Mãn nhãn cùng Teh Dar

“Một sô diễn tuyệt vời. Một chương trình hấp dẫn. Quá sức ấn tượng…” là những bày tỏ cảm xúc của du khách khi xem xong vở diễn Teh Dar vừa ra mắt lần đầu tiên tại Trung tâm Biểu diễn Lune Hội An tuần qua.

Teh Dar sẽ trở thành một sản phẩm du lịch mang tính giải trí cao về đêm của Hội An trong thời gian tới. ảnh: BTC cung cấp

Vòng tròn tiếp nối

Teh Dar - trong tiếng K’ho có nghĩa là đi vòng tròn - lấy cảm hứng chủ đạo và chất liệu từ văn hóa các dân tộc Tây Nguyên. Trong văn hóa các dân tộc Tây Nguyên, mọi hoạt động sinh hoạt cộng đồng đều mang hình ảnh này. Từ lễ hội đâm trâu, hoạt động cúng tế thần linh, cầu mùa màng, sinh hoạt… những dấu chân đi vòng tròn cứ tiếp nối lưu lại trên nền đất đỏ bazan. Teh Dar mang hàm ý chừng nào đồng bào Tây Nguyên còn bước đi, các dấu chân còn tiếp nối thì văn hóa ấy còn, truyền thống ấy còn, dân tộc ấy còn…

Xem Teh Dar, ấn tượng của khán giả chính là việc sử dụng các đạo cụ bằng tre một cách táo bạo và đầy sáng tạo trên sân khấu. Từ dáng đi, động tác đều rực lên khí chất Tây Nguyên. Cảnh trí sân khấu được tối giản đầy tính ước lệ, làm nền cho giai điệu âm thanh đậm hơi thở núi rừng. Trong Teh Dar, các nhạc khí, giọng ca và tiếng nói của các dân tộc Tây Nguyên gợi tả cảnh săn voi hùng vĩ, sự hoang dã trong lễ đâm trâu, phút lứa đôi hẹn hò trữ tình lãng mạn, khi nhí nhảnh lên nương rẫy, những đêm rừng già mộng mị, đặc biệt là tiếng cồng chiêng đêm hội đầy mê hoặc.

Một thành công của vở diễn chính là đã giới thiệu đến người xem một loại hình nghệ thuật biểu diễn mới mẻ, kết hợp nhiều thể loại từ xiếc, đi thăng bằng, nhào lộn, tung hứng… đến múa đương đại kết hợp cùng âm nhạc diễn tấu sống, lời ca mộc mạc giữa thanh âm nhạc cụ các dân tộc Tây Nguyên. Bên cạnh đó, vở diễn cũng tối giản hóa lời thoại và có cấu trúc phi tuyến tính không theo trình tự thời gian, với các mảng miếng, khoảnh khắc, hồi ức văn hóa. Trong đó, các nghệ sĩ đã sử dụng kỹ thuật trình diễn về hình thể kết hợp đạo cụ dân gian để lột tả những nét đặc sắc trong đời sống, văn hóa các dân tộc vùng cao Tây Nguyên.

Teh Dar là kết quả nghiên cứu, sáng tạo và lao động miệt mài của các tác giả Tuấn Lê, Nhất Lý, Nguyễn Lân Maurice và biên đạo Ngô Thanh Phương, cùng 15 nghệ sĩ trình diễn xiếc và 5 nghệ sĩ diễn tấu nhạc đến từ các dân tộc Ê Đê, K’Ho, Jơrai và Banar. Bên cạnh Tuấn Lê, vai trò của Nhất Lý với tư cách là đạo diễn âm nhạc là khá nổi bật để đem đến những thanh âm say đắm lòng người. Mang hai giòng máu Pháp - Việt, Nguyễn Nhất Lý từng tốt nghiệp trường đại học Paris VIII, ông là một trong các thành viên sáng lập tổ chức Art Ensemble ở Paris, chuyên giáo dục cho trẻ em châu Á về âm nhạc dân tộc. Trong Teh Dar, cái tên Nguyễn Nhất Lý được nhắc đến nhiều với việc xây dựng dàn nhạc dùng hoàn toàn nhạc khí nguyên sơ của hơn 20 dân tộc. “Tinh thần được truyền đến các nghệ sĩ Teh Dar trong đó có những con người Tây Nguyên chân chất đứng trên sân khấu lớn hôm nay là hãy nhớ, hãy tìm và giữ lại những âm thanh từ trong ký ức tuổi thơ, những lồng bản (bài nhạc cổ xưa mà mỗi dân tộc đều có), những nét đẹp nguyên sơ còn đậm chất núi rừng” - nghệ sĩ Nguyễn Nhất Lý cho biết. 

Sản phẩm giải trí đẳng cấp

Chính thức ra mắt và biểu diễn thường kỳ tại Nhà hát TP.Hồ Chí Minh kể từ ngày 2.8.2016, vở diễn đã nhận được sự tán thưởng nồng nhiệt từ công chúng Sài Gòn cũng như du khách quốc tế từ hơn 60 quốc gia. Cũng như  Sương Sớm từng gây tiếng vang khi công diễn tại Hội An, Teh Dar đã mang đến cho người xem và du khách nhiều cảm xúc khi trình diễn tại Lune Hội An. Số lượng hơn 100 du khách người nước ngoài trong tổng số gần 200 khán giả trong đêm diễn đã nói lên được sức hút và sự lan tỏa của vở diễn này. “Tôi chưa bao giờ được xem một vở diễn hay đến vậy. Rất tuyệt vời. Thật chuyên nghiệp. Tôi không thể nói gì hơn” - Nina Sam, du khách đến từ Thụy Điển bày tỏ. “Một sô diễn hấp dẫn, trên cả tuyệt vời. Đây có lẽ là một trải nghiệm thú vị của tôi trong chuyến du lịch đến Hội An lần này” - Marcelo, du khách đến từ Tây Ban Nha chia sẻ.

Ảnh: BTC cung cấp

Có thể khẳng định, cùng vở diễn Sương Sớm, việc trình diễn Teh Dar đã mang đến những hiệu ứng tích cực về một sản phẩm giải trí đẳng cấp, đặc biệt, giúp du khách và người dân phố Hội hình thành thói quen trong cảm thụ nghệ thuật với những sản phẩm có hàm lượng văn hóa mang đậm giá trị đặc trưng của dân tộc. Theo ông Võ Phùng – Giám đốc Trung tâm VH-TT Hội An, việc đưa các chương trình nghệ thuật vào Trung tâm Biểu diễn Lune Hội An (nằm trong khuôn khổ dự án công viên văn hóa Đồng Hiệp) là kết quả của hành trình hợp tác giữa trung tâm và công ty Lune Production, nhằm mang các sản phẩm văn hóa nghệ thuật đậm chất Việt ở đẳng cấp quốc tế về Hội An trình diễn. Qua đó, làm phong phú thêm đời sống văn hóa tại phố Hội, nhất là để lại ấn tượng sâu sắc về văn hóa nghệ thuật Việt Nam với khách du lịch gần xa. “Đây mới chỉ là khởi đầu cho sự ra đời của hàng loạt tác phẩm nghệ thuật đẳng cấp khác nhằm tạo sức hút từ chính các chất liệu văn hóa Việt Nam được chắt lọc và thể hiện khéo léo bằng nghệ thuật sân khấu đương đại. Đồng thời hướng đến xây dựng nơi đây trở thành điểm đến mới cho du khách và người dân Hội An về đêm, từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa Công viên văn hóa Đồng Hiệp trở thành một quần thể phức hợp cung cấp những trải nghiệm văn hóa Việt đặc sắc không thể bỏ lỡ của khách khi tham quan du lịch  Hội An. Sau Sương Sớm, Teh Dar sẽ là À Ố Show, tác phẩm nổi tiếng với chủ đề từ Làng ra Phố, một bức tranh Việt Nam đầy tương phản và nhộn nhạo của quá trình đô thị hóa hôm nay. Tôi nghĩ sẽ còn nhiều hấp dẫn bất ngờ hơn nữa cho du khách khi đến Hội An, nơi không chỉ có di sản văn hóa và các giá trị truyền thống mà còn có những sản phẩm du lịch đương đại về đêm đầy hấp dẫn và đẳng cấp” - ông Phùng cho biết.

VĨNH LỘC

VĨNH LỘC