Trà Mai, đô thị trực thuộc... xã
Cái nhìn lạc quan về tương lai cho xã Trà Mai (Nam Trà My) tham chiếu từ giao thông, tạm cho như sau: Từ đây có đường đi Măng Đen, cửa khẩu Bờ Y (Kon Tum), Sơn Tây (Quảng Ngãi), Thạnh Mỹ (Nam Giang), Phước Thành (Phước Sơn). Nếu mọi đường hanh thông, thì xã này trở thành điểm hội tụ, giao nhau giữa các ngã đường. Và như thế, cơ hội để bứt phá, phát triển là không thể chối cãi.
Còn hiện tại với hơn 5.000 dân nhưng xã có 104 hộ nghèo, 87 hộ cận nghèo (14,19%), gấp 3 lần tiêu chuẩn hiện tại (dưới 5%). Đó là tiêu chuẩn áp dụng cho các tỉnh Duyên hải miền Trung, chứ nếu áp dụng theo khu vực Bắc Tây Nguyên thì sẽ đạt.
Là xã trung tâm của huyện Nam Trà My, nhưng theo Chủ tịch UBND xã Trà Mai, ông Nguyễn Đình Bình, thì quy hoạch phát triển vẫn chờ, trong khi quy hoạch xã năm 2008 vẫn áp dụng cho đến nay, khiến nhiều chủ trương, kế hoạch, hoạt động của địa phương mắc kẹt.
“Mệt nhất là đất không có sổ đỏ rất nhiều, dẫn tới khiếu kiện tranh chấp liên miên, gần như tuần nào cũng có, nhưng rất khó giải quyết. Trong khi lộ trình là năm 2025 phải lên thị trấn, với các yêu cầu về nâng cấp giao thông, ánh sáng đô thị, mở rộng đường để phát triển dân, mật độ cây xanh. Vốn tỉnh duyệt cho 160 tỷ đồng nhưng không cân đối được vì không có tiền” - ông Bình nói.
Năm 2022, cùng với việc công nhận xã nông thôn mới thì Sở Xây Dựng công nhận xã Trà Mai là đô thị loại 5. “Đô thị trực thuộc xã! Tôi là chủ tịch xã, về nguyên tắc là đô thị thì phải có đội quy tắc, có xe chạy lòng vòng kiểm tra, nhưng làm chi có.
Tuy nhiên lại phải quản lý tới… đỉnh núi về xây dựng, bởi đô thị mà” - ông Bình nói thêm. Vậy, khu vực trung tâm thì quản lý cái gì? Theo ông Bình, tại những nơi khu dân cư đã được quy hoạch tỷ lệ 1:500 thì dễ, còn lại thì giỏi lắm là không cho người dân xây thò ra đường nhiều quá, chứ đã có quy hoạch không gian kiến trúc đâu.
Đô thị loại 5, nhưng sóng điện thoại ngay tại ủy ban xã lúc có lúc không, chỉ thích hợp với sóng 2G. Thiếu cán bộ là bài toán đau đầu nhất. Theo quy định cán bộ chuyên môn không được sử dụng hợp đồng lao động, nhưng biên chế không có, trong khi nông lâm sản, địa chính môi trường là những vấn đề lớn ở miền núi, không ký hợp đồng lao động có chuyên môn thì ai làm? Biết sai quy định nhưng không thể chấm dứt hợp đồng, nghĩa là sai thì nhận khuyết điểm nhưng khắc phục thì không. Ông Bình nói: “Cấp trên kiểm tra, tôi nói thật là vậy đó, bởi đó là thực tế”.
Nhiều năm rồi, hoạt động buôn bán, dịch vụ của trung tâm Nam Trà My đã rộn ràng, khi nhiều người tìm tới làm ăn, nhất là khi phiên chợ sâm và dược liệu hàng tháng được mở đều đặn. Việc nâng cấp và phát triển trung tâm Nam Trà My thành thị trấn là chuyện đương nhiên, nhưng giải bài toán cần và đủ trong thực tế là điều cần hơn, bởi không vui chi cái danh mà ruột kêu rổn rảng vì “đói” đủ thứ!