Về với đồng đội
Hôm qua 21.7, sau gần một ngày tìm kiếm trên khu đất có diện tích hơn 50m2 thuộc địa phận thôn Kim Đới (xã Tam Thăng, TP.Tam Kỳ), hơn 30 cán bộ, chiến sĩ Cơ quan Quân sự TP.Tam Kỳ và chính quyền sở tại đã tìm thấy hài cốt 3 chiến sĩ cách mạng bị địch sát hại vào tháng 7.1969.
Cách đây 45 năm, vào những ngày đầu tháng 7.1969, nhân dân thôn Kim Đới (xã Kỳ Anh, huyện Tam Kỳ; nay là xã Tam Thăng) đau lòng chứng kiến cảnh những tên lính biệt lập dẫn 3 chiến sĩ cách mạng, trong tư thế tay bị trói chặt vào nhau, chân không dép, đầu không mũ từ hướng xã Kỳ Trung (nay là xã Tam Tiến, huyện Núi Thành) đến dưới chân gò đất thuộc địa phận thôn Kim Đới. Qua một hồi tra tấn, đánh đập dã man, những tên lính biệt lập ngang nhiên nổ súng sát hại các chiến sĩ cách mạng. Cùng với lời kể của các nhân chứng khác, ông Võ Ngọc Hà (SN1954, trú thôn Kim Đới) cho biết: “Vào sáng hôm đó, trên đường đến trường (lúc đó ông Hà học lớp 4 trường làng Quý Thượng - NV), tôi gặp tốp lính áp giải 3 người đàn ông, trong đó có một người trắng trẻo khoảng chừng 18 - 20 tuổi, 2 người khoảng 35 - 40 tuổi trong tư thế tay bị trói chặt vào nhau, chân không dép, đầu không mũ, áo quần rách bươm. Đến khu vực đồn 40 thuộc địa phận thôn Quý Thượng, bọn chúng cho 3 người đàn ông này dừng lại, buộc mọi người đi đường phải nhìn mặt cho thật kỹ, rồi tuyên bố: “Đây là những tên cộng sản chính hiệu bị quân đội Việt Nam cộng hòa bắt tại xã Bình Nam (huyện Thăng Bình), nếu ai nhận diện được, các tên này sẽ được tha tội chết”. Không có ai nhận dạng, bọn chúng lấy báng súng húc vào hông và đưa 3 người đi về hướng nổng cát thôn Kim Đới. Chiều đi học về nghe cha tôi kể lại sự việc, tôi nghĩ rằng 3 người đàn ông bị sát hại chính là những người mà mình nhìn thấy lúc sáng”.
Ông Võ Ngọc Hà còn cho biết, đến chiều tối hôm đó, cha ông là Võ Phi cùng ông Tô Thêm và một số người dân ở gần đó mới đào hố và chôn cất thi thể các chiến sĩ. Do bọn địch dùng dây thừng to và trói quá chặt nên người dân chỉ cắt tách ra được một người để chôn riêng, 2 người còn lại phải chôn chung một hố. “Sau khi chôn cất xong, cha tôi bảo mọi người vun đất lên thành nấm. Từ đó, cứ vào ngày 13 tháng Chạp hằng năm, mọi người tập trung tu bổ phần mộ và lo hương khói. Mặc dù cha tôi đã qua đời vào năm 1994, nhưng từ đó đến nay chúng tôi và những người xung quanh vẫn tiếp tục chăm sóc phần mộ các chiến sĩ” - ông Võ Ngọc Hà cho biết thêm.
Cách đây một tuần, nhận được thông tin về câu chuyện trên, bộ phận làm công tác chính sách của Cơ quan Quân sự TP.Tam Kỳ đã tiến hành kiểm tra, tham mưu với Ban Chỉ huy và các ngành liên quan về việc quy tập hài cốt liệt sĩ. Được sự thống nhất của các cấp ủy đảng, chính quyền và các ngành liên quan, sáng 21.7, Cơ quan Quân sự TP.Tam Kỳ phối hợp với Phòng LĐ-TB&XH và chính quyền xã Tam Thăng đã tiến hành khai quật các phần mộ. Đúng như lời kể của các nhân chứng, qua gần một ngày, hài cốt của 3 chiến sĩ cách mạng ở 2 hố chôn đã được tìm thấy. Hài cốt các liệt sĩ được quàn tại UBND xã Tam Thăng và sẽ tổ chức lễ truy điệu, đưa vào cải táng tại nghĩa trang liệt sĩ xã Tam Thăng vào sáng nay 22.7.
NGUYỄN ĐIỆN NGỌC