Huyện có hai thị trấn

Ở hai đầu của phố

Đầu năm 2020, Hương An chính thức được nâng cấp từ xã thành thị trấn với Nghị quyết số 863 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Vậy là cùng với huyện lỵ Đông Phú, Hương An giúp huyện ghi dấu ấn trở thành địa phương đầu tiên của tỉnh có tới hai thị trấn, điều mà nhiều huyện khác có kinh tế phát triển hơn cũng chưa làm được. 

Tản mạn thêm về nét khác biệt của Quế Sơn, những người bao bận ngược xuôi qua miền đất này cũng dễ dàng nhận thấy cái “lạ” của vùng “đất mẹ ân tình”. Ấy là huyện lỵ không nằm trên quốc lộ.

Từ Vĩnh Điện (Điện Bàn), Nam Phước (Duy Xuyên), Hà Lam (Thăng Bình) đến Núi Thành, chỉ dấu của sự sầm uất phố thị đều hiện diện trên con đường thiên lý Bắc - Nam. Còn Đông Phú thì lại lặng lẽ nép mình về phía núi.

Thực ra, có Phú Thịnh (Phú Ninh) cũng hao hao như vậy, nhưng Phú Ninh chỉ mới thành lập chưa lâu, còn tuổi của Quế Sơn đã hòa theo năm tháng từ khi Quảng Nam còn là vùng đất cửa ngõ một thời của đất nước.

Dường như “nước chảy chỗ trũng”, phố chẳng hoàn toàn chuyển động theo sự sắp đặt của con người. Bao năm, miệt đất nhỏ có quốc lộ 1 ngang qua của Quế Sơn vẫn mang dáng dấp gì đó của phố, của những chộn rộn thị dân ngược xuôi lưu dấu lại.

Con số thống kê (năm 2020) chỉ ra, dân số của thị trấn Đông Phú vẫn thấp hơn các xã Quế Xuân 1, Quế Phú, Quế Mỹ. Về Hương An, tuy mới hình thành từ năm 2008 nhưng thực chất trong quá trình lịch sử hình thành từ thời kỳ trước năm 1945, nơi đây đã có khu chợ đặt tên là Hương An gắn liền với các làng như Hương Yên, Hương Lư, Hương Lộc...

Có lẽ, với suy nghĩ đơn giản “nhất cận thị, nhị cận giang” trong tâm thức người dân, ở nơi có đường lớn, có chợ to, có hai dòng sông Ly Ly và Bà Rén len lỏi chảy qua thì vẫn dễ tìm kế sinh nhai hơn.

Hình thái đô thị của Quế Sơn dễ làm mọi người liên tưởng đến đô thị Quảng Nam và rộng hơn là cả nước. Ở đó có hai cực phát triển riêng về hành chính và kinh tế. Và ở một góc độ nào đó, nó vẫn mang lại nhiều tích cực trong tính toán quy hoạch về lâu dài.

Ông Nguyễn Minh Châu - Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Sơn cho biết: “Huyện cũng đã xác định Đông Phú là trung tâm chính trị - hành chính còn Hương An sẽ là đô thị kinh tế kết nối với các địa phương lân cận”.

Còn lắm trăn trở

Trong quy hoạch, Quế Sơn nằm trong 9 địa phương của tỉnh - vùng động lực để phát triển cả tỉnh. Nhưng có vẻ, đây đang là một trong những khu vực hụt hơi nhất trong việc bắt nhịp với tiến trình phát triển mạnh mẽ của vùng Đông, ít nhất là về mặt đô thị.

Lần giở bản đồ của huyện, có lẽ sự khác biệt lớn nhất giữa hai phố và quê nằm ở… cái tên. Hai thị trấn Đông Phú, Hương An và phần còn lại các xã đều bắt đầu với từ “Quế”.

Ông Dương Ngọc Hoàng - Trưởng phòng Kinh tế & hạ tầng huyện Quế Sơn nhìn nhận, hạ tầng khung của hai đô thị trên địa bàn huyện chưa đủ để đáp ứng nhu cầu.

“Hạ tầng khung của Đông Phú và Hương An chưa có gì mở so với quy hoạch. Thật sự với nguồn lực của Quế Sơn thì chưa phát triển ra được.

Ở Đông Phú theo đường chim bay vài trăm mét ra khỏi vài khu dân cư là nông thôn rồi. Còn Hương An, ra khỏi bán kính 500m từ cụm công nghiệp Hương An cũng hoàn toàn là nông thôn” - ông Hoàng nói.

Những người có chức trách của huyện không phải không thấy, nhưng đôi khi “lực bất tòng tâm”. Nguồn vốn eo hẹp, dự án đầu tư về phát triển đô thị thì lèo tèo. Hạ tầng và sự phát triển chưa có gì đột phá, mới mẻ nên cũng không cấp bách phải điều chỉnh quy hoạch. Nói như một lãnh đạo địa phương, “khu dân cư mới cũng có mọc lên, giao dịch bán mua đất nền cũng có nhưng làm nhà, định cư thì chưa thấy”.

Ông Nguyễn Minh Châu - Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Sơn cho hay: “Huyện đang cố gắng đầu tư cho hai đô thị Đông Phú và Hương An. Trong đó, cố gắng đầu tư cơ sở hạ tầng, nhà thi đấu đa năng, công viên cây xanh, bệnh viện, nhà ở thương mại, kêu gọi xã hội hóa trung tâm thương mại - dịch vụ… để thu hút dân cư chứ tiêu chí dân cư đô thị, nhất là của thị trấn Đông Phú còn quá thấp”.

Đó là câu chuyện mà ai cũng mong nó sớm trở thành hiện thực. Để mai về với Quế Sơn, ai đó bàn chuyện của phố sẽ vơi bớt nỗi khắc khoải, ngậm ngùi…

HÀ SẤU