Ngày Thế giới phòng chống AIDS (1/12): Cảnh báo trẻ hóa người nhiễm HIV

MSM - nhóm nguy cơ chính

Báo cáo của Cục Phòng chống HIV/AIDS cho biết, cả nước hiện nay ước tính có 249.000 người nhiễm HIV. Trong năm 2023, Việt Nam ghi nhận 10.200 ca mắc mới. Đại diện Cục Phòng chống HIV/AIDS cho hay, Việt Nam đang đứng trước những thách thức mới trong phòng chống HIV. Đặc biệt, sự dịch chuyển về đường lây truyền bệnh và tỷ lệ trẻ hóa người nhiễm HIV gia tăng đang là một mối lo lớn.

Cụ thể, người nhiễm HIV ở nhóm tuổi 16-29 tăng từ 37,2% năm 2019 lên 48,7% năm 2022. Năm 2023, ghi nhận 47,3% người nhiễm ở độ tuổi này. Cùng với đó, nhóm MSM chiếm 49%, trong khi đối tượng nghiện chích ma túy chỉ chiếm 6%, người hành nghề mại dâm chiếm 0,5%.

Tỷ lệ nhiễm HIV gia tăng qua đường tình dục, với những hành vi ngày càng phức tạp, như sử dụng ma túy tổng hợp, sử dụng chemsex (sử dụng chất khi quan hệ tình dục), quan hệ tình dục tập thể… dẫn đến khả năng tiếp cận triển khai can thiệp khó. Trong khi đó, hiện nay người nhiễm HIV vẫn còn nhiều rào cản, đặc biệt tình trạng phân biệt đối xử vẫn còn trong cộng đồng.

Đại diện Cục Phòng chống HIV/AIDS cho biết, để tiếp cận với những nhóm nhiễm HIV mới, nhiều tổ chức xã hội đã thực hiện các chương trình truyền thông, tư vấn HIV. Trong đó, có nhóm cộng đồng người chuyển giới nữ (VENUS), hay các phòng khám dành cho cộng đồng LGBT, cung cấp PrEp (điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV)… giúp những người trong cộng đồng nguy cơ cao như MSM có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ y tế.

Tại Quảng Nam, tính đến nay lũy số trường hợp nhiễm HIV còn sống là 584 người. Số bệnh nhân đang điều trị nghiện là 462 người và con số này giảm so với cùng kỳ năm 2022. Ông Đỗ Trường Lưu -  phụ trách Khoa HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (CDC Quảng Nam) cho biết, ở nhóm MSM, đang khó kiểm soát và khó tiếp cận. "Hơn nữa ở Quảng Nam, với nhóm MSM chúng ta chỉ mới can thiệp về công tác truyền thông, chưa điều trị trước phơi nhiễm HIV (còn gọi điều trị PrEp), vì vậy số người nhiễm HIV có phần gia tăng trong thời gian gần đây" - ông Đỗ Trường Lưu nói. 

[VIDEO] - Ông Đỗ Trường Lưu phát biểu về khó khăn quản lý nhóm MSM:

Quyết tâm chấm dứt đại dịch AIDS

"Cộng đồng sáng tạo - quyết tâm chấm dứt đại dịch AIDS" là thông điệp được đưa ra nhân Tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS và ngày Thế giới phòng chống AIDS (1/12) năm nay.

Với mục tiêu "Cộng đồng sáng tạo, quyết tâm chấm dứt bệnh AIDS" vào năm 2030, ngành y tế đề nghị các ngành và địa phương đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao kiến thức, thái độ, thực hành về HIV/AIDS, giới tính, sức khỏe sinh sản, tình dục an toàn, cảnh báo nguy cơ lây nhiễm HIV ở giới trẻ.

Đại diện Bộ Y tế cho biết, chủ đề này nhằm nhắc nhở rằng, phòng chống HIV/AIDS cần sự tham gia của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương, của cả cộng đồng và cần có những cách làm sáng tạo. Điều này là yêu cầu tất yếu, vì HIV/AIDS đã có nhiều thay đổi, tình hình dịch HIV cũng đã có những thay đổi, cách tiếp cận cũng như can thiệp liên quan đến dự phòng, điều trị HIV/AIDS cũng đã thay đổi. 

Riêng tại Quảng Nam, dù nhận định số mắc đang tăng và trẻ hóa, tuy nhiên tỷ lệ nhiễm HIV trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh vẫn đang dưới 0,1% dân số (cả nước là 0,3%), trong đó nam giới vẫn chiếm đa số với 65%. Thời gian tới, Quảng Nam sẽ tập trung đẩy mạnh các hoạt động phòng chống HIV/AIDS để giảm số người nhiễm HIV mới và tử vong liên quan bệnh AIDS, góp phần giảm dần và tiến tới chấm dứt dịch bệnh AIDS trên địa bàn tỉnh, giảm tối đa tác động của HIV/AIDS đến sự phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Đỗ Trường Lưu cho biết, Quảng Nam đang tiếp tục mở rộng và đổi mới các hoạt động truyền thông, can thiệp giảm tác hại và dự phòng lây nhiễm HIV cũng như mở rộng và đa dạng hóa các loại hình tư vấn xét nghiệm HIV, đẩy mạnh xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng, tự xét nghiệm. Ngoài ra, tỉnh đặt mục tiêu tỷ lệ người nhiễm HIV trong cộng đồng biết tình trạng HIV của mình đạt 95% vào năm 2030, đồng thời giám sát chặt chẽ tình hình diễn biến dịch bệnh HIV/AIDS ở nhóm có hành vi nguy cơ cao...

LÊ QUÂN - ÁNH MINH