10 luật có hiệu lực từ ngày 1.1.2016
(QNO) - Nhiều trường hợp được hoãn, miễn nghĩa vụ quân sự (NVQS); thay chứng minh nhân dân (CMND) bằng thẻ căn cước công dân; vợ sinh con, chồng được nghỉ việc, là những quy định sẽ có hiệu lực từ 1.1.2016.
10 luật: Bảo hiểm xã hội 2014; Căn cước công dân 2014; Hộ tịch 2014; Nghĩa vụ quân sự 2015; Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi 2014; Luật tổ chức chính phủ 2015; Tổ chức chính quyền địa phương 2015; Kiểm toán nhà nước 2015; Mặt trận tổ quốc Việt Nam 2015; Tổ chức Quốc hội 2014 có hiệu lực từ 1.1.2016.
Báo Quảng Nam điện tử giới thiệu những điểm mới của một số luật.
 |
| Theo Luật NVQS, độ tuổi gọi nhập trong thời bình đến 27 tuổi. Trong ảnh: Quang cảnh giao nhận quân ở huyện Duy Xuyên năm 2015. Ảnh: VĂN SỰ. |
Các trường hợp được tạm hoãn, miễn NVQS
Từ ngày 1.1.2016, độ tuổi gọi nhập ngũ đối với các bạn sinh viên đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp là từ đủ 18 đến hết 27 tuổi.
7 trường hợp được tạm hoãn NVQS:
1. Đang học tại trường phổ thông, đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp.
2. Là lao động chính nuôi người thân trong gia đình.
3. Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe
4. Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định pháp luật.
5. Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%.
6. Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia công an nhân dân.
7. Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 3 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do UBND cấp tỉnh trở lên quyết định.
Mức đóng BHXH và hưởng BHXH một lần
Mức đóng BHXH bắt buộc là 26% số tiền lương hằng tháng (trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 18%).
Mức hưởng BHXH một lần đối với người tham gia BHXH bắt buộc được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014. 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Mức hưởng BHXH một lần đối với người tham gia BHXH tự nguyện được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóngBHXH cho những năm đóng trước năm 2014. Hai tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Vợ sinh con, chồng được nghỉ việc tối thiểu 5 ngày
Theo Luật BHXH, lao động nam có vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản 5 ngày làm việc trong trường hợp sinh thường; 7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi. Trường hợp vợ sinh đôi thì được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc; trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì được nghỉ 14 ngày làm việc.
Luật cũng quy định điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với trường hợp lao động nữ khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai chỉ cần đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh thay vì phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con như Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành.
Thay CMND bằng Thẻ căn cước công dân
Theo luật Căn cước công dân 2014, thay vì được cấp Chứng minh nhân dân (CMND) như hiện nay, kể từ ngày 1.1.2016, sẽ bắt đầu cấp Thẻ căn cước công dân.
Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên đã đăng ký thường trú được cấp thẻ Căn cước công dân. Việc tính tuổi căn cứ vào ngày, tháng, năm sinh của công dân (tức là tính tuổi đúng ngày).
Lưu ý khi đăng ký hộ tịch
Khi có yêu cầu đăng ký hộ tịch trong giai đoạn đồng bộ cơ sở dữ liệu điện tử và cơ sở dữ liệu quốc gia về dân số, cá nhân phải xuất trình hộ chiếu, CMND, hay thẻ căn cước công dân và giấy tờ chứng minh nơi cư trú cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Người yêu cầu đăng ký khai sinh nộp giấy tờ sau: Tờ khai (theo mẫu quy định); Giấy chứng sinh; Văn bản chứng minh việc mang thai hộ.
Trường hợp đăng ký khai sinh cho trẻ em sinh ra bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản thì người yêu cầu đăng ký khai sinh còn phải nộp bản sao giấy tờ chứng minh việc sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản theo quy định.
Tăng thuế suất thuế TTĐB đối với các mặt hàng thuốc lá, rượu và bia.
Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), đối với thuốc lá điếu, xì gà và các chế phẩm khác từ cây thuốc lá, thuế suất thuế TTĐB tăng từ 65% lên 70% từ ngày 1.1.2016 và 75% từ ngày 1.1.2019; với rượu dưới 20 độ, thuế suất thuế TTĐB là 30% từ ngày 1.1.2016 và 35% từ ngày 1.1.2018.
Đối với rượu từ 20 độ trở lên và bia, thuế suất thuế TTĐB cũng tăng thêm 5% lên 55% từ ngày 1.1.2016, 60% từ ngày 1.1.2017 và 65% từ ngày 1.1.2018.
Tất cả các đơn vị hành chính đều tổ chức HĐND
Luật tổ chức chính quyền địa phương có những điểm mới về mô hình tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính; cơ cấu tổ chức và hoạt động của HĐND, UBND.
Theo đó, tất cả đơn vị hành chính đều tổ chức HĐND và UBND (cấp chính quyền địa phương), đồng thời chấm dứt việc thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường từ ngày 1.1.2016.
Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ không quá 6
Luật tổ chức Chính phủ quy định số lượng Thứ trưởng, Phó Thủ trưởng cơ quan ngang bộ không quá 5; Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Ngoại giao không quá 6. Trong trường hợp do sáp nhập bộ, cơ quan ngang bộ hoặc do yêu cầu điều động, luân chuyển cán bộ của cơ quan có thẩm quyền thì Thủ tướng Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định.
Bổ sung đơn vị được kiểm toán là cơ quan quản lý sử dụng công
Luật Kiểm toán nhà nước năm 2015 bổ sung đơn vị được kiểm toán là: Cơ quan quản lý sử dụng công; đối với các doanh nghiệp, thực hiện kiểm toán đối với doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Đối với doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ từ 50% vốn điều lệ trở xuống, khi cần thiết, Tổng Kiểm toán nhà nước quyết định lựa chọn mục tiêu, tiêu chí, nội dung và phương pháp kiểm toán phù hợp.
Làm rõ mối quan hệ giữa MTTQ Việt Nam với các cơ quan
Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định mối quan hệ giữa MTTQ Việt Nam với: Đảng, Nhà nước, nhân dân, các tổ chức mà trước đây quy định rải rác ở các luật khác, trong các văn bản của Đảng hoặc Điều lệ MTTQ Việt Nam.
Về hoạt động phản biện xã hội, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quy định cụ thể về tính chất, mục đích và nguyên tắc phản biện xã hội; đối tượng, nội dung, phạm vi phản biện xã hội; hình thức phản biện xã hội; quyền và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong hoạt động phản biện xã hội; quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo văn bản được phản biện.
BẢO NGUYÊN (Tổng hợp)