Ám ảnh lá ngón ở Măng Lâng
(QNO) - Việc tìm đến lá ngón để tự vẫn của một số người dân Xê Đăng tại nóc Măng Lâng (Nam Trà My) để lại nhiều hệ lụy cho gia đình với những đứa trẻ mồ côi…
Mồ côi
Con đường từ trung tâm xã Trà Cang (Nam Trà My) dẫn về thôn 3 toàn đá núi chông chênh và lầy lội bởi mưa rừng. Vật vã trên chiếc xe máy hơn 1 tiếng đồng hồ, chúng tôi cũng đến được nóc Măng Lâng nằm nép mình dưới chân dãy núi Ngọc Linh. Người Xê Đăng ở Măng Lâng vẫn chưa hết bàng hoàng trước cái chết của đôi vợ chồng trẻ bằng cách ăn lá ngón. Cõng đứa cháu nội trên lưng, già Hồ Văn Suốt (84 tuổi) đưa chúng tôi tới ngôi nhà sàn bằng tre của vợ chồng anh Thiên - chị Thôi. Già Suốt chỉ vì cuộc sống quá khó khăn, làm lụng mãi nhưng vẫn không giết được con ma nghèo nên cuối tháng 5 vừa qua, con dâu là Hồ Thị Thôi (29 tuổi) rơi vào tuyệt vọng ăn lá ngón tự tử. Đúng mười ngày sau, con trai Hồ Văn Thiên (30 tuổi, chồng chị Thôi) vì quá thương nhớ vợ, trong men say rượu cần đã tìm đến thứ lá độc kia để kết liễu cuộc đời; bỏ lại 4 người con gồm Hồ Thị Vong (10 tuổi), Hồ Văn Võ (8 tuổi), Hồ Văn Vương (6 tuổi) và Hồ Thị Vân (3 tuổi).
 |
| Lá ngón, nỗi ám ảnh của dân làng Xê Đăng. |
Từ ngày đôi vợ chồng trẻ này tìm đến cái chết, cả 4 người con được ông bà nội cưu mang. Ban ngày, 2 đứa lớn theo chân bà nội đi nương đi rẫy để kiếm sắn, bắp về ăn qua ngày, 2 đứa nhỏ thì quanh quẩn ở nhà với ông Suốt. “Chỉ vì nông nổi mà 2 đứa hắn (anh Thiên, chị Thôi - PV) thành ma rừng, để lại 4 đứa trẻ nhỏ dại cho hai thân già này. Chừ nhà cửa dột nát, sức khỏe không còn, mắt mờ, chân yếu chẳng biết có sống được để nuôi cháu nữa không” - già Suốt nghẹn ngào. Ngôi nhà của vợ chồng già Suốt đang sống cùng 4 đứa cháu thực ra chỉ là căn chòi nhỏ, phên vách đã mục. Ông Suốt bảo, từ ngày vợ chồng anh Thiên chết, ông bà chuyển qua ăn bắp nấu và sắn, còn gạo rẫy để dành nuôi cháu. Lên thăm 4 đứa trẻ mồ côi, ông Nguyễn Khắc Điệp - Hiệu trưởng Trường THCS Trà Cang đã mua áo quần, bánh kẹo và không khỏi chạnh lòng: “Chúng tôi sẽ đưa 3 em lớn xuống trường nuôi ăn ở nội trú để đi học. Đối với bé Vân khi đến tuổi đi học cũng sẽ được nuôi dạy tử tế. Mong sao các nhà hảo tâm hỗ trợ vật chất cho các em bớt nhọc nhằn, có điều kiện học hành tới nơi để tương lai tươi sáng hơn”.
 |
| Ngôi nhà bị dân làng phá để hồn ma anh Thiên, chị Thôi không ở lại làm hại mọi người. |
Những cái chết xấu
Đối với người Xê Đăng, những cái xấu là điềm gỡ của làng. Anh Thiên, chị Thôi là 2 trong 4 trường hợp chết xấu từ lá ngón tại làng Măng Lâng. Trước đó, vào tháng 4.2014, bà Lê Thị Thương tự tử bằng cách ăn lá ngón. Ông Nguyễn Thành Viên (chồng bà Thương) cho biết, hôm đó cả làng tập trung phát nương, dọn rẫy để chuẩn bị tỉa hạt. Vợ ông bảo ở nhà nấu cơm nhưng đến trưa thì trẻ em trong làng chạy lên thông báo bà Thương bị thần núi đánh nằm trên sàn nhà. Tức tốc chạy về tới nơi thì phát hiện bà Thương đã chết. Ông Viên nghẹn ngào: “Vợ chồng tôi sống rất hòa thuận, không hề mâu thuẫn, cãi cọ. Bà ấy chết không rõ lý do nên tôi rất đau lòng”. Năm 2009, anh Hồ Văn Lập (sinh 1985) đang khỏe mạnh, làm ăn siêng năng cũng tự vẫn bằng lá ngón. Ông Viên cho biết, những trường hợp ăn lá ngón nếu phát hiện kịp thời cho uống nước đường sẽ cứu sống được nạn nhân.
 |
| Cháu Vương và Vân bên nồi cơm nguội. |
Theo ông Nguyễn Văn Bằng - Phó Chủ tịch UBND xã Trà Cang, trong vòng 5 năm qua, trên địa bàn xã Trà Cang đã có tới 6 trường hợp tự vẫn bằng lá ngón khi tuổi đời còn rất trẻ. Xã, thôn đã tuyên truyền rất nhiều nhưng vì nhận thức kém cộng với việc lá ngón mọc đầy rẫy nên mỗi khi tuyệt vọng người dân lại hái ăn. Già làng Hồ Văn Đàm băn khoăn: “Xem ti vi thấy khắp nơi người ta có phong trào tận diệt cây mai dương, tại sao dân làng không phát động phong trào tận diệt cây ngón. Nó mọc lên mình chặt, đào gốc rễ đem đốt thành tro không cho sinh trưởng để hạn chế những cái chết xấu cho dân làng”
Rồi đây chẳng ai biết sẽ còn bao nhiêu con người hiền lành, chất phác phải ra đi trong nỗi ám ảnh tuyệt vọng cuộc sống. Chỉ biết rằng, trên khắp các nóc làng, cây ngón vẫn mọc xanh um tùm và ra hoa, kết trái sum suê.
HOÀNG THỌ