Lạc quan thu ngân sách nội địa

Tìm địa chỉ tăng thu

HĐND tỉnh ấn định thu ngân sách nội địa năm 2024 khoảng 20.100 tỷ đồng. Nếu loại trừ 2.800 tỷ đồng từ sử dụng đất và xổ số kiến thiết thì thu nội địa chỉ khoảng 17.300 tỷ đồng.

Con số thu ngân sách được công bố này thấp hơn nhiều so dự toán năm 2023 (20.880 tỷ đồng), thấp hơn nhiều so thực thu 2023 (21.445 tỷ đồng). Tất cả khoản thu chủ yếu năm nay đều thấp hơn dự toán và thực thu năm 2023, trừ tiền sử dụng đất tăng 17,4% dự toán, tăng hơn 35% so thực thu năm 2023.

Vì sao kinh tế năm 2023 âm tăng trưởng đến 8,25% vẫn thu ngân sách vượt 2,7% dự toán, còn năm 2024 dự báo sẽ tăng trưởng dương thì dự toán thu ngân sách lại giảm? Đây có phải là điều bất hợp lý?

Theo phân tích của Cục Thuế, các doanh nghiệp nhà nước (trung ương và địa phương) sẽ góp vào ngân sách khoảng 905 tỷ đồng. Dự toán thu thấp bởi số thu doanh nghiệp trung ương dựa vào thủy điện, phụ thuộc thời tiết hay điều độ của Điện lực Việt Nam, doanh nghiệp thiếu đơn hàng...

Doanh nghiệp nhà nước địa phương chủ yếu dựa vào Công ty CP Du lịch dịch vụ Hội An, nhưng doanh nghiệp này đứng trước áp lực lớn khi du khách lựa chọn lưu trú các homestay, khách sạn 3 sao, khiến khả năng tăng thu chưa thể có trong năm 2024.

Còn Công ty CP Môi trường đô thị Quảng Nam chưa phát sinh các dự án bất động sản mới trong năm 2023 và 2024. Số doanh nghiệp còn lại chủ yếu công ích. Số thu từ FDI tăng giảm thất thường, nhất là bia đang có xu hướng giảm dần.

Khu du lịch Nam Hội An sẽ chỉ tăng trưởng khi du lịch quốc tế tăng trưởng, nhờ vào dịch vụ casino, nhưng khó dự đoán thị trường này bao giờ hồi phục. Khu vực này chỉ dự báo nguồn thu khoảng 1.480 tỷ đồng.

Đóng góp nhiều nhất cho ngân sách nội địa Quảng Nam nhiều năm phụ thuộc vào khối công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh. Khu vực kinh tế này dự báo sẽ có nhiều thay đổi về xu hướng phát triển năm 2024 khi có đến 34% doanh nghiệp cho biết sẽ gặp nhiều thuận lợi. Tuy nhiên, chỉ tiêu ngân sách chỉ “dè dặt” ấn định khoảng 12.486 tỷ đồng, chỉ bằng 87,1% năm 2023 và bằng 94,3% thực thu 2023.

Thị trường thế giới vẫn tiếp diễn bất ổn, chiến tranh, chuỗi cung ứng đứt gãy, thiếu nguồn nguyên liệu... Các yếu tố bất lợi ấy sẽ ảnh hưởng đến năng lực sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp thì việc ước định cho thu ngân sách nội địa địa phương thấp hơn dự toán và số thực thu năm 2023 cũng là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên, việc gia tăng số thu từ đất năm 2024 là một điều bất ngờ. Năm 2023, dự toán thu từ sử dụng đất 2.300 tỷ không thể thực hiện được khi chỉ thu hơn 1.900 tỷ đồng (hụt gần 390 tỷ đồng).

Năm 2024 lại tăng số thu này đến 2.700 tỷ đồng, nhiều dự báo không dễ đạt được vì không có địa chỉ để thu. Trong khi đó, nhiều dự án bất động sản đóng băng, tín dụng khu vực này bị siết chặt, nhiều doanh nghiệp đã phải rời bỏ thị trường hoặc từ bỏ việc theo đuổi các dự án này.

Lạc quan...

Thu ngân sách nội địa năm 2023 vượt 2,7% dự toán trong bối cảnh nền kinh tế suy giảm gây bất ngờ với nhiều người. Tại hội nghị tổng kết thuế năm 2023 chiều ngày 12/1/2024, ông Nguyễn Văn Tiếp - Cục trưởng Cục Thuế Quảng Nam cho biết ngành thuế sẽ nỗ lực hết sức mình, vượt qua các áp lực, khó khăn của nền kinh tế, phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán được giao năm 2024.

Cục Thuế tính toán từ các dữ liệu thu ngân sách của các lĩnh vực trọng yếu như bia, Nam Hội An, thủy điện năm 2023 đã đạt dự toán khá cao (lần lượt 132% - 740 tỷ đồng, 200% - 487 tỷ đồng, 146% - 1.256 tỷ đồng). Trong khi dự toán năm 2024 các lĩnh vực này khá thấp (lần lượt 570 tỷ đồng, 400 tỷ đồng và 570 tỷ đồng). Thống kê này cho thấy các khoản thu này năm 2024 sẽ dễ dàng thực hiện, thậm chí có thể vượt dự toán là điều đã được báo trước.

Số thu từ Trường Hải được cho là sẽ khả quan hơn rất nhiều. Năm 2023, doanh thu từ ô tô, cơ khí và công nghiệp hỗ trợ giảm đến 20%, nhưng doanh nghiệp này đã góp vào ngân sách hơn 10.424 tỷ đồng (chiếm gần 50% tổng thu ngân sách nội địa Quảng Nam).

Trường Hải công bố với Bộ Công Thương, kế hoạch năm 2024 của Thaco Auto sẽ đạt 112.500 xe (năm 2023 chỉ bán ra 96.500 xe), doanh thu cơ khí và công nghiệp hỗ trợ của Thaco Industries sẽ đạt hơn 13.000 tỷ đồng (năm 2023 chỉ gần 8.700 tỷ đồng). Nếu thực hiện đạt kế hoạch đề ra thì con số ấn định cho tập đoàn này năm 2024 là 9.300 tỷ đồng sẽ khá dễ dàng đạt được.

Ngay cả số thu từ khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh gặp bất lợi lớn năm 2023, vẫn cho con số hơn 13.480 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước thì dự toán chỉ 12.486 tỷ đồng năm 2024 không khó để thực hiện.

Ông Phạm Đình Dũng - Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực Điện Bàn - Duy Xuyên cho hay năm 2023 thu thuế chỉ đạt 50,1% dự toán vì phải hoàn trả 160 tỷ đồng tiền sử dụng đất và lệ phí trước bạ cho người mua dự án khu dân cư Nam Điện An.

Tuy nhiên, năm 2024, nỗ lực của chi cục trong việc phân bổ chỉ tiêu cụ thể về các đội thuế, cộng với đà hồi phục của thị trường, chỉ tiêu thu ngân sách hy vọng sẽ đạt và vượt dự toán đề ra.

Khó khăn của việc thu ngân sách từ sử dụng đất dù tăng đến 400 tỷ đồng so năm 2023 cũng đã có lời giải. Một kế hoạch tiếp nhận, luân chuyển hồ sơ, xác định hoàn thành nghĩa vụ tài chính đất đai bằng hình thức điện tử đã được triển khai từ tháng 10/2023.

Ông Thân Văn Tâm - Trưởng phòng Tài chính thị xã Điện Bàn cho hay chỉ tiêu giao cho thị xã thu tiền sử dụng đất 1.362 tỷ đồng trên tổng số phải thu tiền sử dụng đất toàn tỉnh 2.700 tỷ đồng. Dự toán này đã được Cục Thuế tính toán, dự báo trên cơ sở hy vọng sẽ thu được tiền từ các doanh nghiệp nợ từ các năm trước và các dự án phát sinh.

Ngày 4/1/2024, UBND tỉnh đã ban hành chỉ thị tăng cường thu ngân sách năm 2024. Chính quyền yêu cầu các địa phương, sở, ngành phối hợp ngành thuế, tận lực cải thiện môi trường đầu tư, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, phát triển sản xuất, động viên doanh nghiệp đóng góp vào ngân sách nhà nước.

Ông Nguyễn Văn Tiếp cho hay ngành thuế sẽ quyết liệt quản lý nguồn thu, tăng cường cơ sở thu, chống thất thu ngân sách, quản lý nợ thuế, giữ tỷ lệ nợ thuế dưới 5%/tổng thu ngân sách. Sẽ thường xuyên theo dõi chặt chẽ tiến độ thu ngân sách, phân tích, dự báo tình hình, những tác động ảnh hưởng đến thu ngân sách.

Xác định các nguồn thu còn tiềm năng, lĩnh vực, loại thuế có nguy cơ thất thu, kịp thời đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các giải pháp điều hành thu ngân sách, quyết tâm phấn đấu hoàn thành dự toán thu ngân sách năm 2024 đạt mức cao nhất.

Các chương trình, giải pháp của chính quyền, quyết tâm của cơ quan hành thu và sự chuyển động tích cực của cộng đồng doanh nghiệp cho phép lạc quan tăng thu ngân sách nội địa năm 2024.

TRỊNH DŨNG