Con đường gập ghềnh
Năng lực điều hành của chính quyền, “thiện chí” của các cơ quan quản lý và nỗ lực của cộng đồng DN đã tạo nên một bức tranh đầu tư sáng tại Quảng Nam. Nhưng, cải thiện môi trường đầu tư (MTĐT) trở thành lực hấp dẫn để các DN làm ăn lâu dài tại Quảng Nam vẫn là một con đường gập ghềnh!
Chưa rốt ráo
Con số 3.200 DN và 82 dự án FDI với nhiều dự án lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, thu hút hơn 300.000 lao động trực tiếp, góp phần đưa tốc độ tăng trưởng GDP 10,6%/năm… đã thể hiện dấu hiệu thu hút đầu tư của Quảng Nam chưa bị tác động nhiều từ cuộc khủng hoảng kinh tế. Có thể nói, với khối lượng vốn đầu tư gấp 3 lần so với 5 năm trước và khối lượng vốn đăng ký, bổ sung đáng kể của các DN trong và ngoài nước đang hoạt động đã tạo động lực thúc đẩy phát triển và tiềm năng cho những dự định khai phóng kinh tế Quảng Nam trong tương lai. Số lượng DN phát triển nhanh, sẵn sàng mở rộng sản xuất kinh doanh đã chứng tỏ MTĐT, các cơ chế, chính sách thu hút đầu tư đã phát huy hiệu quả. Nhưng đó chưa phải là tất cả, cải thiện MTĐT vẫn còn là câu chuyện dài, một cuộc đua đường trường, không dễ dàng với bất cứ ai.
 |
| Doanh nghiệp luôn cần môi trường đầu tư thuận lợi để mở rộng sản xuất kinh doanh.Ảnh: TRỊNH DŨNG |
Cải thiện MTĐT được xem là đã thành công trong điều kiện khó khăn về tài chính, nhân lực. Song, chính quyền, các cơ quan quản lý cũng đã từng thừa nhận những yêu cầu chính đáng của DN vẫn chưa được đáp ứng kịp thời. Việc đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư cho dân để DN tiến hành thực hiện dự án chưa đặt thành vấn đề ưu tiên hàng đầu… khiến nhiều DN đầu tư thật sự cần mặt bằng thì không có hoặc muốn có phải “lội” qua nhiều cửa! Chỉ số DN thành lập, vốn đăng ký và thực hiện không phải là cái đích mà chính năng lực điều hành của địa phương phải được đo lường trên cơ sở kết quả cuối cùng: sự thịnh vượng. Điều này thể hiện qua đời sống người dân được cải thiện như thế nào, thu nhập ra sao và môi trường sống được bảo đảm đến đâu mới là điều quan trọng. Chính quyền khẳng định sẽ tập trung quyết liệt bằng mọi giá để có được hạ tầng chất lượng tốt; tháo gỡ vướng mắc, cơ chế, chính sách và sẽ nhanh chóng tiến hành, không thể trì hoãn một cuộc cải cách từ trong nội bộ các cơ quan quản lý để cải thiện MTĐT thông thoáng, đủ sức cạnh tranh… Tuy nhiên, sau gần 3 năm thực hiện Nghị quyết 09 của Tỉnh ủy về cải thiện MTĐT, cho dù các cơ quan quản lý thông báo tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội từ năm 2011 đến nay đã đạt 19.676 tỷ đồng thì những “than phiền” của DN vẫn là câu chuyện cũ về thủ tục, chất lượng nguồn nhân lực thấp và cơ sở hạ tầng yếu kém. Trong các báo cáo thường niên hay ở những cuộc đối thoại cởi mở, chính quyền đã “dũng cảm” nhìn nhận cải cách chỉ mới ở khâu đăng ký cấp giấy chứng nhận đầu tư. Các thủ tục hành chính khác trong quá trình thực hiện dự án vẫn còn rất phức tạp, nhất là giải tỏa đền bù, tái định cư... Các chủ đầu tư phải tốn nhiều thời gian, chi phí.
Hoạch định chiến lược
| Liên tục cải cách để xây dựng hệ thống chính quyền thân thiện Trong một cuộc xúc tiến đầu tư mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Văn Thu cho rằng xét trong sự cạnh tranh sòng phẳng với các địa chỉ đầu tư khác trên cả nước và trong khu vực, MTĐT Quảng Nam vẫn chưa thực sự hấp dẫn. Nguyên do chính là yếu tố thiếu hụt về cơ chế chính sách, hạ tầng kỹ thuật, năng lực con người. “Hội nghị, diễn đàn gặp gỡ với các nhà đầu tư để trình bày tiềm năng lợi thế, cơ chế chính sách và nhu cầu phát triển dự án của một địa phương… chỉ là bề nổi của một sự kiện và xảy ra trong một vài thời điểm nhất định. Liên tục cải cách để xây dựng hệ thống chính quyền thân thiện, chuyển hình thức “một cửa, phân tán, thả nổi” như hiện nay sang hình thức “một cửa, kết nối, có kiểm soát” nhằm đảm bảo cả hệ thống được vận hành thông suốt, khoa học. “Cái gốc” của cải thiện MTĐT sẽ phải mất rất nhiều thời gian và công sức. Kết quả có thể đến trong vài năm, thậm chí cả chục năm sau từ những nỗ lực hôm nay” - ông Thu nói. |
Môi trường kinh doanh ở Quảng Nam đang phải đối mặt với nhiều trở ngại để phát triển. Chính quyền Quảng Nam đứng trước một lựa chọn có tính chất quyết định để thay đổi tư duy chiến lược cải thiện MTĐT địa phương. Cuộc cải cách đó bắt đầu bằng việc nhanh chóng nâng cao năng lực, phẩm chất, kỹ năng tương tác với DN của đội ngũ trực tiếp thực thi công vụ liên quan đến đầu tư nhằm xây dựng một hệ thống chính quyền thân thiện. Bên cạnh xúc tiến thu hút các nhà đầu tư mới, chính quyền và cơ quan quản lý cũng không quên chăm sóc và tháo gỡ khó khăn cho các nhà đầu tư đang triển khai dự án tại Quảng Nam.
Hàng loạt giải pháp cải thiện MTĐT đã được đưa ra. Cụ thể, minh bạch hóa các thủ tục, liên thông giải quyết thủ tục hành chính liên quan tới hoạt động kinh doanh DN; xúc tiến đầu tư vào đối tác và dự án cụ thể; hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng theo yêu cầu DN; hoàn chỉnh một số dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm làm động lực lan tỏa; quy hoạch và xây dựng các khu tái định cư chất lượng… Tất cả “cam kết có tính chiến lược” ấy đã được cộng đồng DN đón nhận và “cho điểm” về năng lực của chính quyền. UBND tỉnh tiếp tục đưa ra một loạt danh mục dự án ưu tiên thu hút đầu tư. Hầu hết dự án đưa ra giới thiệu được nhìn nhận là phù hợp với nhu cầu và chiến lược phát triển của nhà đầu tư và cả địa phương. Không thể xem nhẹ những ý kiến đề xuất hay câu hỏi đặt ra từ những đánh giá của các tổ chức quốc tế và các nhà đầu tư hiện hữu khi tất cả đều quan tâm đến MTĐT minh bạch, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực. Vì vậy, chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi trong vài cuộc xúc tiến đầu tư mới đây, chính quyền Quảng Nam chỉ chọn lựa những dự án đầu tư cơ hội trọng điểm để mời gọi. Điều này đã cho thấy có một sự thay đổi lớn trong việc tạo lập MTĐT và chuyển hướng thu hút theo chất lượng hơn là chạy theo số lượng dự án như trước đây. Tuy nhiên, sức thu hút nhanh hay chậm thì còn phải đợi thời gian…
TRỊNH DŨNG