Ứng dụng công nghệ mới trong vận hành lưới điện

Ứng dụng phần mềm DMS600

Chính thức đi vào hoạt động từ tháng 6.2016, đến nay hệ thống SCADA/DMS của PC Quảng Nam có đầy đủ tính năng hiện đại của một trung tâm điều khiển từ xa (TTĐKTX).

Theo đó, trung tâm không ngừng phát huy hiệu quả công tác điều hành và thao tác vận hành an toàn, liên tục hệ thống SCADA/DMS điều khiển từ xa. Việc đầu tư xây dựng và đưa TTĐKTX đi vào hoạt động đã làm thay đổi toàn bộ phương thức vận hành lưới điện truyền thống, giúp người vận hành có thể giám sát, điều khiển, thu thập dữ liệu trên toàn hệ thống kịp thời, nhanh chóng nhằm nâng cao độ tin cậy cung cấp điện. Tuy vậy, trong những ngày đầu, việc vận hành lưới điện thực hiện “thuần” trên hệ thống SCADA/DMS vẫn chưa đáp ứng xu thế về công nghệ cũng như nhu cầu thực tế.

Ngay từ ngày đầu vận hành TTĐKTX, đội ngũ kỹ sư PC Quảng Nam đã nghiên cứu và đưa vào ứng dụng phần mềm DMS600 trong giám sát và vận hành lưới điện. Phần mềm DMS600 giúp các điều độ viên quản lý lưới điện trước sơ đồ đầy đủ về mặt bằng địa lý. Tất cả đối tượng, thiết bị trên sơ đồ liên kết với nhau và được cập nhật trạng thái theo thời gian thực.

Các bài toán phân tích lưới điện hầu hết sử dụng số liệu đầu vào từ SCADA/DMS hoặc ước lượng từ SCADA/DMS, do đó kết quả phân tích trạng thái lưới điện được cập nhật liên tục. Phần mềm DMS600 còn rất nhiều chức năng hỗ trợ người vận hành như: dự báo phụ tải, định vị sự cố, hỗ trợ cách ly sự cố và khôi phục cấp điện... Các chức năng này khi được khai thác sẽ giúp người vận hành có đầy đủ dữ liệu để phân tích,  quyết định phương án vận hành hệ thống tối ưu.

Ông Võ  Anh Hùng - Phó Giám đốc PC Quảng Nam cho biết, ứng dụng phần mềm DMS600 trên hệ thống, công ty đã khai thác bổ sung được 2 chức năng cơ bản: quản lý cấu trúc liên kết; quản lý trào lưu công suất vào hệ thống quản lý lưới điện.

Nhờ đó, đội ngũ kỹ sư của PC Quảng Nam kiểm soát lưới điện nhanh chóng, cập nhật được thường xuyên, liên tục trào lưu công suất lưới điện theo thời gian thực tế. Người vận hành có đầy đủ dữ liệu thông tin cần thiết để vận hành lưới điện hiệu quả hơn.

Thời gian đến, PC Quảng Nam sẽ tiếp tục nghiên cứu khai thác các chức năng còn lại trên phần mềm DMS để phục vụ công tác quản lý, vận hành lưới điện hiệu quả hơn. Trên cơ sở đó, công ty sẽ hiệu chỉnh và ban hành các quy trình, quy định phù hợp với phương thức vận hành mới.

Phát hiện sự cố bằng camera nhiệt

PC Quảng Nam đang quản lý các thiết bị điện như máy biến áp, cầu chì tự rơi, tụ bù trung áp, áp tô mát… Vị trí của các thiết bị này thường được đấu nối bằng kẹp nhánh rẽ, đấu lèo và luôn chịu tác động bởi khí hậu, môi trường..., làm giảm nhanh tuổi thọ thiết bị điện. Do đó, trong quá trình vận hành, hệ thống lưới và các thiết bị đấu nối thường bị chạm - chập, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể phát sinh hồ quang cháy hỏng cả hệ thống.

Camera nhiệt sử dụng công nghệ cảm biến bức xạ sóng điện từ dùng tia hồng ngoại có thể dùng để đo nhiệt độ hệ thống, đường dây, thiết bị điện trên lưới điện trung, hạ thế. PC Quảng Nam đã đầu tư thử nghiệm và trang bị camera nhiệt để các đơn vị điện lực trực thuộc chủ động trong việc nâng cao công tác kiểm tra, quản lý vận hành lưới điện một cách an toàn, liên tục và thông suốt.

Anh Huỳnh Hải (công nhân Điện lực Duy Xuyên) cho biết, trước đây khi chưa ứng dụng thiết bị camera nhiệt trong vận hành và quản lý thiết bị điện, anh em trong đơn vị kiểm tra định kỳ lưới điện đang tải điện theo phương pháp thủ công bằng cách quan sát, theo dõi để phát hiện, phán đoán các bất thường trên đường dây hoặc thiết bị điện. Công tác kiểm tra thường được thực hiện vào ban đêm để dễ phát hiện các vị trí mối nối có tiếp xúc xấu dẫn đến phát sinh tia lửa điện hoặc phóng hồ quang điện....

Với phương pháp thủ công đó, chủ yếu sử dụng vào kinh nghiệm và mắt thường nên khó phát hiện nguy cơ dẫn đến sự cố. Từ khi được trang bị camera nhiệt vào quản lý vận hành, những người thợ điện có thể sớm phát hiện các dấu hiệu, hiện tượng bất thường và ngăn ngừa được nguy cơ cháy nổ trên lưới điện phân phối... Từ đầu năm đến nay, Điện lực Duy Xuyên đã ứng dụng camera nhiệt vào kiểm tra tiếp xúc trên lưới điện trung hạ thế cho 1.271 vị trí, phát hiện và xử lý 14 vị trí có nhiệt độ cao, move tiếp xúc... Nhờ đó, khai thác hiệu quả các thiết bị, cung cấp điện được liên tục, an toàn hơn.

Theo ông Hùng, sử dụng camera nhiệt đo trực tiếp nhiệt độ tại các điểm tiếp xúc, các mối nối, đầu cốt trên lưới điện… cho kết quả nhanh chóng và chính xác. Từ đó giúp các điện lực phát hiện sớm những hiện tượng bất thường trên lưới điện phân phối có nguy cơ xảy ra sự cố mà khi kiểm tra bằng mắt thường khó có thể phát hiện được.

“Ứng dụng camera nhiệt góp phần nâng cao hiệu quả công việc, tăng năng suất lao động và đảm bảo nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cho khách hàng trên địa bàn quản lý. Thời gian tới PC Quảng Nam sẽ tiếp tục đầu tư trang bị bổ sung cho các đơn vị trực thuộc trong công tác vận hành và quản lý lưới điện” - ông Hùng nói.

TRUNG LỘ