Biến đổi khí hậu khiến các cơn bão mạnh hơn

Một thế giới nóng hơn và ẩm ướt hơn đã làm cho các xoáy thuận nhiệt đới như bão trở nên cực đoan hơn. Tuần qua, cơn bão nhiệt đới Eta tấn công hàng loạt quốc gia khu vực bắc và trung Mỹ bao gồm Nicaragua, Guatemala, Mexico, Honduras khiến nhiều người chết. Đặc biệt, một vụ lở đất kinh hoàng do bão tại Guatemala khiến 150 chết và mất tích. Eta đang trên đường hướng về bang Florida của Mỹ.

Trước đó, bên kia bán cầu, một trong những cơn bão mạnh nhất trong năm 2020, với sức gió giật gần tâm bão lên tới 310km/giờ đổ bộ vào Philippines.Việc cảnh báo sớm và di tản người dân ở những vùng dễ bị tổn thương đến nơi trú ẩn an toàn được xem những yếu tố góp phần giảm thiểu thiệt hại về người do bão gây ra.

Theo các chuyên gia, các cơn bão hiện nay là một ví dụ khác cho thấy thời tiết khắc nghiệt đang trở nên "bình thường một cách đáng sợ" khi khí hậu thay đổi. Mùa mưa bão năm nay chứng kiến nhiều cơn bão nhiệt đới xuất hiện cùng lúc trên Đại Tây Dương, nhiều cơn bão, áp thấp nối tiếp vào biển Đông. Lũ lụt cũng khiến nhiều khu vực ngập chìm trong nước.

Bão lũ từng nhấn chìm 1/3 diện tích Bangladesh trong nước vào tháng 9 vừa qua, cũng quét sạch 1/4 sản lượng lúa của Nigeria. Alejandro Di Luca, một nhà khoa học khí hậu tại Đại học Quebec ở Montreal, Canada cho biết: “Chúng ta sẽ cần phải thích ứng. Lốc xoáy nhiệt đới sẽ trở nên tồi tệ hơn”.

Một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí PNAS cho hay, mỗi năm thế giới hứng chịu khoảng 86 xoáy thuận nhiệt đới và điều này không đổi trong bốn thập kỷ qua. Trong khi các nhà khoa học dự đoán số lượng các cơn lốc xoáy có thể giảm xuống do điều kiện đại dương thay đổi, những cơn bão hình thành sẽ mạnh hơn.

Không khí ấm hơn giữ được nhiều độ ẩm hơn: khi bầu khí quyển ấm lên thêm 1 độ C, không khí giữ thêm khoảng 7% nước. Với việc đốt nhiên liệu hóa thạch và làm nóng hành tinh - đặc biệt là các đại dương - chúng ta đã đưa nhiều nước hơn vào không khí. Mưa rơi khi hơi nước ngưng tụ. Nhiều nước hơn có nghĩa là nhiều mưa hơn. Và nhiệt lượng tỏa ra trong quá trình đó làm cơn bão mạnh hơn nữa.

Các nhà khoa học khẳng định, ở Đại Tây Dương, biến đổi khí hậu có thể làm chậm các cơn bão khi các mô hình gió thay đổi. Điều đó nghe có vẻ ít đe dọa hơn. Nhưng những cơn bão di chuyển chậm vẫn có thể có tốc độ gió cao - chúng chỉ mất nhiều thời gian hơn để di chuyển dọc theo đường đi của chúng.

Trung tâm dự báo khí hậu của Cơ quan quản lý khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết, lượng mưa từ cơn bão trung Mỹ Eta, di chuyển chậm nhưng mang đến lũ ống cùng với lở đất gây thảm họa chết người.

Đối với khu vực ven biển, biến đổi khí hậu là một trong những nguyên nhân chính làm cho mực nước biển dâng cao, gây ngập lụt các thành phố và sẽ nhấn chìm một số khu vực vào năm 2050 và gây ra nhiều thiệt hại nếu thế giới không hành động ngay từ bây giờ để ngăn chặn trái đất nóng thêm.

Nhà khoa học khí hậu Di Luca nói: "Lốc xoáy ngày càng mạnh hơn do biến đổi khí hậu, nhưng sức tàn phá của chúng cũng phụ thuộc vào cách chúng ta đối phó với hiện tượng thời tiết khắc nghiệt này". 

NAM VIỆT