Chuyển giao công nghệ làm phở sắn
Nhu cầu tiêu thụ phở sắn Quế Sơn thời gian gần đây tăng cao nhưng quy trình sản xuất loại đặc sản này chủ yếu dựa vào thủ công. Để tăng năng suất, chất lượng sản phẩm phở sắn, mới đây ngành chức năng đã tiến hành nghiên cứu lập dự án hỗ trợ thiết bị và chuyển giao công nghệ máy chế biến phở sắn cho làng nghề Thuận An (Quế Sơn).
Sống lại làng nghề
Làm phở sắn khá công phu. Đầu tiên củ sắn được bào vỏ xắt lát phơi khô rồi đem xay thành bột. Ngày trước chưa có máy xay, người dân Quế Sơn giã sắn bằng cối, giần lấy bột mịn. Để có được bột sắn trắng ngon phải ngâm sắn lát vài ngày đêm cho sạch mủ mới rửa sạch đem phơi. Làm như vậy phở sắn không có vị chua. Rồi đem bột sắn khuấy chín thành hồ, sau đó cho vào bàn ép. Hai ba người cầm cần bàn ép, một người thợ cả đứng dưới hứng phở chảy xuống bằng những tấm vỉ tre, phở có đẹp hay không phụ thuộc vào người thợ này. Sợi phở ngon hay không thì phụ thuộc vào bột sắn. Bột sắn nếu chín quá sẽ dính, không ép được, còn nếu sống thì phở không ngon, ăn dễ bị đau bụng...
 |
| Chuyển giao dây chuyền thiết bị tạo hình tự động chế biến phở sắn cho các hộ dân làng nghề Thuận An. |
Trước đây, quy trình làm phở chủ yếu sản xuất thủ công và trong những năm gần đây, nghề làm phở sắn được cải tiến một số công đoạn kỹ thuật để tăng năng suất, chất lượng, nhưng dù thế nào thì quy trình làm phở sắn vẫn phải trải qua 5 công đoạn cơ bản, đó là: xay bột, ngâm bột, lấy trùng, đánh bột và ép phở. Trong đó, công đoạn đánh bột đòi hỏi người làm phở phải có sức khỏe và khéo léo thì mới có thể đảm nhận được công việc này. Hiện nay, nhiều hộ làm phở sắn đã đầu tư sử dụng máy xay bột thay thế sức người, khuấy bột liên tục một cách nhuần nhuyễn để bột được chín đều. Chính nhờ có máy đánh bột nên người làm phở đỡ tốn công sức, chỉ cần đổ bột vào máy đánh từ 5 - 7 phút là có thể đưa vào khuôn ép. Hiện nay, nghề làm phở sắn được khôi phục và hoạt động trở lại ở các xã Quế Châu, Quế Thuận, Quế Minh, Quế Long, Quế Phong nhưng tập trung chủ yếu là thôn Thuận An (thị trấn Đông Phú, Quế Sơn). Riêng làng nghề Thuận An có khoảng 20 hộ sống bằng nghề phở sắn.
Chuyển giao công nghệ
Sản phẩm phở sắn đang được ưa chuộng và tiêu thụ mạnh trên thị trường. Chính nhờ nghề này, nhiều hộ dân địa phương đã cải thiện kinh tế gia đình. Tuy nhiên, đối với làng nghề phở sắn ở Quế Sơn, quy trình sản xuất chủ yếu dựa vào lao động thủ công, chưa ứng dụng máy móc thiết bị thay thế nên năng suất, chất lượng sản phẩm và vệ sinh an toàn thực phẩm chưa được chú trọng. Mới đây, từ nguồn vốn khuyến công địa phương, Trung tâm Khuyến công & tư vấn công nghiệp Quảng Nam phối hợp với Phòng Kinh tế - hạ tầng Quế Sơn tiến hành nghiên cứu lập dự án hỗ trợ thiết bị và chuyển giao công nghệ máy chế biến phở sắn cho làng nghề Thuận An. Ông Lê Đình Đối - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến công & tư vấn công nghiệp Quảng Nam cho biết, trung tâm đã tiến hành nghiên cứu hỗ trợ và chuyển giao thiết bị áp dụng công đoạn xay bột, khuấy bột và ép sợi để chế biến phở sắn. Bước đầu, nhờ ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất, thay thế các công đoạn sản xuất thủ công đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Ông Dương Ngọc Xinh (một trong 3 hộ ở thôn Thuận An được hỗ trợ dây chuyền thiết bị tạo hình tự động chế biến phở sắn) cho biết, từ khi ứng dụng công nghệ mới này, cơ sở sản xuất giảm bớt sức lao động, tiết kiệm chi phí và tạo năng suất cao. Bình quân mỗi ngày gia đình ông sản xuất từ 45 - 50kg phở sắn (trước đây sản xuất thủ công chỉ khoảng 25 - 30kg). Hiện nay làng nghề chế biến phở sắn Thuận An trung bình mỗi ngày cung ứng ra thị trường khoảng 400 - 500kg phở sắn, doanh thu đạt 10 triệu đồng. Cũng chính từ khôi phục làng nghề phở sắn này nhiều gia đình trong thôn có công ăn việc làm, kinh tế gia đình khấm khá. Theo ông Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng phòng Kinh tế - hạ tầng Quế Sơn, thời gian tới làng nghề phở sắn Thuận An là một trong những làng nghề được địa phương ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, huy động nguồn vốn để hỗ trợ cho các cơ sở đầu tư thiết bị công nghệ ứng dụng vào sản xuất và đăng ký xây dựng nhãn hiệu hàng hóa phở sắn Quế Sơn.
TRUNG LỘ - ANH THÙY