Trục lợi từ chính sách bảo hiểm xã hội: Giám sát chặt chẽ, tăng cường chế tài
Trong quá trình tổ chức thực hiện chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (BHXH, BHYT, BHTN) trên địa bàn tỉnh, việc lạm dụng, trục lợi vẫn đang diễn ra, do đó cần có sự phối hợp giám sát chặt chẽ của các cơ quan, ngành chức năng.
Gian lận tinh vi
Tại TP.Hội An, vào cuối năm 2019, bà L.T.T.T. đi gia hạn thẻ BHYT hộ gia đình nhưng không gia hạn được, vì lý do bị trùng thông tin của người lao động đang tham gia BHXH bắt buộc và đang nghỉ chế độ thai sản tại một công ty A. ở huyện Thăng Bình. Bất ngờ vì sự trùng thông tin này, bà T. thông báo với cơ quan BHXH TP.Hội An để giải quyết. Nhận thấy sự việc có hành vi trục lợi quỹ BHXH, BHYT, cơ quan BHXH TP.Hội An kiến nghị Thanh tra BHXH tỉnh vào cuộc xác minh và làm rõ nguyên nhân.
Qua xác minh, người đang tham gia BHXH bắt buộc tại công ty A. không phải bà T. mà là bà S., là chị ruột của bà T. Điều tra của thanh tra BHXH tỉnh cho thấy, bà S. trước đây đã làm việc tại một doanh nghiệp gần 10 năm, được giải quyết thai sản 2 lần (vào năm 2010 và 2016), sau đó xin nghỉ việc giải quyết chế độ BHXH một lần vào tháng 10.2017. Bà S. có chồng làm việc tại một cơ quan nhà nước. Bà S. tiếp tục có bầu đứa con thứ 3, nhưng không còn tham gia BHXH nên không thể hưởng chế độ thai sản. Thế là vợ chồng bà S. lấy họ tên, nhân thân của người em ruột là bà T. để đăng ký tham gia đóng BHXH. Chồng bà S. quen biết người ở công ty A. nên đã nhờ họ đóng hộ với lý do là muốn cộng nối thời gian tham gia BHXH cho bà S. Từ đó, bà S. được vào làm việc với tên của bà T. (em ruột của mình), đóng BHXH bắt buộc từ tháng 12.2018 đến tháng 7.2019 là nghỉ thai sản.
Khi cơ quan BHXH vào cuộc điều tra, nhận biết thông tin việc đóng BHXH và hưởng chế độ thai sản của bà T. là vi phạm pháp luật, công ty A. mới biết bà S. đã man khai nhân thân để tham gia BHXH. Công ty ngay lập tức ra quyết định chấm dứt hợp đồng lao động, thu hồi tiền chế độ thai sản chuyển trả cho cơ quan BHXH. BHXH tỉnh cũng đã mời cá nhân bà S. và công ty A. lên làm việc. Bà S. nhận thấy sai trái, đã chuyển trả tiền thai sản.
Sẽ giám sát chặt chẽ
Theo ông Nguyễn Thanh Danh - Phó Giám đốc phụ trách, điều hành BHXH tỉnh, thời gian qua, nhiều hình thức trục lợi từ quỹ BHXH, BHYT, BHTN đã diễn ra. Chỉ khi cơ quan BHXH thực hiện chế độ, giám sát, kiểm tra mới phát hiện và tiến hành thu hồi. Những hành vi trục lợi có thể kể đến như mượn thẻ BHYT đi khám chữa bệnh, vừa đi làm vừa nghỉ việc hưởng chế độ BHXH, thông đồng giữa chủ sử dụng lao động và người lao động để hưởng BHTN... Ở cơ sở y tế cũng diễn ra tình trạng lạm dụng quỹ BHYT khi liên tục vượt dự toán được giao từ đầu năm trong thời gian dài, với những chỉ số bất thường mà bộ phận giám định phát hiện và đề nghị xuất toán.
Ông Danh cho biết: “Trong năm này, BHXH tỉnh sẽ phối hợp cùng các đơn vị thực hiện giám sát chặt chẽ, liên tục để hạn chế tối đa tình trạng lạm dụng quỹ BHXH, BHYT, BHTN. Với Nghị quyết 05 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao Hướng dẫn áp dụng điều 214, 215, 216 về tội gian lận BHXH, BHTN, BHYT và tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động của Bộ luật Hình sự, BHXH sẽ có công cụ mạnh để tăng cường biện pháp, chế tài. Qua đó giúp ngành thực thi có hiệu quả chính sách pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, người tham gia BHYT. Đây là công cụ sắc bén giúp cơ quan chức năng và lực lượng thanh tra, kiểm tra của ngành BHXH trong quá trình thực thi nhiệm vụ”.
Nhiều giải pháp sẽ được BHXH phối hợp cùng các đơn vị như thanh tra ngành LĐ-TB&XH, công an thực hiện. Đồng thời, BHXH tỉnh sẽ bố trí thường xuyên giám định viên BHYT phối hợp với cán bộ cơ sở khám chữa bệnh kiểm tra thủ tục khám chữa bệnh BHYT chặt chẽ, theo đúng quy trình giám định BHYT nhằm ngăn chặn và sớm phát hiện các vi phạm trong việc sử dụng thẻ BHYT. Việc tuyên truyền bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức về trách nhiệm và quyền lợi cho người tham gia BHYT trong khám chữa bệnh cũng được BHXH tỉnh bàn đến.
BHXH tỉnh sẽ thành lập hai tổ công tác thường xuyên đến các cơ sở khám chữa bệnh để kiểm tra, phát hiện tình trạng sử dụng thẻ BHYT của người tham gia BHYT, thông báo cho các địa phương nơi đối tượng cư trú những trường hợp vi phạm sử dụng thẻ BHYT, phối hợp thu hồi, tạm giữ thẻ BHYT bị tẩy xóa, sửa chữa, sử dụng thẻ BHYT của người khác để khám chữa bệnh, tiến hành đề nghị xử lý vi phạm theo quy định.
Ngành BHXH tăng cường thanh toán điện tử
Năm 2020, BHXH Việt Nam sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) và kết nối, khai thác các cơ sở dữ liệu, thúc đẩy thanh toán điện tử và đảm bảo các điều kiện để thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 4.
Trên cơ sở số dịch vụ công của ngành, BHXH xác định tổng số dịch vụ công trực tuyến, mức độ của từng dịch vụ công và xây dựng lộ trình thực hiện dịch vụ công mức độ 4 triển khai trong năm 2020 và năm 2021, nhằm đạt mục tiêu tối thiểu 70% số dịch vụ công mức độ 4 năm 2020; 85% số dịch vụ công mức độ 4 năm 2021. BHXH cũng sẽ đẩy mạnh việc tuyên truyền vận động, khuyến khích người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Ngành BHXH sẽ triển khai các giải pháp bảo đảm điều kiện về cơ sở hạ tầng CNTT; thực hiện giao dịch điện tử đối với cá nhân, tổ chức trên các lĩnh vực BHXH, BHYT; triển khai các dịch vụ công trực tuyến theo từng thủ tục hành chính; từng bước thực hiện thanh toán điện tử bắt buộc; triển khai các giải pháp bảo đảm điều kiện về cơ sở hạ tầng CNTT; triển khai giao dịch điện tử đối với cá nhân, tổ chức trên các lĩnh vực BHXH, BHYT bằng nhiều phương tiện trực tuyến khác nhau; hoàn thiện hệ thống thu nộp, chi trả BHXH điện tử. BHXH Việt Nam đã giao BHXH các tỉnh, thành phố tổ chức thực hiện và cụ thể hóa thành nhiệm vụ, mục tiêu hàng năm của từng đơn vị. (H.L)
Thanh tra chuyên ngành ngay từ quý I-2020
BHXH Việt Nam vừa có công văn yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố và BHXH Bộ Quốc phòng, BHXH Công an nhân dân về việc đôn đốc thu, giảm nợ BHXH, BHYT trong quý I-2020. Giám đốc BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cần thường xuyên chỉ đạo, phân công, đôn đốc cán bộ làm việc với đơn vị sử dụng lao động để thu BHXH, BHYT kịp thời, không để nợ trong các tháng tiếp theo. Đồng thời, BHXH các tỉnh, thành phố thực hiện công tác tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan tài chính, cơ quan quản lý đối tượng tham gia BHYT chuyển hết số tiền phải đóng BHYT, BHXH tự nguyện đến hết quý I trước ngày 21.2.2020. BHXH các tỉnh, thành phố cần xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện ngay việc thanh tra chuyên ngành đóng BHXH đột xuất đối với những doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT theo quy định; kiên quyết xử phạt vi phạm hành chính và chuyển hồ sơ đề nghị cơ quan Công an điều tra, khởi tố theo quy định tại Điều 214, Điều 215, Điều 216 Bộ luật Hình sự. Bên cạnh đó, in gửi thông báo kết quả đóng BHXH, BHYT đến chủ sử dụng lao động trước ngày 10 hàng tháng, không để lưu tại cơ quan chuyển phát hồ sơ hoặc cơ quan BHXH. (N.L)
Sẽ giảm quyền lợi nếu chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Đây là nội dung được nêu tại Nghị quyết 28/NQ-TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) do Ban Chấp hàng Trung ương ban hành. Theo đó, nhằm giảm tình trạng hưởng BHXH một lần, hướng tới mục tiêu an sinh xã hội trong dài hạn, Nghị quyết 28 nếu rõ: sẽ có quy định phù hợp để giảm tình trạng hưởng BHXH một lần theo hướng tăng quyền lợi nếu bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi nếu hưởng BHXH một lần. Ngoài ra, sửa đổi các quy định để khuyến khích người lao động tham gia BHXH thời gian dài hơn, từng bước tăng tuổi nghỉ hưu bình quân, tăng tỷ lệ giảm trừ tiền lương hưu đối với người lao động muốn nhận chế độ hưu trí sớm. Đồng thời sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia BHXH thấp được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.
T.C (Theo Thư viện pháp luật)