Dự án khu cải táng mồ mả tập trung tại xã Tam Tiến, Núi Thành: Chưa họp dân đã thi công
Trong khi chính quyền các cấp chưa thông báo, phổ biến rộng rãi chủ trương xây dựng khu cải táng mồ mả tập trung tại 2 thôn Lộc Ngọc và Tân Lộc (xã Tam Tiến, Núi Thành), chủ đầu tư và nhà thầu đã đưa máy móc tới chặt cây san ủi mặt bằng, khiến người dân phản đối gay gắt buộc hạng mục dự án phải dừng thi công. Chính vì vậy, chiều 2.4, ngành chức năng huyện Núi Thành, chính quyền địa phương, chủ đầu tư và người dân tổ chức một cuộc đối thoại.
 |
| Ngành chức năng huyện Núi Thành, chính quyền địa phương, chủ đầu tư và người dân Tam Tiến đối thoại vào chiều 2.4. Ảnh: TR.HỮU |
Dân cản trở
Ngày 22.3, khi đơn vị thi công mang xe cơ giới, lực lượng đến chặt rừng thông, cây keo lá tràm, san ủi mặt bằng để triển khai dự án khu nghĩa trang tập trung thì bị người dân của 2 thôn Lộc Ngọc và Tân Lộc kéo đến phản đối, buộc dự án phải dừng thi công cho đến nay. Theo người dân, chính quyền cấp xã, thôn, chủ đầu tư không hề tiến hành họp dân lấy ý kiến, thông báo chủ trương mà tùy tiện giải phóng mặt bằng, khiến người dân địa phương bức xúc. Cuộc đối thoại giữa hơn 200 người dân của 2 thôn Lộc Ngọc và Tân Lộc với các ngành liên quan của huyện Núi Thành, chính quyền xã, chủ đầu tư là đại diện Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai vào chiều 2.4 vẫn chưa tìm được “tiếng nói chung”.
Ông Trần Đình Tốt, người dân thôn Lộc Ngọc chia sẻ, từng làm trưởng thôn nhiều nhiệm kỳ nhưng chưa bao giờ ông thấy kiểu hành xử coi thường người dân như thế. “Việc đầu tư đường lưu thông huyết mạch đòi hỏi phải xây dựng khu cải táng mồ mả, người dân hoàn toàn đồng tình ủng hộ. Nhưng sở dĩ người dân cản trở vì trước khi triển khai thi công, chính quyền thôn và chủ đầu tư không hề họp dân, hay thông báo gì về dự án này” - ông Tốt nói. Tham dự buổi đối thoại, người dân đều nắm thông tin khá mơ hồ về dự án cải táng mồ mả tập trung này. Phần lớn ý kiến không ủng hộ đầu tư xây dựng khu nghĩa trang tập trung, bởi họ cho rằng vị trí khu nghĩa trang nằm gần khu dân cư, có thể gây ô nhiễm môi trường sống… Sau khi phát biểu ý kiến, nhiều người dân còn lôi kéo nhau bỏ về giữa chừng để phản đối, chỉ còn khoảng 50 người ở lại đến khi kết thúc cuộc đối thoại.
Có mặt tại địa điểm thi công khu nghĩa trang tập trung tại thôn Lộc Ngọc, chúng tôi thấy cát trắng đã bị múc lấy đi hàng nghìn mét khối, vài vị trí mặt bằng để lại hố sâu hoắm, chung quanh là vô số gốc thông, gốc keo lá tràm còn ứa mủ. Đây là dấu vết mà đơn vị thi công đem người đến chặt hạ, thi công hạng mục vào ngày 22.3.
Chủ đầu tư và chính quyền nhận sai sót
Để triển khai dự án đường trục chính từ Khu công nghiệp Tam Thăng đi cảng Kỳ Hà và sân bay Chu Lai (đường 129 từ dốc Diên Hồng thuộc xã Tam Phú, TP.Tam Kỳ đi sân bay Chu Lai), Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu đã yêu cầu Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai tập trung xây dựng khu nghĩa trang với quy mô phù hợp tại thôn Tân Lộc và Lộc Ngọc để di dời mộ trên địa bàn xã. Đối với 1.258 mộ trước đây trên địa bàn xã Tam Tiến đã chi tiền bồi thường hỗ trợ từ dự án đường phòng chống lụt bão, cứu nạn cứu hộ huyện Núi Thành nhưng chưa bố trí vị trí cải táng, hiện tại chưa di dời thì thống nhất chủ trương cho phép UBND huyện Núi Thành áp dụng đơn giá bồi thường theo quy định hiện hành để lập thủ tục bổ sung chênh lệch và chi trả cho các hộ có mồ mả bị ảnh hưởng.
Tại buổi đối thoại, đại diện chủ đầu tư là Ban quản lý dự án hạ tầng thuộc Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai và chính quyền xã Tam Tiến đều nhận sai sót khi chưa tổ chức lấy ý kiến nhân dân, công bố chủ trương triển khai khu cải táng mồ mả. Ông Nguyễn Giúp - Chủ tịch UBND xã Tam Tiến thừa nhận thiếu sót khi chưa thông báo chủ trương rộng rãi cho 2 thôn bị ảnh hưởng bởi dự án cải táng mồ mả. “Lỗi một phần do chủ quan, nhưng cái chính là địa phương cũng mới nhận được các văn bản của cấp trên. Dự án làm nhanh vì sức ép hối thúc cho kịp tiến độ khởi công đường của lãnh đạo tỉnh” - ông Giúp nói.
Bài học khi triển khai dự án
Sau khi có văn bản đề nghị của Ban quản lý dự án hạ tầng, ngày 5.3.2018, Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai có văn bản thống nhất chủ trương bổ sung hạng mục khu cải táng mồ mả xã Tam Tiến vào dự án đường trục chính từ Khu công nghiệp Tam Thăng đi cảng Kỳ Hà và sân bay Chu Lai. Theo đó, phạm vi hạng mục có diện tích hơn 3,6ha (nguồn vốn lấy từ nguồn dự phòng của dự án). Trước đây, năm 2011, Ban quản lý Khu kinh tế mở Chu Lai đã quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu nghĩa trang tập trung tại xã Tam Tiến. Theo giải thích của ông Nguyễn Văn Vương - Phó Giám đốc Ban quản lý dự án hạ tầng, hạng mục này chỉ phục vụ cho việc cải táng mồ mả của địa bàn xã Tam Tiến chứ không đáp ứng cho các xã lân cận. Sở dĩ lấy mặt bằng rộng để gia đình, tộc họ sắp xếp di dời mồ mả thuận lợi, chứ thực tế với mồ mả hiện nay chỉ khoảng hơn 1ha là có thể đáp ứng. Trước đây, nhiều gia đình nhận tiền bồi thường, hỗ trợ di dời mồ mả đã đưa về nghĩa trang tộc họ nên số lượng mồ mả chắc chắn sẽ giảm. Tuy vậy, đại diện Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Núi Thành cho rằng, về lâu dài sẽ mở rộng khu vực này thành nghĩa trang của vùng đông.
Như vậy, chủ trương di dời mồ mả đã có từ hơn 7 năm trước và thực tế nhiều hộ dân đã nhận tiền bồi thường, hỗ trợ. Việc đầu tư khu “tái định cư cho người chết” là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, tuân thủ đúng quy định của pháp luật hiện hành, mang tính nhân văn. Đáng tiếc là chủ đầu tư, các ngành chức năng của huyện Núi Thành, chính quyền xã Tam Tiến vì không giải thích rõ ràng, chưa thông báo chủ trương, lấy ý kiến của người dân trong vùng bị ảnh hưởng khi triển khai dự án nên tạo ra những phản ứng trái chiều, chưa đồng thuận trong nhân dân. Đây là bài học mà xã Tam Tiến cũng như nhiều địa bàn lân cận cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, tránh tái diễn khi triển khai các hạng mục dự án tương tự.
TRẦN HỮU