Quốc lộ 1 đoạn qua Duy Xuyên - Phú Ninh: Phần lớn chiều dài tuyến qua khu vực ít dân cư
Khảo sát của ngành chức năng cho thấy, tuyến quốc lộ 1 đoạn qua Duy Xuyên - Phú Ninh thuộc tỉnh Quảng Nam (km958 +885 - km987+000) có tổng chiều dài hơn 25km. Trong đó, có đến 22,25km qua khu vực thưa thớt dân cư và ruộng lúa. Sở GTVT Quảng Nam đã từng kiến nghị mở rộng thêm làn xe thô sơ đối với đoạn 22,25km nêu trên (dự toán kinh phí khoảng 300 tỷ đồng), để đảm bảo an toàn giao thông, hiện rất bức xúc trên đoạn quốc lộ này.
Từng có chủ trương
Còn nhớ ngày 12/4/2019, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 141 thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Quảng Nam.
Ở phần giải quyết kiến nghị của tỉnh có nội dung giao cho Bộ GTVT xem xét, xử lý về việc mở rộng thêm phần đường dành cho xe thô sơ trên quốc lộ (QL) 1, đoạn từ huyện Duy Xuyên đến huyện Phú Ninh.
Ngày 16/12/2019, Sở GTVT Quảng Nam đã có văn bản số 3238 gửi Tổng Cục đường bộ Việt Nam (nay là Cục Đường bộ Việt Nam) về mở rộng làn xe thô sơ, điểm dừng xe buýt và vịnh đón học sinh trên QL1, đoạn lý trình km958+885 - km987+000.
Đoạn lý trình trên dài hơn 25km (trừ đoạn qua thị trấn Hà Lam, đoạn tránh Hương An) chỉ có 2 làn ô tô và 2 làn xe hỗn hợp (có nghĩa là chung cho ô tô và xe thô sơ, không có làn xe thô sơ riêng).
Cũng tại văn bản số 3238, Sở GTVT tiếp tục kiến nghị mở rộng thêm phần đường dành cho xe thô sơ mỗi bên tối thiểu 2m, đoạn qua các huyện Quế Sơn, Thăng Bình và Phú Ninh.
Khảo sát thực tế, ngành chức năng thống kê đoạn qua khu vực thưa dân cư hoặc ruộng lúa chiếm tổng chiều dài 22,25km; tổng kinh phí khái toán đầu tư xây dựng và giải phóng mặt bằng khoảng hơn 293 tỷ đồng (giải phóng mặt bằng hơn 160 tỷ đồng).
Tổng chiều dài đoạn qua khu vực đông dân cư là 2,765km; tổng kinh phí đầu tư khoảng hơn 127 tỷ đồng (giải phóng mặt bằng 110,6 tỷ đồng).
Chủ trì cuộc họp về báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư một số dự án dự kiến đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 vào ngày 28/4/2021, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ kết luận, đề xuất mở rộng QL1, đoạn lý trình km955+200 - km987+000 (Duy Xuyên - Phú Ninh) là cần thiết để đảm bảo nhu cầu vận tải và an toàn giao thông.
Tuy nhiên, việc đề xuất mở rộng cần nghiên cứu tại những đoạn ít dân cư, đặc biệt là cần tránh làm ảnh hưởng người dân đã ổn định sau quá trình thực hiện giải phóng mặt bằng để mở rộng QL1 (đưa vào sử dụng từ năm 2016).
Cấp thiết đầu tư
Phó Giám đốc Sở GTVT Trần Ngọc Thanh cho biết, ngày 9/7/2021, thực hiện nhiệm vụ do Chủ tịch UBND tỉnh giao, Sở GTVT đã có văn bản về việc tham gia ý kiến vào chủ trương đầu tư dự án mở rộng QL1, đoạn Duy Xuyên - Phú Ninh gửi Ban Quản lý dự án 5 (Bộ GTVT).
Góp ý về phạm vi xây dựng, Sở GTVT cho hay, hồ sơ do Ban Quản lý dự án 5 lập chỉ đề xuất mở rộng tại các đoạn qua ruộng lúa với tổng chiều dài 11,387km.
Sở GTVT đề nghị tăng phạm vi đầu tư đã từng kiến nghị hơn 25km; còn nếu chọn các đoạn ít dân cư theo chỉ đạo của Bộ GTVT thì tổng chiều dài cần mở rộng là 22,25km. Sở GTVT cũng kiến nghị mở rộng thêm đường tại các vị trí điểm dừng xe buýt, vị trí ra vào trường học như đã từng đề xuất với Bộ GTVT…
Việc thiếu làn xe thô sơ gây khó khăn cho ô tô đi lại và mất an toàn giao thông. Theo thống kê năm 2020, QL1 có lưu lượng xe thô sơ rất lớn với hơn 52.000 xe/ngày đêm.
Thực tế đã xảy ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng, phần lớn do ô tô vượt trên làn bên phải là làn chung với xe thô sơ. Ngược lại, xe thô sơ là loại phương tiện yếu thế bị tác động rất lớn và chiếm tỷ lệ thương vong rất cao.
Thực trạng QL1 đoạn Duy Xuyên - Phú Ninh không có làn đường dành riêng cho xe thô sơ (chưa nói người đi bộ) đã được các cấp, ngành chức năng từ tỉnh đến cơ sở nhiều lần kiến nghị. Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh cũng nhiều lần phản ánh ý kiến của cử tri đến nghị trường Quốc hội.
Mới đây, trả lời kiến nghị của đại biểu Dương Văn Phước - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GTVT giải đáp: Trước đây do điều kiện mặt bằng khó khăn, qua khu vực đông dân cư, nên chỉ đầu tư với quy mô 4 làn xe hỗn hợp, không xây dựng riêng làn xe thô sơ (nếu làm thêm 2 làn xe thô sơ sẽ phải bồi thường, giải phóng diện tích đất và nhà ở lên tới khoảng 11.060m2).
Bộ GTVT cũng đã nghiên cứu nhiều phương án để đầu tư mở rộng tách riêng làn xe thô sơ, song do vướng mắc về cơ sở pháp lý và khó khăn về nguồn vốn, nhất là trong điều kiện nguồn lực của Bộ GTVT được phân bổ hạn hẹp, tập trung cho các dự án quan trọng quốc gia, dự án hạ tầng chiến lược theo chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ.
Đồng thời cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi chạy song hành đã góp phần chia sẻ, giảm tải cho đoạn QL1 qua Quảng Nam khoảng 40% lưu lượng…
Ghi nhận thực tế ven đoạn tuyến QL1 này, lưu lượng xe thô sơ lưu thông không hề giảm. Trong khi theo quan sát của phóng viên và ý kiến của cánh tài xế, lượng ô tô chọn chạy trên cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi vẫn chưa nhiều.
Và như đã phân tích, nhiều đoạn qua khu vực thưa dân cư, hoặc không có khu dân cư của lý trình QL1 nêu trên chiếm phần lớn (chiếm 22,25km/hơn 25km). Chính vì vậy, việc xem xét, đầu tư mở làn xe thô sơ là cấp thiết vì “Tính mạng con người là trên hết”.