Bổ sung quy hoạch mỏ đất san lấp ở xã Quế Hiệp: Cần đánh giá tác động môi trường
Việc thi công công trình hồ chứa nước Lộc Đại cũng như nhiều dự án phục vụ phát triển kinh tế thuộc xã Quế Hiệp (Quế Sơn) cần khối lượng nguyên liệu đất rất lớn. Vì vậy các mỏ khoáng sản đã cấp phép, hay chờ phê duyệt bổ sung quy hoạch mỏ đất san lấp phục vụ thi công cần được giám sát chặt chẽ và thận trọng trong đánh giá tác động môi trường.
Không lắp camera giám sát khối lượng
Ngày 14.6.2017, UBND tỉnh có quyết định chủ trương đầu tư (số 213) cho dự án trang trại chăn nuôi tập trung tại thôn Nghi Sơn (xã Quế Hiệp). Tiếp đó, tại Quyết định số 2227, ngày 11.7.2019 của UBND tỉnh về phê duyệt đánh giá tác động môi trường, dự án này có tổng diện tích đất theo quy hoạch hơn 7,9ha (đất dự án hơn 7,6ha, còn lại đất đường lâm sinh chỉnh tuyến ngoài dự án). Dự án do Công ty TNHH Vận tải và thương mại Trọng Thắng làm chủ đầu tư.
Theo quyết định này, đối với hoạt động khai thác khoáng sản đất làm vật liệu san lấp công trình dư thừa trong quá trình thi công san nền mặt bằng dự án không thuộc phạm vi báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án. Ngày 9.4.2019, UBND tỉnh cho phép Công ty TNHHH MTV Thương mại dịch vụ Trực Em lập hồ sơ cấp giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp công trình.
Theo thống kê của ngành chức năng, hiện trên địa bàn tỉnh có gần 40 nhà máy sản xuất gạch tuy-nen với tổng công suất gần 700 triệu viên/năm. Tuy nhiên phần lớn nhà máy hiện chưa có vùng nguyên liệu hoặc đang trong giai đoạn lập hồ sơ xin cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép khai thác.
Người dân địa phương cho biết, từ cuối tháng 3.2020 đến nay, tại mỏ đất thôn Nghi Sơn, mỗi ngày có cả chục xe tải nối đuôi nhau vào tận thu đất trong phạm vi ranh giới cấp phép xây dựng dự án trang trại tập trung do Công ty TNHH Vận tải và thương mại Trọng Thắng làm chủ đầu tư.
Theo ghi nhận, một con đường dân sinh gần sát mỏ bụi đất bay mịt mù, xe tải vận chuyển khoáng sản khi lưu thông do không che chắn cẩn thận làm đất đá rơi vãi, trong khi đường không tưới nước để hạn chế bụi.
Theo quy định, tại mỏ khai thác đất, đơn vị được phép khai thác phải lắp đặt camera giám sát, trạm cân hay cắm mốc lộ giới để kiểm soát khối lượng đất, nhưng quan sát của chúng tôi ở đây đơn vị tận thu đất đều không tuân thủ theo quy định.
Theo giải thích của ngành chức năng huyện Quế Sơn, các xe chở đất hoạt động hết công suất để kịp tiến độ bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư. Do khó khăn về địa hình nên doanh nghiệp khai thác nguyên liệu kiến nghị không lắp camera giám sát khối lượng. Lượng đất dư thừa tận thu, đưa ra ngoài để san lấp hoặc đổ thải theo đúng chủ trương của tỉnh.
Đề xuất bổ sung quy hoạch mỏ đất
Để có nguồn nguyên liệu đất phục vụ cho việc thi công dự án hồ chứa nước Lộc Đại thuộc xã Quế Hiệp, UBND tỉnh đề xuất bổ sung quy hoạch mỏ đất san lấp tại địa bàn xã Quế Hiệp.
Ngày 31.10.2019, Thường trực HĐND tỉnh có Văn bản số 162 đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo chủ đầu tư, UBND huyện, các ngành chức năng rà soát đề xuất phương án mở rộng quy mô diện tích đất phù hợp, báo cáo UBND tỉnh trình HĐND tỉnh xem xét quyết định bổ sung vào quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản tỉnh đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 theo thẩm quyền.
Chủ đầu tư là Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh đề nghị bổ sung quy hoạch mỏ đất tại đồi Nỗng Trọc, thôn Lộc Thượng (xã Quế Hiệp) diện tích 15,3ha. Sau đó, UBND huyện Quế Sơn đề nghị bổ sung quy hoạch mỏ đất diện tích chỉ hơn 12,2ha vì có khoảng 4,5ha bị chồng lấn bởi diện tích quy hoạch mỏ sắt Quế Hiệp trước đó.
Tuy nhiên, Giám đốc Sở Xây dựng - ông Nguyễn Phú cho rằng, phần diện tích hơn 12,2ha theo đề nghị của UBND huyện Quế Sơn có 1,4ha nằm ngoài khu vực đã được kiểm tra nhưng địa phương chưa đề cập; có khoảng 0,4ha trùng với khu vực trước đây UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác chế biến quặng sắt giai đoạn 2015, định hướng đến năm 2025. Do đó Sở Xây dựng loại bỏ khu vực diện tích trên, đề xuất quy hoạch lại điểm mỏ có diện tích 9,4ha tại Nỗng Trọc (thôn Lộc Thượng) với hiện trạng sử dụng là rừng sản xuất.
Cũng theo ông Phú, hiện nay UBND huyện đề nghị bổ sung thêm mỏ đất tại thôn Nghi Sơn (Quế Hiệp) có diện tích 15ha để phục vụ thi công dự án hồ chứa nước Lộc Đại.
Góp ý bổ sung vị trí diện tích mỏ đất phục vụ thi công dự án hồ chứa nước Lộc Đại, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Lê Minh Hưng cho rằng, chủ đầu tư cần lập thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, đất rừng và trồng rừng thay thế, diện tích trồng rừng phải chuyển mục đích sử dụng theo đúng quy định. Sở TN&MT cho biết hoàn toàn ủng hộ với đề xuất bổ sung quy hoạch mỏ đất san lấp phục vụ cho thi công dự án hồ chứa nước Lộc Đại, nhưng cần đánh giá toàn diện báo cáo tác động môi trường.