Khẩu trang vải có ngăn được nCoV lây lan?
(QNO) - Nhiều người lo lắng virus có kích thước siêu nhỏ sẽ dễ dàng vượt qua lớp khẩu trang vải và phát tán ra bên ngoài, lây nhiễm cho cộng đồng.
Đại dịch Covid-19 đã xuất hiện gần hai năm. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa DỊch bệnh Mỹ (CDC) khuyến khích người dân đeo khẩu trang nơi công cộng để bảo vệ bản thân, người khác khỏi lây nhiễm nCoV.
Một số ý kiến băn khoăn liệu khẩu trang vải có ngăn được lây nhiễm virus, nhất là khi biến chủng Delta xuất hiện. Bởi nCoV có kích thước rất nhỏ, dễ xuyên qua lớp vải của khẩu trang.
Theo kênh WOOD-TV (thuộc NBC News), các chuyên gia sức khỏe cho rằng chúng ta nên quan tâm nhiều đến cách những hạt/giọt bắn chứa nCoV hơn là về kích thước của chúng.
Tiến sĩ Dale Bratzler, chuyên gia về Covid-19 của Đại học Oklahoma, Mỹ, cho biết thông tin khẩu trang vải không có tác dụng với nCoV là không chính xác. Khí CO2 có thể thoát ra lớp khẩu trang vải. Tuy nhiên, ông Dale khẳng định giọt bắn chứa nCoV thì không.
Đây là các giọt từ đường hô hấp, mang virus, có kích thước lớn hơn nhiều so với nCoV hay khí CO2. Do đó, chúng không thể lọt qua lớp khẩu trang vải.
“Virus có kích thước từ 50-150 nanomet, có thể đi qua một lớp khẩu trang vải. Sự thật là vậy. Nó thậm chí vẫn có thể đi qua khẩu trang N95, khẩu trang dùng trong phẫu thuật. Nhưng đó không phải cách nCoV lọt ra khỏi miệng của người bệnh. Virus phát tán thông qua các giọt bắn, khí dung. Khẩu trang vải có tác dụng rất tốt trong việc ngăn chặn các giọt bắn, khí chứa virus bay từ miệng người bệnh ra bên ngoài”, ông Dale khẳng định.
Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) gần đây thực hiện một nghiên cứu về hiệu quả của khẩu trang trong phòng thí nghiệm, sử dụng tán xạ ánh sáng laser để hình dung các giọt bắn được tạo ra khi người nào đó nói chuyện.
Theo phân tích của MIT, “mỗi lời nói tạo ra hàng trăm giọt bắn có kích thước 20-500 micronet. Song, các nhà nghiên cứu đã chứng minh việc che miệng bằng tay hoặc khăn đã chặn được gần như 100% những giọt bắn này”.
Để làm rõ hơn khẳng định trên, MIT lấy dữ liệu từ nghiên cứu công bố trên tạp chí Health Affairs ngày 16/6 cho thấy tốc độ tăng ca mắc mới chậm lại rõ rệt khi người dân ở 15 tiểu bang và quận Columbia của Mỹ bắt buộc đeo khẩu trang. Số liệu tính từ cuối tháng 3 đến tháng 5/2020. Ước tính, khẩu trang đã giúp ngăn chặn 450.000 ca lây nhiễm nCoV.
Một trường hợp khác được MIT nêu ra là người đàn ông bay từ Vũ Hán đến Toronto (Canada). Anh ta bị ho khan và sau đó có kết quả dương tính với nCoV. Người này đeo khẩu trang suốt chuyến bay. Kết quả, không hành khách nào đi cùng chuyến bay mắc Covid-19.
MIT dẫn chứng một ca bệnh khác là hai nhân viên hiệu tóc ở Springfield, Missouri, Mỹ, tiếp xúc 140 khách hàng, đều đeo khẩu trang trong suốt quá trình làm việc. Sau đó, họ phát hiện mắc Covid-19 và không vị khách nào bị lây nhiễm.
Theo tiến sĩ Dale, dù khẩu trang vải hay khẩu trang y tế, tác dụng bảo vệ chúng ta khỏi lây nhiễm nCoV là như nhau. Ông cho hay chỉ cần đeo khẩu trang vải trong vài giờ đồng hồ, chúng ta có thể cảm nhận mặt trong của khẩu trang bị ẩm. Đây là những giọt bắn được giữ lại, hạn chế nguy cơ phát tán ra ngoài.
Vị chuyên gia cũng khuyến cáo khi sử dụng khẩu trang vải, chúng ta cần vệ sinh, giặt sạch sẽ thường xuyên, ít nhất một lần/ngày. Đặc biệt, chúng ta không nên chạm tay vào mặt ngoài của khẩu trang để tránh lây nhiễm các virus, vi khuẩn.
Ông Dale khẳng định hiện nay không có cách nào ngăn chúng ta không bị lây nhiễm 100%. Song, đeo khẩu trang là cách giúp giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm cho người khác và ngăn các virus, vi khuẩn có hại xâm nhập.
Theo Hướng dẫn chăm sóc người mắc Covid-19 tại nhà mới nhất của Bộ Y tế (ban hành ngày 28/8), người dân nên sử dụng loại khẩu trang y tế một lần và sát khuẩn tay trong 30 giây, sau đó đeo khít với mặt, mũi. Chúng ta phải vệ sinh tay trước khi tháo, cởi bỏ khẩu trang bằng một đầu dây và sát khuẩn lại một lần nữa.
Khi chỉnh, bệnh nhân dùng hai đầu ngón tay trỏ ấn thanh kim loại ôm sát sống mũi, mặt. Cuối cùng, chúng ta cầm mép dưới kéo nhẹ xuống để bám vào cằm. Lưu ý, Bệnh nhân không đeo khẩu trang hở mũi, cằm và chạm vào mặt ngoài.