"Sáng tạo"!
Lâu nay người dân hay kêu la nạn hàng giả hàng nhái từ Trung Quốc ngập thị trường khiến người tiêu dùng tiền mất tật mang, hàng trong nước bị dồn đến chỗ chết. Nhưng, ngó lại thử trong nước, chính mình cũng làm giả loạn lên: thịt heo giả khô bò, heo nái thành heo rừng, bò thành dê, gà nhốt thành gà vườn… Ở trong tỉnh, đặc sản hàng đầu như sâm Ngọc Linh cũng bị làm giả. Nhiều người ở Nam Trà My rành rọt món này kể, tư thương lấy củ ráy giống hệt củ sâm, vùi xuống bùn đất, trộn chung với sâm, người sử dụng tốn tiền triệu rồi mang bệnh, có người dùng xong chân tay phù lên, phải cấp cứu. Ở Tây Giang, lâu nay có chợ phiên của đồng bào Cơ Tu bán thực phẩm, lương thực đặc trưng của miền núi. Sáng sớm ra ngắm, vui và ngon. Nhưng có lần hỏi gà này nuôi à, một chị thật thà “không phải mình nuôi đâu, Đà Nẵng đem lên bán mấy tháng trước, nhưng nhà không ăn nên đem bán thôi”. Cảm ơn sự trung thực hiếm có.
Hàng hóa, dễ lừa nhất là rượu, đối tượng dễ bị lừa nhất là dân nhậu. Dám rằng trong suốt cuộc đời ăn nhậu của mình, anh nào cũng có lần uống phải đồ dỏm, thậm chí còn gật gù vỗ đùi nức nở “Tiên sư anh Tào Tháo”. Người viết bài này đi cửa khẩu Lao Bảo, có bạn đang làm lực lượng chống buôn lậu ở đó, nói anh muốn uống rượu ngoại thì em chiều, ở đây không thiếu nhưng em nói thiệt là toàn đồ giả, cồn hết, nuốt vào… hay lắm! Có ông tinh tướng bảo lắc nó lên là biết giả thật. Hỏi ông chi cục trưởng quản lý thị trường vừa mới về hưu, ông nói “chú mi hãy tin anh, uống vào còn chưa biết thật giả, mắt thường mà biết được, anh để nồi trên bụng cho chú mi nấu đồ nhậu”. Sợ thật. Hôm kia lên lại lên Tây Giang, thấy bạn vất vả mua mồi nhậu, bèn nói để tau đi mua ba kích, nó khoát tay cái rẹt, để em, anh không biết mô. Răng không, lạ chi thứ đó, bán đầy. Ông anh cứ yên tâm kê gối nghỉ, tí về nói chuyện. Vào cuộc, mấy anh em người Cơ Tu nói có chỗ bán ba kích giả đấy. Nhìn vào thấy củ rễ ba kích thật, màu rượu cũng tím y như ở nhà vợ ngâm, nhưng có lần anh em vào một quán kiểm tra, nói ngay: ông đừng chơi lừa nhé. Chủ quán biết bị lộ tẩy, im lặng. Họ làm thế này: lấy hạt đậu đen rang lên rồi ngâm rượu, nó cũng ra màu như ba kích, sau đó trộn với ít rượu ba kích thật, vào hũ đóng nút 350 ngàn đồng/hũ. Uống đi, biết thật hay giả không? Còn lâu, hay là cũng khà một tiếng đã đời?
Ba kích đang được xem là cây dược liệu xóa nghèo ở Tây Giang, trong đó có sản phẩm rượu ba kích nức tiếng gần xa. Lên Tây Giang không uống rượu ba kích, ăn apứ (ruột con chồn bay) coi như không biết Tây Giang. Nay biết nghe thêm món ba kích… đậu đen, quả là rùng mình vì sáng tạo! Cơ quan chức năng địa phương chỉ cần lấy mẫu, gửi phân tích, đúng như vậy nên thông báo cho mọi người biết để họ thêm phần… thán phục.
MỘC MIÊN