Đồng chí Bô Nhơn - Lê Việt Muồng qua đời ở tuổi 90: Biểu tượng cao đẹp của tình hữu nghị Việt - Lào
Lịch sử khắc ghi những con người vĩ đại, những người khai mở, xây dựng và vun đắp cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang, tình hữu nghị đặc biệt giữa hai nước Việt Nam - Lào. Bô Nhơn - Lê Việt Muồng có thể chưa vĩ đại, nhưng người con đất Quảng này là một trong những cầu nối, biểu tượng cao đẹp, trong sáng của tình hữu nghị Việt - Lào.
 |
| Ông Bô Nhơn - Lê Việt Muồng đặt vòng hoa, viếng hương mộ liệt sĩ bộ đội Lào tại Nghĩa trang liệt sĩ TP.Tam Kỳ trong một lần về thăm Quảng Nam. Ảnh: L.VŨ |
Ông Bô Nhơn - Lê Việt Muồng, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, nguyên Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, nguyên Bí thư - Tỉnh trưởng tỉnh Sê Kông, người đã dành trọn vẹn cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng Lào và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, sứ mệnh lịch sử do Đảng, Nhà nước Việt Nam giao phó đã trút hơi thở cuối cùng vào lúc 12 giờ 5 phút ngày 14.1.2018 tại nhà riêng ở bản Nôn-mi-say, huyện Lạ Màm, tỉnh Sê Kông, Lào. Dẫu chưa có bất kỳ hội thảo nào đánh giá về những hy sinh, cống hiến to lớn của ông Bô Nhơn - Lê Việt Muồng đối với sự nghiệp cách mạng hai nước Việt Nam - Lào, nhưng với tôi - một người thuộc thế hệ 8X vẫn luôn dành cho ông sự kính trọng, nể phục, là tấm gương sáng ngời về tinh thần quốc tế vô sản, về thực hiện nhiệm vụ khi được Đảng, Nhà nước Việt Nam giao phó.
 |
Ông Lê Việt Muồng sinh ngày 12.6.1928 tại xã Cẩm Nam, TP.Hội An, tỉnh Quảng Nam. Năm 16 tuổi, ông tham gia hoạt động cách mạng tại Ban An ninh Điện Bàn. Năm 1948, ông được Đảng, Nhà nước chọn cử sang giúp nước bạn Lào xây dựng lực lượng nhằm đấu tranh giải phóng khu vực Nam Lào. Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng, ông đã trải qua bao gian khổ, khó khăn và nguy hiểm. Bằng nhiều cách như mài răng, phơi nắng để da đen và hóa thân thành đồng bào dân tộc bản địa Lào, ông đã hòa mình vào quần chúng nhằm tuyên truyền vận động, xây dựng cơ sở để phát triển lực lượng chuẩn bị cho khởi nghĩa giành chính quyền ở khu vực Nam Lào… Sau khi lấy vợ là một nữ cán bộ thanh vận của huyện Đắc Chưng, ông Lê Việt Muồng trở thành công dân Lào với tên gọi Bô Nhơn.
| Thời gian đầu mới qua Lào, để hoạt động hiệu quả, ông Lê Việt Muồng phải học đọc và viết cho rành tiếng Lào. Ông đã hóa trang vào vai rất nhiều nghề để dễ hòa nhập cũng như che mắt địch. Có lúc ông là một thầy giáo dạy học, có lúc là kỹ sư nông nghiệp hướng dẫn nông dân Lào làm lúa nước theo phương thức của Việt Nam; cũng có khi ông làm cán bộ phụ trách đoàn thanh niên dạy múa hát cho thanh thiếu niên, đôi khi lại là kỹ sư cầu đường vận động người dân Lào Thơng, Lào Lum... mở đường. Nhiệm vụ nào khi được giao, ông cũng hoàn thành xuất sắc, góp phần xây dựng địa bàn các tỉnh Nam Lào, trong đó có tỉnh Sê Kông trở thành căn cứ cách mạng vững chắc của cả hai nước Việt Nam và Lào. |
Người bạn đến từ Việt Nam, Bô Nhơn - Lê Việt Muồng đã được Đảng, Nhà nước, nhân dân Lào tin tưởng giao nắm giữ nhiều chức vụ quan trọng. Sau khi giải phóng thống nhất đất nước Lào (12.1975), ông được giao nhiệm vụ Phó Tỉnh trưởng tỉnh Salavan. Đến năm 1984 tỉnh Salavan chia tách thành hai tỉnh Salavan và Sê Kông, ông được phân công về làm Bí thư - Tỉnh trưởng đầu tiên của tỉnh Sê Kông và được bầu vào Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào khóa III và khóa IV. Sau đó ông được điều động ra Trung ương giữ chức vụ Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương, đến năm 1991 thì nghỉ hưu về sống tại Sê Kông.
Suốt cuộc đời của mình, Bô Nhơn - Lê Việt Muồng đã hy sinh trọn vẹn cho sự nghiệp cách mạng Lào và có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của tỉnh Sê Kông nói riêng và cho nước Lào nói chung. Ông là cầu nối quan trọng và là biểu tượng sinh động cao đẹp trong mối quan hệ hữu nghị Việt - Lào; là người có công to lớn trong việc thúc đẩy và thắt chặt mối quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa các tỉnh Nam Lào với các tỉnh của miền Trung Việt Nam, nhất là giữa tỉnh Sê Kông với tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng trước đây và tỉnh Quảng Nam sau này. Ghi nhận những đóng góp của ông, Đảng và Nhà nước Lào đã trao tặng nhiều huân chương, huy chương cao quý; Đảng và Nhà nước Việt Nam đã trao tặng ông Huân chương Độc lập hạng Ba và Huân chương Hữu nghị.
Người con của đất Quảng, người chiến sĩ kiên trung Bô Nhơn - Lê Việt Muồng đã ra đi, nhưng những tình cảm tốt đẹp, những hy sinh và cống hiến to lớn của ông đối với sự nghiệp cách mạng hai nước Lào và Việt Nam sẽ còn mãi.
Bài viết này, xin thay nén tâm nhang thành kính tiễn đưa người chiến sĩ cách mạng kiên trung, một người con ưu tú của Quảng Nam nói riêng và Việt Nam - Lào nói chung về cõi vĩnh hằng.
LÊ HUYNH TRƯỞNG