Tổ chức thi tuyển vào lớp 10: Không thể chậm trễ thêm nữa
Nhân đọc bài “Tìm phương án tối ưu tuyển sinh lớp 10” trên báo Quảng Nam số ra thứ Hai (ngày 13/11/2023) với nội dung Sở GD-ĐT lấy ý kiến các sở, ban, ngành và phụ huynh học sinh về phương án tổ chức tuyển sinh lớp 10 bằng phương thức thi tuyển, tôi xin đóng góp thêm một số thông tin về tuyển sinh lớp 10 những năm qua của tỉnh Quảng Nam.
Tại trang 161 trong quyển “Ký ức một thời” của mình, tôi có viết: ... “Năm học 2008 - 2009, chủ trương của tỉnh là chuyển 8 trường bán công sang công lập”. Cơ chế tuyển sinh thay đổi, học sinh lớp 9 vào lớp 10 không qua thi tuyển mà xét tuyển theo tuyến. Tỷ lệ vào học lớp 10 ở đồng bằng, thành phố là 95% và miền núi là 100%.
Năm 2017, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII ban hành Nghị quyết 19 ngày 24/10/2017 đã chỉ ra, “... Chi tiêu ngân sách nhà nước quá lớn, đội ngũ cán bộ viên chức chất lượng chưa cao, năng suất lao động thấp, cơ sở vật chất thiếu thốn, chưa tạo động lực tích cực trong dạy và học..., tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước trong thụ hưởng dịch vụ công lập còn phổ biến...”.
Học sinh tỉnh Quảng Nam bỏ học giữa chừng rất đáng lo ngại. Năm học 2012 - 2013, có 3.325 em bỏ học, đến năm học 2015 - 2016 số bỏ học đã lên đến 9.945 em, làm mất đi ngân sách nhà nước 39,7 tỷ đồng (số liệu do Sở Tài chính cung cấp). Có nhiều nguyên nhân khiến học sinh bỏ học, trong đó nổi lên là khâu tuyển sinh không được chọn lọc, nhiều em không học nổi phải bỏ học.
Không tạo được động lực dạy và học, học thế nào cũng vào được lớp 10 ngay địa phương mình, không đánh giá được hiệu quả đào tạo của từng trường. Dù học sinh bỏ học giữa chừng nhưng ngân sách đã cấp trên đầu học sinh vào đầu năm học, các trường công lập không thấy trách nhiệm của việc duy trì sĩ số học sinh.
Theo Nghị quyết số 11 (ngày 25/4/2017) của Tỉnh ủy Quảng Nam, “... Tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, đa dạng các loại hình giáo dục công lập, dân lập, tư thục, tỷ lệ phân luồng học sinh sau THCS, THPT, kêu gọi các cá nhân, tổ chức mở trường dân lập, tư thục. Đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục”... Để nghị quyết mà Ban Chấp hành Trung ương và Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đề ra đi vào thực tiễn thì việc thi tuyển vào lớp 10 lẽ ra phải được tổ chức lại từ năm học 2018 - 2019!
Bản thân tôi ủng hộ phương án mà ở GD-ĐT tỉnh Quảng Nam đề ra. Tổ chức thi tuyển vào lớp 10 từ năm học 2024 – 2025, không thể để chậm trễ thêm nữa.