5 hiểu lầm thường gặp về bệnh cúm mùa và cách phòng tránh
(QNO) - Cúm mùa được xem là căn bệnh nguy hiểm toàn cầu, tuy nhiên những lầm tưởng về bệnh vẫn khiến nhiều người thiếu cảnh giác, dẫn đến số ca mắc biến chứng nặng tăng cao.
Cúm mùa là căn bệnh do virus cúm mùa gây ra và có mức độ nguy hiểm nghiêm trọng hơn nếu không được quan tâm đúng cách. Tuy nhiên, vì những triệu chứng có phần giống nhau, bệnh cúm mùa thường bị nhầm thành cảm lạnh thông thường, cùng nhiều lầm tưởng khác.
Cúm mùa giống cảm lạnh thông thường
Nhiều người thường hiểu lầm cúm mùa và cảm lạnh là một. Với những triệu chứng tương tự như ho, sốt, nhức đầu, mệt mỏi… cùng tên gọi dễ gây nhầm lẫn, cúm mùa thường bị xem nhẹ và không được phòng ngừa đúng cách.
Trên thực tế, cúm mùa có triệu chứng nặng hơn, có thể gây đau mỏi cơ, nhức đầu, ho khan, thậm chí dẫn đến các biến chứng như viêm phổi, viêm phế quản, viêm não, viêm tai giữa... Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh, một số trường hợp cúm mùa diễn biến nặng thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Đây là điều không gặp phải khi bị cảm lạnh.
Do đó, bên cạnh những biện pháp phòng ngừa thông thường giống cảm lạnh, cúm mùa cần được phòng ngừa bằng cách tiêm vaccine hàng năm theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
Dinh dưỡng và vận động là đủ để phòng bệnh
Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, ngủ đủ giấc, hoạt động thể chất đều đặn để tăng cường miễn dịch là điều nên làm, nhưng vẫn chưa đủ để phòng ngừa cúm mùa. Đối với cúm mùa, vaccine là biện pháp hiệu quả để bổ sung kháng thể, chống lại nguy cơ nhiễm bệnh và các biến chứng mà bệnh có thể gây ra.
Ngoài ra, các biện pháp an toàn hàng ngày như rửa tay thường xuyên với xà phòng hoặc nước rửa tay/dung dịch có cồn; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; sử dụng khăn giấy và vứt bỏ chúng đúng cách; tránh tiếp xúc với người có nguy cơ nhiễm bệnh... cũng giúp giảm thiểu nguy cơ lây lan virus.
Chỉ trẻ em mới cần tiêm ngừa cúm
Khác với lần tưởng của nhiều người rằng chỉ trẻ em mới bị cúm mùa, virus cúm không chừa một ai. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh, bất kỳ ai cũng có thể bị nhiễm cúm mùa, kể cả những người khỏe mạnh và những biến chứng do cúm gây ra có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính hàng năm có 5-10% người lớn và 20-30% trẻ em trên toàn cầu mắc cúm mùa, trong đó có khoảng 3-5 triệu ca nhiễm cúm nặng.
Các ca bệnh nặng phải nhập viện và tử vong thường xảy ra ở nhóm nguy cơ cao, bao gồm: Người lớn tuổi (trên 65 tuổi), người có bệnh lý nền mạn tính (như hen suyễn, tim mạch, đái tháo đường…), phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 5 tuổi. Theo đó, hầu hết trường hợp tử vong liên quan tới cúm xảy ra chủ yếu ở nhóm người cao tuổi.
Miễn dịch cả đời với một lần tiêm
Theo các cơ quan y tế trên thế giới như WHO, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ và Bộ Y tế Việt Nam, tiêm vaccine cúm mùa hàng năm là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa nhiễm cúm và tránh các biến chứng nặng do bệnh gây ra.
Do đặc điểm virus cúm liên tục thay đổi, dễ sinh ra chủng mới, cộng thêm 4 dòng virus cúm gồm 2 dòng cúm A (H1N1 và H3N2) và 2 dòng virus cúm B (Victoria và Yagamata) có thể lưu hành cùng lúc trong một mùa, thành phần của vaccine cúm sẽ được cập nhật hàng năm dựa trên khuyến cáo về công thức vaccine cúm mùa của WHO để bảo đảm sự tương thích với chủng virus lưu hành thực tế.
Hiện nay, Việt Nam lưu hành vaccine cúm mùa tam giá (TIV) và tứ giá (QIV), trong đó vaccine cúm mùa tứ giá (QIV) có chứa kháng nguyên của cả 4 dòng virus cúm, cung cấp sự bảo vệ rộng hơn so với vaccine cúm mùa tam giá.
Đã tiêm vaccine Covid-19 thì không cần tiêm cúm mùa
Các căn bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp do virus gây ra như Covid-19 và cúm đang khiến nhiều người nhầm lẫn bởi chúng có những triệu chứng giống nhau, dẫn đến lơ là, chủ quan trong phòng ngừa. Tuy nhiên theo WHO, cúm mùa và Covid-19 là hai bệnh khác nhau do các virus khác nhau gây ra. Điều này đồng nghĩa với việc dù đã tiêm ngừa Covid-19 thì vẫn phải tiêm vaccine ngừa cúm và ngược lại.
Chủ quan trong tiêm phòng cúm mùa có thể gây ra hậu quả “dịch bệnh kép” và gây quá tải hệ thống y tế. Bên cạnh đó theo WHO, tiêm phòng cúm còn giúp giảm nguy cơ nhiễm cúm, từ đó giảm nguy cơ đồng nhiễm cúm và Covid-19. Bên cạnh tiêm đầy đủ vaccine Covid-19, tiêm phòng ngừa cúm mùa hàng năm cũng là cách để bảo vệ bản thân và gia đình trước các nguy cơ nhiễm bệnh.