Cai nghiện và quản lý người nghiện ma túy: Dễ ở nơi tập trung, khó ở cộng đồng
Định hướng của ngành chức năng trong thời gian tới là mở rộng cai nghiện ma túy tại cộng đồng. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy, cai nghiện tập trung hiệu quả hơn, trong khi cai nghiện tại cộng đồng gặp quá nhiều khó khăn, vướng mắc.
Cai nghiện tập trung hiệu quả
Từ đầu năm 2016 đến nay, khi những vướng mắc về mặt thủ tục đưa đối tượng đi cai nghiện tập trung được tháo gỡ, số lượng đối tượng cai nghiện được đưa đến Trung tâm Giáo dục - lao động xã hội tỉnh (xã Sông Trà, Hiệp Đức) tăng lên nhanh chóng. Từ chỗ không có một học viên nào vào cuối năm 2015, đến nay tại trung tâm này đã tiếp nhận 109 học viên, trong đó có 1 học viên xin cai nghiện tự nguyện. Ông Nguyễn Thành Trung - Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Giáo dục - lao động xã hội cho biết, trong 9 tháng, có 1 học viên xin chấm dứt cai nghiện tự nguyện, 1 học viên được xác định tình trạng không nghiện ma túy trả về địa phương, 2 học viên bị bệnh nặng cho về chữa bệnh, 5 học viên đã xác định được nơi cư trú cho về địa phương. Đến thời điểm hiện tại, tổng số học viên có mặt tại trung tâm là 100 học viên (học viên khu cơ sở xã hội là 36 người; học viên khu cai nghiện bắt buộc 64 người). Tất cả học viên khu bắt buộc đều đến theo diện cơ sở xã hội, sau đó hoàn tất thủ tục mới qua cai nghiện bắt buộc. Vì vậy, việc đưa người nghiện đến cai nghiện tập trung thuận lợi hơn trước và người nghiện khi đến đây được cai nghiện đúng cách, tách biệt hoàn toàn với ma túy nên cai nghiện hiệu quả. Đồng thời sự động viên của gia đình, sự chia sẻ của cộng đồng xã hội là vô cùng cần thiết để sau này học viên cai nghiện thành công có thể hòa nhập cộng đồng hiệu quả.
 |
| Các hoạt động giao lưu văn hóa, thể thao với bên ngoài giúp học viên cai nghiện tại Trung tâm Giáo dục - lao động xã hội thấy được sự quan tâm của xã hội.Ảnh: D.L - T.C |
Trong số các học viên tại trung tâm, có 5 học viên sau xét nghiệm bị nhiễm HIV nên đã được đưa vào khu cai nghiện dành cho người bị nhiễm HIV/AIDS để được cai nghiện đúng cách, được chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Các học viên ngoài việc được cai nghiện thì còn được lao động trị liệu, lao động sản xuất, trồng các loại rau quả nhằm cải thiện đời sống. Học viên được tham gia các hoạt động thể dục thể thao, văn hóa lành mạnh như chơi bóng chuyền, học đàn hát, chơi cờ tướng trong các giờ sinh hoạt tập thể, nên ngoài việc thể chất được cải thiện, thì tinh thần các học viên cũng phấn chấn hơn, vui vẻ và hòa đồng hơn. Gia đình, người thân được tạo điều kiện gặp gỡ, thăm nom học viên. Học viên cũng có được cơ hội giao lưu với bên ngoài bằng những buổi giao lưu văn hóa, thể thao hay những đợt lao động công ích ngoài cộng đồng. Nhờ vậy, việc cai nghiện của học viên có cơ hội thành công cao hơn. Song song với quá trình cai nghiện, học viên được chọn học nghề phù hợp với khả năng, sở thích và điều kiện để sau này khi tái hóa nhập cộng đồng, họ có được một nghề nghiệp để làm lại cuộc đời, sống tốt hơn cho xã hội.
 |
| Việc cai nghiện tại cộng đồng bằng còn nhiều khó khăn. TRONG ẢNH: Học viên đang uống Methadone tại Tam Kỳ.Ảnh: D.L - T.C |
Cai nghiện tại cộng đồng gặp khó
Theo Sở LĐ-TB&XH, từ năm 2011 đến 2015, toàn tỉnh đã lập hồ sơ đăng ký tự cai nghiện tự nguyện tại gia đình cho 187 lượt người. Nhiều mô hình tự cai nghiện tại gia đình, cộng đồng được triển khai như “hỗ trợ cai nghiện ma túy tại gia đình” của xã Đại Quang (Đại Lộc), mô hình 1+5 tại xã Tiên Thọ (Tiên Phước), “cai nghiện ma túy tại cộng đồng” của phường Phước Hòa (TP.Tam Kỳ). Các địa phương đã cấp giấy chứng nhận hoàn thành cai nghiện tại cộng đồng cho 147 lượt người, tư vấn hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho 20 người. Tuy nhiên, hiện tại việc cai nghiện và quản lý sau cai nghiện tại cộng đồng đang gặp nhiều khó khăn.
Ông Huỳnh Thanh - Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Sở LĐ-TB&XH) cho biết, nhiều bất cập nảy sinh khi thực hiện công tác này liên quan đến cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ và kinh phí thực hiện. “Đề án đổi mới hướng đến tăng cường cai nghiện tại cộng đồng, giảm cai nghiện bắt buộc tại trung tâm, nhưng hiện tại các xã không thể cân đối kinh phí cho công tác này. Tỷ lệ tái nghiện còn cao, đồng thời đội ngũ y bác sĩ ở tuyến xã đa số chưa được cấp chứng chỉ cắt cơn, giải độc do nghiện và tập huấn phát hiện, xác định tình trạng nghiện. Trong khi đó, số người nghiện ma túy thành công tại cộng đồng chủ yếu là nhờ nghị lực, quyết tâm của chính người nghiện, còn hiệu quả thực sự từ các chương trình cai nghiện tại cộng đồng chưa thực sự đạt yêu cầu” - ông Thanh nói.
Theo ông Nguyễn Thùy - Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng hiện nay vẫn còn bộc lộ nhiều tồn tại. Sự phối hợp của các ngành chức năng từ tỉnh đến cơ sở chưa thực sự chặt chẽ, chính quyền địa phương chưa tập trung triển khai, chỉ đạo tốt công tác cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng. Trình độ năng lực, chuyên môn của đội ngũ cán bộ, hệ thống cơ sở vật chất để cắt cơn giải độc ở xã phường, thị trấn chưa được đầu tư. Chưa kể, công tác tiếp nhận, quản lý và tư vấn, giúp đỡ người sau cai nghiện vẫn còn nhiều hạn chế. Để đổi mới công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện trên địa bàn tỉnh thời gian đến, Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội đang hoàn chỉnh đề án trình HĐND tỉnh, trong đó đề cập nhiều giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng. “Đề án này hướng đến việc tăng cường cai nghiện tự nguyện, giảm tỷ lệ cai nghiện bắt buộc, tăng quy mô cai tại các cơ sở cai nghiện cộng đồng. Tuy nhiên, hiệu quả của đề án này còn phụ thuộc sự vào cuộc của các cấp chính quyền cơ sở, các ban ngành trực tiếp tham gia như Sở Y tế, Công an tỉnh, tòa án, các mặt trận đoàn thể… Phải có sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt theo tinh thần chỉ đạo của UBND tỉnh, công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện mới đạt được như kỳ vọng” - ông Thanh chia sẻ.
DIỄM LỆ - THÀNH CÔNG