Thành tựu y tế toàn cầu năm 2023
(QNO) - Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa điểm lại một số thành tựu y học đáng chú ý của năm 2023.
Loại trừ bệnh tật
Năm 2023 là năm kỷ lục về loại trừ bệnh tật. Một số quốc gia loại bỏ được các bệnh truyền nhiễm nhờ nỗ lực chính phủ, hợp tác quốc tế và đối tác. WHO ghi nhận Azerbaijan, Belize, Cabo Verde, Iran và Tajikistan loại trừ được bệnh sốt rét.
Ghana loại bỏ bệnh do ký sinh trùng trypanosoma gambiense ở châu Phi. Benin, Mali, Iraq loại trừ được bệnh mắt hột - nguyên nhân truyền nhiễm hàng đầu gây mù lòa trên thế giới. Bangladesh và Lào loại trừ thành công bệnh giun chỉ bạch huyết.
Tổng Giám đốc WHO dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp sức khỏe toàn cầu đối với COVID-19 và bệnh đậu mùa khỉ (mpox).
Cung cấp vắc xin
Tính đến tháng 11/2023, 72% người dân trên toàn thế giới nhận ít nhất một liều vắc xin ngừa COVID-19, lên 13,6 tỷ liều được tiêm trên khắp thế giới, giúp ngăn ngừa bệnh nặng và nhập viện cho hàng triệu người.
WHO chấp thuận loại vắc xin thứ hai trên thế giới để phòng ngừa sốt rét là vắc xin R21/Matrix-M do Đại học Oxford (Anh) phát triển. Năm 2021, WHO phê duyệt loại vắc xin sốt rét đầu tiên RTS,S/AS01 (hay còn gọi Mosquirix) do Công ty GSK (Anh) sản xuất.
Ngoài ra, WHO khuyến nghị tiêm phòng vắc xin sốt xuất huyết Qdenga ở những khu vực có gánh nặng bệnh tật cao.
Đặt sức khỏe vào trung tâm của hành động vì khí hậu
Tháng 12/2023, lần đầu tiên trong lịch sử, Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu - COP tại Dubai tổ chức cuộc họp bàn về ứng phó với khủng hoảng sức khỏe liên quan đến khí hậu gây ảnh hưởng đến ít nhất 3,5 tỷ người - gần một nửa dân số toàn cầu.
Tuyên bố mới về khí hậu và sức khỏe được hơn 130 quốc gia ký kết, ủng hộ việc tăng nhanh các cam kết chính trị, tài chính và hành động cụ thể để bảo vệ người dân khỏi tác động tàn phá sức khỏe của khủng hoảng khí hậu.
Giảm tử vong do tai nạn và thương tích
Kể từ năm 2010, số ca tử vong do giao thông đường bộ hằng năm giảm 5% xuống còn 1,19 triệu người. Khoảng 10 quốc gia thành công trong việc giảm hơn 50% số ca tử vong do giao thông đường bộ.
Đại hội đồng Y tế thế giới lần thứ 76 thông qua nghị quyết đầu tiên về phòng chống đuối nước, đánh giá tình hình đuối nước ở mỗi quốc gia và thực hiện các biện pháp thích hợp để ngăn ngừa đuối nước cũng như cứu sống nạn nhân.
Cam kết chính trị vì sức khỏe
Đại hội đồng Liên hiệp quốc tổ chức 3 cuộc họp cấp cao về y tế - con số cao nhất từ trước đến nay để đưa ra cam kết lịch sử về sự hợp tác, quản trị và đầu tư lớn hơn nhằm ngăn chặn, chuẩn bị và ứng phó với các đại dịch trong tương lai.
Tuyên bố Chính trị mới về chấm dứt bệnh lao được ký kết với mục tiêu mới đầy tham vọng trong 5 năm tới chấm dứt dịch bệnh lao toàn cầu.
Khai thác tiềm năng công nghệ
WHO ban hành hướng dẫn mới đề cập đến mối liên quan giữa trí tuệ nhân tạo (AI) đối với sức khỏe. Một mặt, thế giới khai thác tiềm năng của AI trong chăm sóc sức khỏe. Mặt khác, thế giới cần tăng cường giảm thiểu các rủi ro như thu thập dữ liệu phi đạo đức, các mối đe dọa an ninh mạng và khuếch đại thành kiến hoặc thông tin sai lệch...