Nhận biết và phân biệt sớm sốt xuất huyết với sốt phát ban
(QNO) - Sốt xuất huyết và sốt phát ban có những triệu chứng khá giống nhau. Muốn phân biệt được bệnh, cần phải theo dõi quá trình sốt, đồng thời nhận biết các dấu hiệu đặc trưng để phát hiện và điều trị kịp thời.
1. Cách phân biệt sốt xuất huyết và sốt phát ban
Để phân biệt sốt xuất huyết và sốt phát ban, cách đơn giản nhất là dùng ngón tay cái và trỏ cùng bên căng vùng da quanh nốt phát ban. Nếu thấy chấm đỏ mất đi, buông tay ra thì chấm đỏ hồi phục ngay, cho thấy đây là ban của sốt phát ban. Còn nếu vẫn thấy chấm li ti không lặn đi sau khi căng da thì đó là phát ban do sốt xuất huyết.
2. Dấu hiệu đặc trưng của sốt phát ban
Sốt phát ban là bệnh lý đặc trưng bởi dấu hiệu sốt và nổi ban đỏ, do nhiều loại virus gây ra, điển hình nhất là virus sởi, virus gây bệnh Rubella… Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ (từ 6 - 36 tháng tuổi), bệnh chủ yếu lây lan qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi họng của người bệnh khi ho hoặc hắt hơi.
Khoảng thời gian trước khi bị phát ban, trẻ sẽ có những thay đổi về trạng thái tinh thần, biểu hiện rõ ràng nhất là hay quấy khóc. Sau khoảng thời gian ủ bệnh (thường trong 7 ngày), trẻ bắt đầu xuất hiện những biểu hiện đặc trưng, bao gồm:
Sốt: xuất hiện những cơn sốt nhẹ hoặc sốt cao (từ 38-400C), thường sốt theo từng cơn.
Nổi ban đỏ: Các nốt ban đỏ thường xuất hiện trong vòng 12-24 giờ sau sốt. Mức độ phát ban nặng hay nhẹ tùy theo đặc điểm của virus gây bệnh và thể trạng của từng trẻ.
Sốt phát ban do sởi thường có các triệu chứng như: sốt cao, kèm ho, chảy mũi, mắt đỏ, sau đó vài ngày sẽ phát ban toàn thân. Riêng sốt phát ban do virus Rubella, trẻ không sốt hoặc chỉ sốt nhẹ và ban xuất hiện rất nhanh, có thể sau 1 ngày đã nổi ban khắp da trên cơ thể.
Đặc điểm cơ bản giúp phân biệt sốt phát ban với các loại sốt khác là: ban trong sốt phát ban sẽ biến mất gần như lập tức nếu thực hiện căng da tại vùng nổi ban.
Ngoài biểu hiện sốt và nổi ban đỏ, hầu hết trẻ bị sốt phát ban có kèm tiêu chảy hoặc phân hơi lỏng. Bên cạnh đó, một số bệnh nhi có thể kèm theo triệu chứng đau họng, sưng hạch cổ.
Bệnh sốt phát ban thường lành tính, hầu hết các trẻ bị sốt phát ban sẽ giảm sốt dần và ăn uống được từ ngày thứ 4 trở đi. Tuy nhiên, sốt phát ban có thể gây ra biến chứng nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
Các biến chứng thường gặp do sốt phát ban là: viêm tai giữa, viêm phổi nặng, viêm màng não, viêm loét giác mạc (nguy cơ gây mù vĩnh viễn), suy dinh dưỡng nặng...
3. Dấu hiệu đặc trưng của sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là bệnh lý nhiễm trùng cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền qua trung gian muỗi vằn, có tính chất lan truyền nhanh khiến nhiều người mắc cùng lúc và trong cùng một khu vực.
Bệnh thường bùng phát thành dịch vào mùa mưa và có những diễn biến khá thất thường. Do sức đề kháng kém và hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện nên trẻ em thuộc nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất do sốt xuất huyết. Vì Virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết có thể tấn công lên não, cơ tim gây nguy kịch đến tính mạng trẻ.
Dấu hiệu đặc trưng của sốt xuất huyết là sốt và xuất huyết:
- Sốt: Bệnh nhân sốt cao đột ngột từ 39 – 40 độ C, kéo dài liên tục trong 2 – 7 ngày, khó hạ sốt.
- Xuất huyết: Sau từ 3-4 ngày kể từ khi có sốt, bệnh nhân chuyển sang biểu hiện phát ban xuất huyết. Các nốt ban dạng chấm đỏ hoặc bầm máu xuất hiện ở ngoài da, có khi xuất huyết ở các vùng niêm mạc như chảy máu chân răng, chảy máu cam, mắt đỏ kèm theo đau bụng, nôn ói.
Sốt xuất huyết có nguy cơ gây ra biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng của trẻ, đặc đối với trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi hoặc bệnh nhi mắc bệnh béo phì. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần đặc biệt lưu ý.
Để phân biệt chính xác sốt xuất huyết với sốt phán ban, cũng như tránh những nguy cơ do nhầm lẫn về bệnh lý, giải pháp tốt nhất là ngay khi trẻ xuất hiện những dấu hiệu bất thường đầu tiên, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời. Điều này sẽ giúp trẻ được điều trị đúng bệnh, sớm phục hồi sức khỏe.