Dự án khu chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường: Dân chưa đồng thuận, vì sao?

TRẦN HỮU 11/12/2013 10:39

Dự án khu chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường (Quế Sơn) dù đã điều chỉnh địa điểm xây dựng, chủ đầu tư và chính quyền đối thoại với dân nhưng phải dừng thi công vì nhân dân địa phương chưa đồng tình. UBND tỉnh vừa có cuộc họp nhằm tìm cách tháo gỡ khó khăn của dự án.

Ngăn cản thi công

Không phải đến thời điểm này, dự án khu chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường mới gặp trở ngại trong việc thi công, mà cuối tháng 7 vừa qua, chủ đầu tư dự án là Công ty TNHH một thành viên Môi trường – đô thị Quảng Nam khi khởi công các hạng mục đã vấp phải sự phản đối quyết liệt của người dân thôn 2 (xã Quế Cường). Hàng chục người dân đã dựng lều sát đường ĐT611 (đoạn xã Hương An lên thị trấn Đông Phú, Quế Sơn) để ngăn cản các phương tiện cơ giới lên thi công. Ông Nguyễn Văn Sáu (trú thôn 2) cho biết, diện tích xây dựng bãi rác thuộc địa phận thôn 3 (xã Quế Cường) nhưng bãi rác nằm trên quả đồi cao, phía dưới là diện tích đất lúa đang sản xuất của người dân thôn 2, sẽ ảnh hưởng đến sản xuất. Cạnh nhà máy xử lý rác có khe nước Gũ, chảy từ đập Hương Mô qua địa phận thôn 2 rồi xuống các xã vùng thấp Quế Phú, Quế Xuân. “Phần lớn người dân chúng tôi sử dụng nguồn nước giếng đều phụ thuộc vào mạch nước chảy xuống đây. Vì sợ việc xây dựng nhà máy ở phía thượng nguồn sẽ gây ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến sức khỏe nên người dân đã phản đối” – ông Sáu nói.

Nhiều tháng nay, dự án khu chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường vẫn chưa thi công. Ảnh: T.H
Nhiều tháng nay, dự án khu chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường vẫn chưa thi công. Ảnh: T.H

Nhiều người dân ở thôn 2 cũng tỏ ra lo lắng như ông Sáu, nên họ tìm cách cản trở thi công. Theo lãnh đạo chính quyền xã Quế Cường, trước khi triển khai thi công khu chứa và xử lý rác thải, địa phương đã tổ chức họp dân để tuyên truyền, giải thích. Theo đó, hầu hết nhân dân trong vùng dự án đều đồng thuận ủng hộ triển khai, nhưng lúc thi công thì người dân thôn 2 đến ngăn cản. Chính quyền xã nhiều lần vận động, giải thích cho người dân hiểu được dự án đã tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ môi trường nhưng vẫn xảy ra tình trạng ngăn cản thi công. Theo tìm hiểu của chúng tôi, đến nay người dân trong vùng ảnh hưởng dự án đã nhận tiền bồi thường về đất đai, cây cối hơn 5 tỷ đồng, phần lớn họ đều thống nhất ủng hộ; còn người dân nằm dưới khu vực dự án (chủ yếu thôn 2) thì cố tình cản trở thi công vì cho rằng ô nhiễm môi trường từ bãi chứa rác sẽ đe dọa trực tiếp đến sản xuất, nguồn nước.

Ban đầu khu xử lý rác thải Quế Cường triển khai tại khu vực Cồn Sơn (thuộc thôn 2) có quy mô 15ha, nhưng khu đất này nằm gần kênh thủy lợi Phú Ninh, sợ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước nên chính quyền xã Quế Cường đã đề nghị chuyển đến địa điểm Da Dù (thôn 3). Chủ tịch UBND huyện Quế Sơn – ông Lê Tấn Trung xác nhận, người dân và bộ phận cán bộ, trong đó có một số cán bộ đảng viên vẫn còn phản ứng gay gắt vì băn khoăn về quy hoạch khu xử lý rác thải không phù hợp. “Chính quyền huyện dù tổ chức nhiều cuộc họp để giải quyết vướng mắc dự án và tổ chức đối thoại với nhân dân thôn 2 và 3 (xã Quế Cường) nhưng họ vẫn chưa đồng tình vì sợ nguồn nước sau này bị ô nhiễm và đưa ra lý do tâm linh nữa. Do vậy, địa phương đề xuất các ngành chức năng của tỉnh phải khẳng định một lần nữa cho người dân biết quy hoạch như vậy có đúng không, có đảm bảo các quy định về bảo vệ môi trường không” – ông Trung nói.

Tiếp tục đối thoại

Khu chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường có tổng diện tích hơn 19,5ha, công suất xử lý 70 tấn/ngày, quy mô đầu tư gồm 2 hộc chứa rác, hệ thống thu, xử lý nước thải, nhà quản lý và tường rào xung quanh bảo vệ, hệ thống đường, điện, cấp nước, dải cây xanh cách ly… Tổng kinh phí đầu tư gần 35 tỷ đồng. Dự án nhằm đảm bảo môi trường sinh thái, giải quyết lượng rác thải sinh hoạt, rác thải các khu, cụm công nghiệp, các cơ sở sản xuất và bệnh viện trên địa bàn huyện Quế Sơn. Đồng thời đảm bảo mỹ quan, vệ sinh môi trường, sức khỏe cho cộng đồng vùng dự án và ngăn ngừa dịch bệnh.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Quảng Nam, sở dĩ người dân thôn 2 phản đối mạnh mẽ dự án khu chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường vì cho rằng, khoảng cách gần nhất của công trình đến khu dân cư chỉ hơn 1km, không đảm bảo quy định tại Quyết định 27/2004/QĐ-BXD ngày 9.11.2004 của Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, Sở Tài nguyên môi trường giải thích, người dân đưa ra căn cứ này không đúng đối tượng áp dụng vì quy định nêu trên chỉ đúng với tiêu chuẩn thiết kế bãi chôn lấp chất thải nguy hại. Trong khi đó, dự án chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường đầu tư để xử lý chất thải rắn thông thường, không xử lý các loại chất thải nguy hại. Do đó, khoảng cách công trình là hoàn toàn phù hợp. Ông Chung Thành Đông – Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Môi trường - đô thị Quảng Nam (chủ đầu tư) khẳng định, người dân trong vùng dự án đồng tình cao nên mới nhận tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng. Rất tiếc, bộ phận người dân lo lắng quá xa, lại bị một số người phản đối kích động, lôi kéo. Công ty đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, hoàn tất đầy đủ các thủ tục hồ sơ pháp lý. Qua tìm hiểu, chúng tôi biết, hiện tâm lý người dân rất lo ngại với hình thức xử lý rác thải bằng phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh vì tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường. Nhằm giảm bớt sự hoang mang lo lắng của người dân, UBND tỉnh vừa có văn bản đề nghị Bộ Tài nguyên môi trường hỗ trợ công nghệ tiên tiến, kinh phí đầu tư công trình chứa và xử lý rác thải xã Quế Cường.

Sáng 9.12, tại cuộc họp với chủ đầu tư, chính quyền huyện Quế Sơn và các sở ban ngành liên quan, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Ngọc Quang chỉ đạo các đơn vị rà soát lại báo cáo đánh giá tác động môi trường; công khai dự án, lấy ý kiến nhiều chiều từ phía người dân. Đồng thời chính quyền tiếp tục tổ chức họp, giải thích, đối thoại với dân; xem xét lại báo cáo đánh giá tác động môi trường, công khai hiện trạng bãi xử lý rác Quế Cường để người dân hiểu và tạo tinh thần đồng thuận cao.

TRẦN HỮU

TRẦN HỮU