Hỏi - đáp chính sách bảo hiểm xã hội
(QNO) - Hỏi: Bà N.T.A. đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc được 3 tháng, vậy bà tiếp tục đóng BHXH tự nguyện cho đủ 6 tháng để hưởng chế độ thai sản có được không?
Trả lời: Tại khoản 1, khoản 2 Điều 3 và khoản 1, khoản 2 Điều 4 Luật BHXH năm 2014 quy định:
BHXH bắt buộc là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
BHXH tự nguyện là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
BHXH bắt buộc có các chế độ sau đây: ốm đau, thai sản; tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; hưu trí, tử tuất.
BHXH tự nguyện có các chế độ sau đây: hưu trí, tử tuất.
Tại khoản 2, khoản 3 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 quy định điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con là: Phải đóng BHXH bắt buộc từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc lao động nữ đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Căn cứ các quy định nêu trên, người tham gia BHXH tự nguyện không được hưởng chế độ thai sản. Trường hợp bà chưa đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH bắt buộc để hưởng chế độ thai sản theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 nêu trên thì bà không được hưởng chế độ thai sản khi sinh con.
Hỏi: Bà Y.L. đóng BHXH từ tháng 12/2019 đến hết tháng 11/2023 thì nghỉ việc, dự kiến sinh con vào ngày 28/3/2024, vậy bà có được hưởng chế độ thai sản không?
Trả lời: Tại khoản 2, khoản 3, khoản 4 Điều 31 Luật BHXH năm 2014 quy định điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con khi tham gia BHXH bắt buộc là: Phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc lao động nữ đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Trường hợp người lao động đủ điều kiện theo quy định trên mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định.
Đối chiếu quy định nêu trên, trường hợp của bà dự kiến sinh con vào ngày 28/3/2024 thì thời gian 12 tháng trước khi sinh con được xác định từ tháng 3/2023 đến tháng 2/2024.
Như vậy, nếu bà trong khoảng thời gian từ tháng 3/2023 đến hết tháng 11/2023 (thời điểm nghỉ việc) đã đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên và được ghi nhận trên sổ BHXH thì bà đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con.