Mùa còng gió
Tầm tháng ba, tháng tư âm lịch, khi gió đông nam thổi từ biển vào, cũng là lúc mùa săn còng gió của người dân các vùng biển ngang bắt đầu…
Còng gió còn gọi là con dã tràng, có lẽ vì nó chạy nhanh như gió nên người ta gọi là còng gió. Để tìm thức ăn, khi thủy triều xuống, còng gió còn xe cát thành từng viên nhỏ trên bãi biển, mỗi khi thấy cát xe nhiều thì người dân vùng biển mừng thầm vì cho rằng đó là dấu hiệu một mùa cá cơm bội thu (có nơi cho rằng còng đã làm muối để chượp cá). Còng gió là loài giáp xác nhỏ, kích thước gần bằng con ba khía, có đặc điểm chạy rất nhanh nhờ những cái chân cao lêu khêu. Da còng gió vàng pha trắng, điệp cùng màu cát biển. Các đặc điểm này khiến còng rất khó bị phát hiện, dễ lẫn trốn trong cát. Còng gió là loài nhanh nhẹn, nhanh từ khâu tự vệ, đào hang, bắt mồi cho tới chạy trốn. Ở những vùng biển ngang, lúc thủy triều xuống, trên bãi cát có vô số còng gió chui ra khỏi hang phơi nắng nhưng sẽ chạy thoăn thoắt để trốn vào hang hoặc các ngóc ngách khi nghe tiếng động...
 |
| Còng gió (dã tràng). Ảnh: C.H |
Tuy khôn ngoan và nhanh nhẹn là vậy, nhưng còng gió cũng có điểm ngờ nghệch là tự vùi mình trong cát khi đêm về mà không cần đào hang sau khi đã chạy xuống mép nước tìm mồi ăn no. Chỉ cần cầm đèn pin soi trên cát, thấy dấu chân của nó thì người bắt cứ vậy mà lần theo, đến khi thấy dấu cát bị vùi bất thường thành ụ là chộp tay tóm gọn bỏ vào giỏ. Đi bắt còng gió theo cách này vừa vui mà hiệu quả, còng bắt được toàn là loại có càng, có cựa, tức là những con còng lớn có bụng đã chuyển sang màu gạch sẫm. Đây chính là những con còng béo ngậy mà người săn chọn lựa để chế biến nhiều món khoái khẩu. Cũng có nhiều cách săn còng khác như dùng lưới để kéo rê trên cát dọc mép nước vào lúc chập choạng tối, lúc mà còng đang rời hang xuống ăn phù du, nhưng cách kéo lưới này tuy được nhiều nhưng đa số là con nhỏ, mà còng khi đã dính lưới thì mau chết nên thịt ăn không ngon. Hoặc người ta dùng xô lớn để bẫy còng, họ dùng những chiếc xô nhựa khoảng 20 lít, rồi đào hố ở bãi biển chôn xô thấp hơn mặt đất một vài phân, trong đáy xô bỏ vài con cá ươn. Còng gió đánh hơi thấy mùi cá nên mon men tới chén và sẩy chân rơi xuống đáy xô. Khoảng vài giờ sau là người đặt bẫy tới chỉ việc gom còng mang về, con nào lớn thì lấy, con còn nhỏ thì thả…
Còng bắt được đem về nhặt từng con ra để làm sạch mai, vặt bỏ vuốt chân nhọn rồi rửa sạch để chế biến. Có nhiều món ăn được chế biến từ còng gió như xào sả ớt, nướng mọi, nấu cháo, nấu canh chua hoặc rang với nước mắm cốt…, món nào cũng ngon. Đi săn còng gió không chỉ tìm nguồn thực phẩm khoái khẩu mà còn là thú vui của rất nhiều người. Người ta thích nhất là vào những ngày hè, khi màn đêm buông xuống, hàng trăm ánh đèn pin đi soi còng lấp loáng dọc bờ biển đẹp như sao sa lượn lờ, cùng tiếng hò reo đuổi bắt khi có con còng ranh mãnh thoát được. Nhiều nhóm thanh niên vùng biển rủ bạn về quê săn còng, đốt lửa nướng còng ngay trên bãi...
CÔNG HÙNG