Đánh sập hầm vàng trong Vườn quốc gia Sông Thanh
Tại cuộc họp về kế hoạch đánh sập các hầm vàng trái phép trong Vườn quốc gia Sông Thanh vào chiều tối 20.1, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh yêu cầu các ngành, địa phương và chủ rừng phải xây dựng kịch bản khả thi nhất, để chặn đứng tình trạng khai thác vàng trái phép dai dẳng lâu nay.
Khảo sát kỹ trước khi lập kế hoạch
Đầu tháng 1.2021, UBND tỉnh có Công văn số 96 về lập kế hoạch đánh sập các hầm vàng trong Vườn quốc gia Sông Thanh, thuộc địa bàn 2 huyện Phước Sơn và Nam Giang. Một cuộc khảo sát địa hình, địa vật về thực trạng “vàng tặc” đã được Vườn quốc gia Sông Thanh triển khai thực hiện để có cơ sở lập đề xuất phương án đánh sập các hầm vàng.
Ông Đinh Văn Hồng - Giám đốc Vườn quốc gia Sông Thanh kiêm Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Sông Thanh cho biết, việc đánh sập các hầm khai thác khoáng sản trái phép chỉ được thực hiện sau khi tuyên truyền, khảo sát hiện trường, tổ chức truy quét, chốt chặn, bảo vệ hiện trường và đảm bảo không còn đối tượng nào ẩn náu trong lòng đất.
Theo đề xuất của Vườn quốc gia Sông Thanh, giai đoạn 1 thực hiện thí điểm tại khu vực khe Tà Vạt, thuộc khoảnh 2, tiểu khu 378. Sau khi đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm từ khe Tà Vạt sẽ triển khai giai đoạn 2 đánh sập các hầm vàng ở Thạnh Mỹ 1 và Thạnh Mỹ 2 thuộc xã Đắc Pring (Nam Giang).
Lý giải vì sao phải chọn khe Tà Vạt làm thí điểm, ông Đinh Văn Hồng cho biết, đơn vị đã khảo sát rất kỹ địa hình, “đường đi nước bước” của vàng tặc. Vị trí này có thể di chuyển đến dễ dàng, vào tận hang ngách của các hầm vàng xuyên núi; đánh sập hầm vàng ở Tà Vạt trước để tạo “tiếng vang”, đúc kết kinh nghiệm thực tiễn.
“Các đối tượng làm ăn phi pháp vẫn sử dụng mọi thủ đoạn để khai thác khoáng sản trái phép, lôi kéo người dân địa phương tham gia gùi cõng hàng hóa, máy móc, lương thực thực phẩm và các dụng cụ phục vụ cho tận thu vàng trái phép khiến việc kiểm soát, xử lý gặp nhiều khó khăn. Cạnh đó, địa hình hiểm trở, đường sá đi lại xa xôi nên việc truy quét chưa xử lý dứt điểm. Chính vì vậy, việc đánh sập các hầm vàng được xem là biện pháp hữu hiệu nhất” - ông Hồng quả quyết.
Chọn “kịch bản” tốt nhất
Cần lượng thuốc nổ bao nhiêu để đánh sập các hầm vàng, tổ chức lực lượng phối hợp ra sao, thời gian nào để triển khai phù hợp với địa hình, địa mạo, thời tiết ở miền biên giới… là những mối quan tâm hàng đầu của các ngành chức năng hiện nay.
Qua thống kê ban đầu, có hàng chục hầm lò, với cả trăm điểm khai thác trái phép trong lâm phận Vườn quốc gia Sông Thanh. Khe Thạnh Mỹ 1 là địa bàn hoạt động nóng của vàng tặc; lòng núi chằng chịt ngõ ngách. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh cho biết, đơn vị đang theo dõi các đối tượng cầm đầu đường dây khai thác; tuy nhiên việc bắt và xử lý gặp khó khăn do có nhiều đối tượng nghiện ma túy, làm lọ mọ, cuộc sống rơi vào đường cùng.
Nhiều năm nay, vào dịp Tết Nguyên đán, lực lượng chức năng thường đột kích “điểm nóng” các bãi vàng ở xã Đắc Pring phá hủy nhiều phương tiện, máy móc, dụng cụ thai thác khoáng sản, đẩy đuổi hàng trăm đối tượng ra khỏi rừng. Tuy nhiên, khi ngành chức năng rút về, vàng tặc quay lại bãi tiếp tục khai thác.
Theo Công an tỉnh, kế hoạch, phương án đánh sập các hầm vàng phải được tính toán toàn diện và chi tiết. Cử lực lượng thay phiên nhau chốt chặn kéo dài cả tháng trời liên tục; đồng thời khảo sát lượng thuốc nổ, phương án đánh mìn và chuẩn bị công tác hậu cần chu đáo. Quy trình nổ mìn cũng cần tính đến yếu tố tác động của hệ sinh thái trong vườn quốc gia. Về lâu dài, cần xử lý nghiêm khắc đối tượng tái phạm, đối tượng chủ mưu cầm đầu mới hy vọng chặn đứng tận gốc.
Ông A Viết Sơn - Chủ tịch UBND huyện Nam Giang cho rằng, ngay từ bây giờ phải làm tốt công tác tuyên truyền, ngành chức năng nên có thông tin về hiện trạng khai thác trong lâm phận Vườn quốc gia Sông Thanh. “Đánh sập hầm vàng phải xác định cơ quan nào là chủ chốt. Theo tôi, nhiệm vụ này nên giao cho lực lượng công binh của quân đội” - ông A Viết Sơn đề xuất. Về sử dụng thuốc nổ, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh sẽ xin ý kiến của Quân khu 5.
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh nói, công tác tuyên truyền cần được triển khai sâu rộng, bởi thực tế cho thấy khi tỉnh ban hành công văn triển khai kế hoạch đánh sập các hầm vàng trong Vườn quốc gia Sông Thanh thì nhiều đối tượng đã rút ra khỏi rừng.
“Quan điểm xuyên suốt của tỉnh là chặn từ gốc, đồng bộ, triệt để. Sắp tới sẽ thành lập ban chỉ đạo về kế hoạch đánh sập các hầm vàng, Chủ tịch UBND tỉnh sẽ làm trưởng ban chỉ đạo này, phân công nhiệm vụ cho từng ngành, đơn vị một cách chi li. Trước mắt, giao Vườn quốc gia Sông Thanh phối hợp với các ngành xây dựng kế hoạch toàn diện và bài bản hơn” - Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trí Thanh nhấn mạnh.