Quy định khó thực hiện
Nghị định 155/2016/NĐ-CP ngày 18.11.2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (có hiệu lực từ đầu tháng 2.2017) có nội dung đáng chú ý là: “hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 500 nghìn đồng đến 1 triệu đồng”. (Địa điểm công cộng, theo quy định của Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá năm 2013 là nơi phục vụ chung cho nhu cầu của nhiều người). Theo quy định trước đây, hành vi vi phạm nêu trên chỉ phạt 100 nghìn đồng và có người cho rằng cần phải phạt nặng về hành vi vô ý thức này. Nhiều người cho rằng, quy định lần này là phù hợp và cần thiết, vừa để góp phần bảo vệ môi trường, vừa để hạn chế số người hút thuốc lá và số người chịu ảnh hưởng do hành vi hút thuốc lá nơi công cộng gây ra.
Mặc dù tại Nghị định 155, Chính phủ quy định Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Công an chỉ đạo các các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực bảo vệ môi trường phối hợp với lực lượng cảnh sát môi trường thanh tra, kiểm tra và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường nói chung, trong việc xử phạt trường hợp xử lý vi phạm việc vứt thuốc nói riêng nhưng việc xử lý rõ ràng không dễ. Trong thực tế thì hành vi này vẫn tồn tại và diễn ra thường xuyên, ở hầu khắp mọi nơi. Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và các nghị định 176, 147 năm 2013 của Chính phủ cũng nghiêm cấm hút thuốc lá nơi công cộng, đặc biệt ở nơi cấm hút thuốc lá công cộng hoàn toàn như cơ sở y tế; cơ sở giáo dục; cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy nổ cao; địa điểm công cộng, phương tiện giao thông công cộng bị cấm hút thuốc lá hoàn toàn bao gồm ô tô, tàu bay, tàu điện. Thế nhưng hành vi này vẫn diễn ra, số người hút thuốc lá cũng tràn lan nhưng cũng chưa thấy ai xử phạt và bị xử phạt. Tất nhiên, hút thuốc lá nơi công cộng và vứt tàn thuốc lá nơi công cộng là hành vi vi phạm khác nhau.
Trở lại với hành vi vứt tàn thuốc lá nơi công cộng. Chế tài đã có, đã đủ mạnh nhưng dường như quy định vẫn chưa thể đi vào cuộc sống. Phải chăng, một phần do ý thức của người hút thuốc lá, mặt khác, do các cơ quan chức năng chưa thực hiện nghiêm hoặc còn thiếu lực lượng/ công cụ để thực thi?
TÙNG CHI