Tham quan bảo tàng ở Hội An: Sản phẩm du lịch đặc trưng
Ở TP.Hội An có một loại hình du lịch đặc trưng mà ít nơi nào ở nước ta có được. Đó là loại hình du lịch bảo tàng, khai thác những giá trị tri thức và văn hóa bản địa, mang tính bền vững và tương thích cao…
Thu hút khách quốc tế
Sau khi tham quan Bảo tàng Văn hóa dân gian Hội An, anh Jonathan Kruisselbrink (du khách đến từ Hà Lan) không giấu được cảm xúc, bày tỏ: “Bảo tàng rất thú vị và rất đẹp đối với tôi. Đây là lần đầu tiên tôi đến thăm bảo tàng này và tôi nghĩ chắc là sẽ quay lại nhiều lần nữa.
Chỉ mới vào vài phút thôi nhưng tôi nhìn thấy nhiều hình ảnh, cổ vật rất đẹp và được biết nhiều thông tin từ trước đến giờ chưa từng biết. Tôi rất vui vì có cơ hội đến đây, tôi sẽ quay lại và giới thiệu cho bạn bè cùng nhiều người biết đến Hội An”.
Thực tế, du lịch bảo tàng ở Hội An là sản phẩm được hình thành từ khoảng 30 năm trước. Từ những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, công tác thu nhận, bảo quản, nghiên cứu, trưng bày, tuyên truyền nhằm giáo dục, học tập và thưởng thức theo khuyến cáo của tổ chức Hội đồng Bảo tàng quốc tế (ICOM) đã được chú trọng và tạo chuyển biến tích cực. Đến đầu những năm 90 thì các bảo tàng chuyên đề ở Hội An được thành lập và được đưa vào tuyến tham quan chính thức trong khu phố cổ.
Bà Lê Thị Tuấn - Trưởng phòng Quản lý bảo tàng (Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An) cho biết: “Để việc tuyên truyền, quảng bá nghề truyền thống cũng như để du khách, thế hệ trẻ biết được cái nghề của cha ông, với chức năng của mình, trung tâm đã đề xuất với thành phố cho thành lập bảo tàng nghề”.
Đến nay, Hội An đã xây dựng và đưa vào hoạt động 6 bảo tàng và khu trưng bày chuyên đề gồm: khu trưng bày lịch sử – văn hóa, khu trưng bày truyền thống cách mạng, Bảo tàng gốm sứ Mậu dịch, Bảo tàng văn hóa Sa Huỳnh, Bảo tàng văn hóa dân gian và Bảo tàng nghề y truyền thống.
Với hệ thống bảo tàng chuyên đề này, Hội An đã tạo được một bản đồ du lịch thu nhỏ, thuận tiện cho du khách khi đến tham quan phố cổ, góp phần quảng bá, giới thiệu rộng rãi hình ảnh di sản văn hóa thế giới. Từ đầu năm đến nay, các bảo tàng đã đón gần 258.600 lượt khách tham quan, tìm hiểu; trong đó có hơn 96.800 khách quốc tế.
Nhiều lợi thế
Hội An - vùng đất “hội thủy, hội nhân, hội văn” với nhiều tầng nấc văn hóa phong phú là nơi có thể hình thành và phát triển nhiều hơn nữa các bảo tàng chuyên đề. Trong xu thế hội nhập và phát triển hiện đại, các loại hình bảo tàng chuyên đề như dân tộc học, nhân học, cách mạng, văn hóa, nghề nghiệp… là hướng phát triển tiếp tục được chú trọng của Hội An trong tương lai.
Mới đây, UBND TP.Hội An đã quyết định đầu tư 3 tỷ đồng để thành lập bảo tàng hương liệu, thổ sản Hội An - Quảng Nam. Bảo tàng được xây dựng tại nhà số 57 Trần Phú (phường Minh An), do Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An làm chủ đầu tư.
Quy mô công trình có diện tích hơn 448m2, gồm tu bổ, tôn tạo ngôi nhà thành không gian trưng bày; tổ chức sưu tầm, tư liệu hóa tài liệu, hiện vật; lập hồ sơ hiện vật; phục chế hiện vật và trưng bày; đầu tư các thiết bị phục vụ quản lý (hệ thống camera, âm thanh, wifi...); thiết bị trải nghiệm thực tế ảo (VR)…
Việc thành lập Bảo tàng con đường hương liệu, thổ sản Hội An - Quảng Nam nhằm giới thiệu vai trò, vị trí của đô thị thương cảng cổ Hội An - di sản văn hóa thế giới trong mối quan hệ, giao thương các loại hương liệu, thổ sản Quảng Nam, đồng thời tạo thêm điểm tham quan, trải nghiệm, kết nối, trao đổi các sản phẩm văn hóa tại bảo tàng với du khách và nhân dân.
Ông Nguyễn Chí Trung - nguyên Giám đốc Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An cho rằng, cùng với sự phát triển của bảo tàng thế giới, hiện nay nhiều nơi đang hướng tới bảo tàng gắn với công chúng, bảo tàng gắn với công nghệ để làm sao tạo cảm nhận cho du khách và cảm hứng với hiện vật.
Theo cách truyền thống, bảo tàng chỉ trưng bày những hiện vật theo chủ quan của người làm bảo tàng nhưng bây giờ phải tương tác giữa du khách với bảo tàng. Cổ vật, hiện vật trưng bày trong bảo tàng bao giờ cũng tạo sức thuyết phục lớn và khách quan đối với người xem, người tham quan, tìm hiểu. Điều đó tạo ra sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với du khách gần xa. Vì vậy, du lịch bảo tàng của Hội An là sản phẩm có nhiều lợi thế và lan tỏa nhiều giá trị tiếp nối...