Khi người dân tham gia giám sát...
Dù hoạt động tự nguyện, song có gần 75% ban thanh tra nhân dân và ban giám sát đầu tư của cộng đồng hoạt động tích cực, góp phần làm minh bạch quản lý vốn, tài sản của Nhà nước và phòng chống thất thoát, lãng phí.
Đảm bảo chất lượng công trình
Giai đoạn 2017 – 2021, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCCĐ) các xã, thị trấn (Duy Xuyên) tổ chức 245 cuộc giám sát các công trình xây dựng cơ bản, chủ yếu liên quan đến chương trình xây dựng nông thôn mới.
Qua giám sát, phát hiện 19 công trình vi phạm về lỗi kỹ thuật hoặc gây ô nhiễm môi trường, từ đó kiến nghị chủ đầu tư, nhà thầu khắc phục tại chỗ, góp phần nâng cao chất lượng công trình.
Trong 5 năm qua, ban TTND ở các địa phương thực hiện giám sát, xác minh 1.902 vụ việc, phát hiện và kiến nghị 404 vụ việc sai phạm, thu hồi cho Nhà nước và nhân dân hơn 372 triệu đồng, 620m2 đất.
Ban GSĐTCCĐ giám sát 4.454 công trình, dự án đầu tư tại cơ sở, phát hiện và kiến nghị 594 vụ việc sai phạm, thu hồi cho Nhà nước và nhân dân hơn 24.050m2 đất và hơn 339 triệu đồng, xuất toán 285 triệu đồng; đề nghị thanh toán đúng theo thực tế so với hồ sơ quyết toán, không quyết toán 1,16 tỷ đồng và đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý, truy tố theo quy định của pháp luật một số trường hợp vi phạm pháp luật.
Ông Trần Công Thành – Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Duy Xuyên cho biết, 5 năm qua, Ban thanh tra nhân dân (TTND) các xã, thị trấn tổ chức 68 cuộc giám sát, chủ yếu tập trung vào hoạt động khai thác đất, cát trên địa bàn huyện; việc thu các quỹ trong dân, thu tiền bán trú và các loại quỹ của trường mẫu giáo; giám sát bộ phận tài chính xã về việc quản lý, sử dụng thu, chi nguồn kinh phí xây dựng nông thôn mới; giải quyết thủ tục hành chính; giải quyết đơn thư kiến nghị của nhân dân đối với UBND cấp xã…
Qua đó, kịp thời nhắc nhở chấn chỉnh, khắc phục những mặt hạn chế. Đáng chú ý, chỉ riêng năm 2018, Ban TTND xã Duy Thành tổ chức giám sát 4 vụ lấn chiếm đất công của công dân tại thôn Vân Quật, An Lạc và kiến nghị UBND xã thu hồi 500m2 đất.
Ở giai đoạn này, Ban TTND và Ban GSĐTCCĐ trên địa bàn huyện Bắc Trà My tổ chức 277 cuộc giám sát; trong đó, kiến nghị các cơ quan chức năng xem xét 73 vụ việc, góp phần minh bạch quản lý vốn, tài sản nhà nước và phòng chống tiêu cực, thất thoát, lãng phí trong việc xây dựng các công trình, dự án đầu tư tại cộng đồng.
Theo ông Nguyễn Hữu Trung – Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Bắc Trà My, trong quá trình giám sát, Ban TTND và Ban GSĐTCCĐ đã phát hiện và kiến nghị các cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung các nội dung về quy hoạch xây dựng chi tiết; xử lý rác thải sinh hoạt, cấp điện, nước, bồi thường giải phóng mặt bằng; chi trả dịch vụ và bảo vệ môi trường.
“Ngoài ra, phát hiện một số công trình sử dụng vật liệu không đảm bảo đã kiến nghị chủ đầu tư và đơn vị thi công nghiêm túc khắc phục nhằm nâng cao chất lượng các công trình được đầu tư trên địa bàn” – ông Trung cho hay.
Kiến nghị bố trí kinh phí duy trì hoạt động
Theo Ban Chỉ đạo đề án 1254 của UBND tỉnh về tăng cường năng lực giám sát của ban TTND và ban GSĐTCCĐ, chính nhờ sự tích cực, chủ động phát huy tốt vai trò giám sát của nhân dân thông qua các Ban TTND và Ban GSĐTCCD đã góp phần quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi, lợi ích hợp pháp của cộng đồng, của công dân; phòng ngừa, hạn chế và phát hiện kịp thời những việc làm sai trái trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng ở cơ sở. Đặc biệt, phát huy được vai trò tự quản và quyền làm chủ của nhân dân trong giám sát hoạt động của chính quyền cơ sở.
Bên cạnh những kết quả đạt được, theo ông Nguyễn Phi Hùng - Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Phó Trưởng ban Chỉ đạo đề án 1254 của UBND tỉnh, hoạt động giám sát của Ban TTND và Ban GSĐTCCĐ vẫn còn khó khăn, hạn chế nhất định.
Ở một số nơi, các ban chưa chủ động xây dựng chương trình công tác hằng năm. Thành viên tham gia hầu hết ít kinh nghiệm, hạn chế về kỹ năng giám sát. Việc yêu cầu chính quyền, cơ quan chức năng phối hợp, trả lời, giải trình, cung cấp các thông tin sau khi giám sát còn gặp nhiều khó khăn. Không ít kiến nghị của Ban GSĐTCCĐ chưa được xử lý kịp thời…
“Tính hiệu quả, tác động tích cực của Đề án 1254 đã được khẳng định tại hội nghị tổng kết vừa qua. Những kinh nghiệm hay trong giám sát cũng đã được chia sẻ tại hội nghị với kỳ vọng duy trì và tạo chuyển biến tích cực, thiết thực đối với hoạt động của Ban TTND và Ban GSĐTCCĐ. Ban chỉ đạo đề án đang kiến nghị UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí để Mặt trận các địa phương tiếp tục duy trì các hoạt động của đề án này” - ông Hùng nói.