng mua hành củ.

Hành củ là thành phần chính trong hầu hết món ăn của người Philippines từ món salad cho đến món hầm.

Để đáp ứng nhu cầu và đẩy giá bán lẻ hành củ xuống dưới 200 peso/kg, Chính phủ Philippines phê duyệt việc nhập khẩu 21 nghìn tấn hành củ và cảnh báo những thương nhân bị nghi ngờ tích trữ hành củ.

"Những gì đang xảy ra mang tính lịch sử. Đây là lần đầu tiên giá hành củ tăng cao như thế" - ông Angeles ở gần thị trấn Bongabon (Philippines) nói khi quyết định thu hoạch củ hành đỏ và trắng dù chúng còn quá nhỏ, chưa phát triển hoàn toàn.

Khi bắt đầu thu hoạch vào tháng trước, ông Angeles nhận tới 250 peso/kg hành củ. Nhưng vào thời điểm hành củ của ông lên kệ siêu thị ở Manila, giá đã tăng hơn gấp đôi, thậm chí sau đó gần gấp 4 lần, vượt quá mức lương tối thiểu hằng ngày tại Philippines.

Bà Candy Roasa khi đi ngang qua một khu chợ thủ đô Manila và nhìn thấy giá bán mỗi củ hành lên tới 80 peso đã nói: "Tôi đã nói với gia đình rằng hãy ngửi mùi hành củ thay vì ăn chúng".

Đây không phải là lần đầu tiên Philippines rơi vào tình trạng thiếu lương thực cơ bản khiến giá cả tăng vọt. Những mặt hàng như đường, muối và gạo cũng từng bị ảnh hưởng tương tự.

Năng suất thấp, chi phí cao, đầu tư không đủ vào thủy lợi và máy móc, thiếu khả năng tiếp cận các cơ sở bảo quản lạnh, giao thông từ nông trại đến thị trường khó khăn và cả những cơn bão phá hoại mùa màng ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp tại Philippines. 

Cạnh đó, dịch hại bùng phát cũng như giá dầu và phân bón tăng vọt kể từ khi nổ ra xung đột Nga - Ukraine vào năm ngoái khiến giá cả hàng hóa - dịch vụ tăng cao.

Bất chấp cam kết của Chính phủ Philippines nhằm thúc đẩy sản xuất lương thực trong nước - quốc gia này chủ yếu dựa vào nhập khẩu nhưng thuế quan lại thúc đẩy lạm phát.

Ngay cả Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. kiêm nhiệm chức vụ Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp cho biết, đại tu ngành nông nghiệp đang phải đối mặt với nhiều vấn đề khi cầu vượt quá cung, gây áp lực lên giá cả và khiến chính phủ không còn lựa chọn nào khác ngoài nhập khẩu. 

Nông nghiệp vốn chiếm khoảng 1/4 việc làm nhưng chỉ chiếm 10% tổng sản phẩm quốc nội của Philippines.

Dữ liệu chính thức cho thấy mỗi người Philippines tiêu thụ trung bình 2,34kg hành củ mỗi năm. Nhưng vì khí hậu nhiệt đới chỉ cho phép trồng một vụ mùa nên hàng dự trữ sẽ bị tiêu hao hoặc hư hỏng trước vụ thu hoạch tiếp theo.

Việc dỡ bỏ các hạn chế COVID-19 gần đây cũng khiến nhu cầu tiêu thụ hành củ tăng vọt.

NAM VIỆT