Khai thác vàng trái phép tại dự án thủy điện Tr'hy: Tan hoang sông suối
Bất chấp sự truy quét gắt gao của lực lượng chức năng, nạn khai thác vàng trái phép tại khu vực dự án thủy điện Tr’Hy (Tây Giang) vẫn diễn ra rầm rộ làm sạt lở nhiều diện tích đất màu, gây ô nhiễm môi trường.
 |
| Hệ thống vòi rồng, xe múc khai thác vàng trái phép hoạt động liên tục tại thôn Voòng. ẢNH: YÊN THÁI. |
Tái diễn
Dịp giáp tết là thời điểm các đối tượng khai thác vàng trái phép tranh thủ hoạt động rầm rộ. Tại khu vực lòng hồ dự án thủy điện Tr’Hy trên sông Kaool đoạn chảy qua thôn Voòng, A Banh 1, Dầm 2 và cụm dân cư A Chua (xã Tr’Hy), nạn khai thác vàng trái phép diễn ra công khai. Theo người dân địa phương, tình trạng khai thác vàng diễn ra từ 2 năm nay và tái diễn mạnh vào thời điểm hiện nay.
Tại hiện trường chúng tôi phát hiện một lán trại được dựng lên tại thôn Voòng, 3 chiếc xe múc hoạt động liên tục, một máy nổ, hệ thống vòi rồng cắm sâu dưới lòng sông gây tiếng ồn rền vang cả một khu vực, một bể sàng lọc tuyển vàng đang hoạt động. Khu vực sông Kaool từ thôn A Banh 1 đến thôn Voòng kéo dài hàng cây số bị các đối tượng làm vàng đục khoét, gây sạt lở nhiều diện tích đất sản xuất hoa màu của người dân. Dưới lòng sông đất đá bị đào bới tung tóe, dòng nước đục đỏ ngòm ứ đọng, tạo những hố sâu. Ông Coor Bó (70 tuổi, trú khu dân cư A Chua) bức xúc: “Trước đây đoạn sông này vốn rất nhiều cá, ốc nên người dân thường xuống đánh bắt nhưng 2 năm nay không còn nữa, nhiều lần thấy cá chết trắng trên sông mà tiếc. Trâu bò cũng phải dắt về nhà cho uống nước chứ không dám thả xuống sông”.
Theo ông Coor Cứu - Phó cụm dân cư A Chua, các đối tượng khai thác vàng hoạt động liên tục làm sạt lở hơn 10ha đất hoa màu và lúa nước của đồng bào Cơ Tu nơi đây. “Do ảnh hưởng của dự án thủy điện Tr’Hy, một số chủ đất đã được bồi thường. Nhưng thủy điện chưa làm xong, các đối tượng làm vàng đã đục khoét gây sạt lở đất đai làm nhiều người bị mất trắng đất sản xuất. Nếu lúc trước họ làm lúa nước đủ ăn thì bây giờ họ phải mua gạo, lên núi làm rẫy chứ không còn trồng lúa nước được nữa” - ông Cứu nói.
Truy quét, đẩy đuổi
Theo ông Coor Cường – Phó Chủ tịch UBND xã Tr’Hy, các đối tượng khai thác vàng trái phép ở đây là một số người địa phương kết hợp với các đối tượng ở dưới xuôi lén lút đưa máy múc, công cụ tuyển vàng vào ban đêm nên lực lượng chức năng khó phát hiện. “Toàn xã có 261 hộ dân thì đã có gần 80 hộ dân bị mất đất hoa màu và đất sản xuất lúa nước. Các đối tượng làm vàng đã dùng máy múc khoét sâu để tận thu vàng gây sạt lở nặng. Chúng tôi đã nhiều lần kết hợp với lực lượng chức năng truy quét, đẩy đuổi các đối tượng ra khỏi địa bàn nhưng tình trạng khai thác vàng, lấn đất vẫn chưa thể giải quyết triệt để” - ông Cường nói.
Ông Nguyễn Văn Ngọc - Trưởng phòng tài nguyên - môi trường huyện Tây Giang cho biết, tình trạng khai thác vàng trái phép khu vực lòng hồ dự án thủy điện Tr’Hy diễn ra phức tạp và ngày càng mở rộng địa bàn, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân. Mới đây, lực lượng chức năng của huyện kết hợp với Đồn Biên phòng A Xan (Tây Giang) mở cuộc truy quét, phá hủy máy móc và đẩy đuổi các đối tượng làm vàng tại xã Tr’Hy. Trong tháng 8 vừa qua, Đồn Biên phòng A Xan phát hiện và phạt hành chính 2 nhóm đối tượng khai thác vàng tại thôn Dầm 2, đốt lán trại, tiêu hủy máy móc, đẩy đuổi các đối tượng ra khỏi biên giới. Tuy nhiên, tình trạng khai thác vàng trái phép vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Ông Ngọc cho biết: “Sắp đến chúng tôi sẽ phối hợp với lực lượng chức năng có những biện pháp mạnh hơn để đẩy đuổi các đối tượng khai thác vàng, tiến hành xử phạt hành chính nếu vi phạm, quản lý chặt chẽ hơn ở tuyến xã, vùng biên giới, làm sạch những điểm nóng trên địa bàn để ổn định tình hình khu vực”. Ông Mạc Như Phương - Chánh Văn phòng UBND huyện Tây Giang nói: “Chủ trương của tỉnh và huyện là tuyệt đối không để các đối tượng khai thác vàng trái phép gây ô nhiễm và hủy hoại môi trường sinh thái. Trong năm qua lực lượng chức năng đã đẩy đuổi nhiều đối tượng khai thác vàng trên khu vực sông Bung (giáp Nam Giang). Việc loại hết các đối tượng khai thác vàng trái phép ra khỏi địa bàn huyện là điều cấp thiết”.
DUY THÁI - HOÀNG YÊN