Nâng cao chất lượng dân số
(QNO) - Năm 2022 công tác dân số ở Quảng Nam đạt được những kết quả đáng khích lệ, tuy nhiên vẫn còn đó những trăn trở.
Ổn định cơ cấu “dân số vàng”
Thông tin từ Chi cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh, năm 2022, các chỉ số sức khỏe cơ bản về chất lượng dân số ở Quảng Nam được cải thiện. Tuổi thọ trung bình từ 72,7 (năm 2016) tăng lên 73,5 (năm 2022). Tỷ số giới tính khi sinh duy trì ở mức ổn định với 107 bé trai/100 bé gái.
Tỷ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi giảm từ 16,3‰ (năm 2016) xuống còn 15,5‰(năm 2020); tỷ suất tử vong mẹ giữ ở mức dưới 20/100.000 ca đẻ sống (toàn quốc là 53/100.000 ca đẻ sống). Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi ở Quảng Nam giảm từ 14,1% (năm 2016) xuống còn 10% (năm 2020); suy dinh dưỡng thể thấp còi từ 24,6% (năm 2016) xuống còn 21,6% (năm 2022).
Năm 2022 đã sàng lọc được hơn 23 nghìn bà mẹ mang thai và trẻ em sơ sinh, đạt 65% sàng lọc trước sinh và 75% sàng lọc sơ sinh. Qua đó phát hiện sớm một số trường hợp trẻ nguy cơ dị tật bẩm sinh, mắc bệnh di truyền, để có hướng điều trị sớm các dị tật để cho ra đời trẻ khỏe mạnh.
Tổng tỷ suất sinh (TFR) giảm từ 2,27 con/phụ nữ (2019) xuống còn 2,23 con/phụ nữ (2022), đang tiệm cận dần với mức sinh thay thế. Năm 2022, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 16,39%, giảm 1,78 so với 2021. Cơ cấu dân số vàng Quảng Nam đang đi vào giai đoạn ổn định, tỷ lệ phụ thuộc chung là 48%; đã tạo ra nhiều thuận lợi, thế mạnh cho tỉnh với lực lượng lao động trẻ dồi dào.
Tỷ lệ khám sức khỏe cho học sinh, phát hiện, tư vấn chăm sóc điều trị bệnh tật học đường năm sau luôn cao hơn năm trước. Công tác giám sát hỗ trợ kiến thức, thực hành dinh dưỡng cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em tại các huyện. Chiến dịch uống vitamin A cho trẻ từ 6 - 60 tháng tuổi thực hiện tốt; xây dựng và duy trì các mô hình: “Mặt trời bé thơ”, “Chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ nhỏ dựa vào cộng đồng”, “Bệnh viện thực hành nuôi con bằng sữa mẹ”; chương trình giáo dục thể chất trong trường học từng bước được đổi mới...
Nghị quyết số 21 (năm 2017) của Bộ Chính trị về công tác dân số trong tình hình mới là kim chỉ nam cho công tác dân số nước ta nói chung và Quảng Nam nói riêng. Với sự vào cuộc tích cực của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp; các ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở, sự tâm huyết nhiệt tình của những người làm công tác dân số nên năm qua công tác dân số đã được những kết quả đạt đáng khích lệ" - lãnh đạo nói.
Nỗ lực nâng cao chất lượng dân số
Đại diện Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho rằng, bên cạnh kết quả đạt được, công tác dân số của Quảng Nam vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức như kết quả thực hiện các chỉ tiêu chưa thực sự ổn định, mức sinh không đồng đều giữa các địa phương; vẫn còn tình trạng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức vi phạm chính sách dân số; tỷ số giới tính khi sinh ở một số địa phương ở mức cao; một số chỉ tiêu khó thực hiện...
Tỷ lệ nam nữ thanh niên được tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân năm 2021 mới đạt 45,1% (kế hoạch đến năm 2025 là 70%); giảm tỷ lệ vị thành niên mang thai ngoài ý muốn hiện nay chỉ mới đạt 15% (kế hoạch đến 2025 là 50%); một số nơi vẫn còn tình trạng tảo hôn...
Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đề xuất giải pháp tháo gỡ những khó khăn, góp phần nâng cao chất lượng dân số một cách bền vững. Cụ thể là tiếp tục tuyên truyền và triển khai thực hiện hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu về dân số theo các văn bản về thực hiện Chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030.
Đồng thời tăng cường phối hợp liên ngành trong quá trình tổ chức các hoạt động tuyên truyền thực hiện chính sách dân số gắn với hoạt động của các ban, ngành, đoàn thể; đổi mới công tác tuyên truyền, vận động với nhiều hình thức, nhất là chuyển đổi số trong công tác truyền thông.
Cùng với đó, tiếp tục thực hiện có hiệu quả các nội dung về quy mô, cơ cấu, chất lượng và phân bố dân cư; đẩy mạnh tiếp thị xã hội phương tiện tránh thai và các sản phẩm chăm sóc sức khỏe sinh sản; phối hợp với các cơ quan chức năng nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh, hỗ trợ sinh sản, tư vấn kiểm tra sức khỏe sinh sản trước hôn nhân; đầu tư ngân sách nhà nước đảm bảo nguồn lực để triển khai đồng bộ, toàn diện các nhiệm vụ của công tác dân số trong tình hình mới…
Thông điệp tuyên truyền hưởng ứng ngày Dân số Việt Nam 26/12/2022
1. Nâng cao chất lượng dân số để phát triển đất nước nhanh và bền vững.
2. Tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn vì tương lai hạnh phúc của chính bạn.
3. Thực hiện tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh, tật trước sinh và sơ sinh góp phần nâng cao chất lượng dân số.
4. Hãy để việc sinh con trai hay gái theo quy luật tự nhiên.
5. Nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức.
6. Không kết hôn cận huyết thống để góp phần nâng cao chất lượng giống nòi.
7. Phát huy lợi thế cơ cấu dân số vàng để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững.
8. Quan tâm, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi là truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
9. Chủ động thích ứng với già hóa dân số: Gia đình, cộng đồng và toàn xã hội cùng chung tay chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi.
10. Đầu tư cho công tác dân số là đầu tư cho phát triển bền vững.