"Ghi tên thành viên hộ gia đình trong sổ đỏ": Cần hiểu đúng quy định

Theo quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), từ ngày 5.12, sẽ ghi tên thành viên trong gia đình trên sổ đỏ. Báo Quảng Nam đã có cuộc trao đổi với ông Mai Văn Phấn - Phó cục trưởng Cục Đăng ký đất đai (Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ TNMT) để làm rõ hơn quy định nêu trên.

Theo quy định tại Thông tư 33, chỉ có một số trường hợp phải ghi tên hộ gia đình trong giấy chứng nhận. Ảnh: C.N

Thuận lợi cho người sở hữu và cơ quan quản lý

- Thưa ông, vì sao Bộ TNMT quy định ghi tên các thành viên trong hộ gia đình trên sổ đỏ?

- Ông Mai Văn Phấn: Theo các quy định trước đây, việc chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình đã được quy định theo cách thức ghi tên của chủ hộ gia đình. Tuy nhiên, qua quá trình triển khai, thực hiện, bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như việc xác định quyền sử dụng đất chung của các thành viên trong hộ gia đình sẽ không được rõ ràng và minh bạch; nảy sinh mâu thuẫn, tranh chấp giữa các thành viên trong hộ gia đình có chung quyền sử dụng đất, khó xử lý cho các cơ quan thi hành án, tòa án, v.v. Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trên, Khoản 5 Điều 6 Thông tư số 33 đã bổ sung nội dung ghi tên của những người có chung quyền sử dụng đất của hộ gia đình với trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (dưới đây gọi chung là giấy chứng nhận) cho hộ gia đình.

- Quy định như vậy có gây khó khăn cho người dân và thêm rối rắm trong việc thủ tục hành chính về đất đai?

- Ông Mai Văn Phấn: Việc cấp giấy chứng nhận cho hộ gia đình, trong đó có việc ghi tên các thành viên có chung quyền sử dụng đất nhằm làm minh bạch tài sản, quyền sử dụng của từng thành viên, tránh phát sinh mâu thuẫn, không làm tăng thủ tục hành chính về đất đai. Vì vậy không thể nói là gây khó khăn cho người dân.

- Thưa ông, có phải tất cả trường hợp đều phải thực hiện quy định này?

- Ông Mai Văn Phấn: Việc cấp giấy chứng nhận cho hộ gia đình là một trong 17 trường hợp cấp Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất (như cấp giấy chứng nhận cho cá nhân, cho hộ gia đình, cho vợ chồng, cho tổ chức trong nước, cho cơ sở tôn giáo, v.v.), nên cách hướng dẫn ghi giấy chứng nhận với trường hợp cấp giấy chứng nhận cho hộ gia đình theo quy định tại Khoản 5 Điều 6 của Thông tư số 33/2017/TT-BTNMT chỉ áp dụng cho hộ gia đình có những người có chung quyền sử dụng đất và được thực hiện bắt đầu từ ngày 5.12.2017, các trường hợp khác vẫn thực hiện như hướng dẫn tại Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT.

Phải đóng góp vào giá trị chung của hộ gia đình

- Có phải những người có tên trong sổ hộ khẩu đều được được ghi tên trong sổ đỏ, thưa ông?

- Ông Mai Văn Phấn: Mục tiêu của sổ hộ khẩu nhằm quản lý dân cư và nơi cư trú, còn mục tiêu của giấy chứng nhận nhằm quản lý nhà nước về đất đai, xác lập tính pháp lý cho thửa đất mà người sử dụng đất đang sử dụng, nhằm bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Với mục tiêu khác nhau như trên, nên cách ghi tên chủ thể trên sổ hộ khẩu và trên giấy chứng nhận sẽ khác nhau. Giấy chứng nhận với trường hợp cấp cho hộ gia đình sẽ thực hiện việc ghi tên với những người có chung quyền sử dụng đất. Như vậy, không phải những người có tên trong sổ hộ khẩu cũng đồng nghĩa với việc được ghi tên trên giấy chứng nhận, mà chỉ những người có chung quyền sử dụng đất mới được ghi tên trên giấy chứng nhận.

- Trong trường hợp gia đình có nhiều người, nhiều thế hệ sống chung, có phải ghi tên tất cả thành viên trong gia đình hay không?

- Ông Mai Văn Phấn: Như đã nêu ở trên, các thành viên trong hộ gia đình cần xác định công sức đóng góp vào tài sản chung để đề nghị ghi trên giấy chứng nhận. Giấy chứng nhận cấp cho hộ gia đình chỉ ghi tên của những người có chung quyền sử dụng đất, không đồng nghĩa với việc ghi tên tất cả thành viên trong gia đình.

- Đối với những trường hợp giấy chứng nhận chỉ ghi tên cha, mẹ (vợ chồng), sau này sinh thêm con, thì xử lý như thế nào, có ghi thêm tên những người mới sinh vào sổ đỏ hay không?

- Ông Mai Văn Phấn: Cấp giấy chứng nhận cho vợ chồng cũng là một trong 17 trường hợp như đã nêu ở trên, đối với trường hợp này, đây là tài sản riêng của vợ và chồng. Việc có phân chia tài sản cho các con là quyền dân sự của vợ chồng đó. Đây không thuộc trường hợp được hướng dẫn tại Khoản 5 Điều 6 của Thông tư số 33.

- Như vậy làm sao xác định được những thành viên nào có đóng góp (hoặc có quyền sở hữu) để ghi tên trong sổ đỏ, thưa ông?

- Ông Mai Văn Phấn: Theo quy định tại Khoản 29 Điều 2 Luật Đất đai thì hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; nhận chuyển quyền sử dụng đất. Việc xác định công sức đóng góp vào tài sản chung của các thành viên trong hộ gia đình do các thành viên trong hộ gia đình xác định để đề nghị ghi trên giấy chứng nhận.

- Thưa ông, đối với những sổ đỏ được cấp trước khi Thông tư 33 có hiệu lực (trước ngày 5.12), không ghi đầy đủ tên các thành viên hộ gia đình, thì có cần điều chỉnh, bổ sung  thông tin trong sổ đỏ khi Thông tư 33 có hiệu lực?

- Ông Mai Văn Phấn: Những giấy chứng nhận được cấp trước đây mà phù hợp với quy định của pháp luật về đất đai vẫn có giá trị pháp lý và không phải đổi sang giấy chứng nhận mới. Nội dung cách ghi giấy chứng nhận đối với trường hợp hộ gia đình được áp dụng cho những trường hợp cấp giấy chứng nhận bắt đầu từ ngày 5.12.2017 (ngày Thông tư 33/2017/TT-BTNMT có hiệu lực thi hành).

- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!

CHÂU NỮ (Thực hiện)

CHÂU NỮ (Thực hiện)