Vận hội lớn cho Tam Kỳ phát triển đô thị tỉnh lỵ
(QNO) – Đồ án quy hoạch tỉnh được ví như kim chỉ nam hành động để thành phố Tam Kỳ hiện thực hóa các mục tiêu, đường hướng phát triển rõ nét nhằm tận dụng, khai thác, sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực sẵn có mà trước hết là tập trung nâng chất cho đô thị tỉnh lỵ, hướng đến “thành phố vì hạnh phúc cộng đồng”.
Khơi dậy sức mạnh nội sinh
Đồ án quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn năm 2050 là sự tích hợp nhiều nội dung quan trọng của các ngành, lĩnh vực, địa phương. So với nhiều địa phương khác, đồ án của Quảng Nam được Thủ tướng phê duyệt muộn hơn. Điều đáng nói ở đây là Việt Nam lần đầu tổ chức lập quy hoạch cấp tỉnh theo luật mới, chúng ta lập quy hoạch tỉnh trong khi quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng và ngành chủ lực chưa được phê duyệt; do vậy đây cũng là khó khăn trong hoạch định chiến lược cấp tỉnh. Tuy nhiên, điều dễ nhận diện là ý chí, khát vọng mãnh liệt cho giai đoạn phát triển mới của Quảng Nam được gửi gắm vào đồ án.
Mục tiêu đã vạch ra đến 2030 “phấn đấu trở thành tỉnh phát triển khá của cả nước”; tầm nhìn đến năm 2050 “phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương”. Vì vậy, khi thực hiện quy hoạch không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc dám đương đầu với thử thách, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, khơi dậy được toàn bộ sức mạnh nội sinh của “đất, người và văn hoá xứ Quảng”. Lấy đà để tăng tốc, phát triển nhảy vọt ở giai đoạn tới để Quảng Nam thực sự là động lực dẫn dắt về phát triển kinh tế, văn hoá và giữ gìn môi trường thiên nhiên của khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Trong đó, xây dựng đô thị tỉnh lỵ để trở thành đô thị loại 1, rồi đến đô thị trực thuộc trung ương cần sớm đặt ra trong quá trình thực hiện quy hoạch này.
Một trong những điểm lưu ý trong quy hoạch tỉnh về phát triển cụm động lực là sáp nhập huyện Núi Thành với Tam Kỳ để phát triển đô thành loại 1; kết nối các không gian kinh tế của 3 đơn vị hành chính Tam Kỳ, Núi Thành, Phú Ninh thành khu vực phát triển kinh tế công nghiệp, dịch vụ logistic cảng biển, hàng không, thương mại, du lịch biển, y tế, giáo dục – đào tạo, đô thị thông minh.
Tỉnh ủy Quảng Nam ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TU ngày 4/5/2021 của Hội nghị Tỉnh ủy Quảng Nam lần thứ ba, khóa XXII về phát triển đô thị loại 1 trực thuộc tỉnh Quảng Nam. Theo đó, xác định việc xây dựng đô thị loại 1 phải mở rộng không gian đô thị và là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị của tỉnh. Trong khi đó, quy hoạch tỉnh đặt ra mục tiêu cho Quảng Nam hình thành đô thị động lực về phát triển kinh tế - xã hội của vùng; trở thành hạt nhân thúc đẩy phát triển đô thị để hình thành thành phố trực thuộc trung ương đến 2050.
Thành phố vì hạnh phúc cộng đồng
Trên cơ sở quy hoạch tỉnh, thành phố sẽ cụ thể hoá các phương án phát triển khu, cụm động lực; phương án tổ chức không gian vùng, phát triển đô thị. Đồng thời, rà soát, điều chỉnh những nội dung bất cập; bổ sung những yếu tố mới, tư duy mới trong quản trị và phát triển đô thị theo hướng phục hồi môi trường sinh thái, đa dạng sinh học, bảo tồn và phát triển văn hóa truyền thống; tăng trưởng xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, tái chế; đô thị thông minh, chính quyền số... mà Chính phủ đặt ra.
Đặc biệt trong đó, tính toán phát liên vùng của vùng trung tâm đô thị mới Tam Kỳ - Núi Thành - Phú Ninh để hình thành đô thị loại 1 trong tương lai sau khi sáp nhập Núi Thành; và phương án phát triển đô thị để trở thành đô thị động lực làm tiền đề cho Quảng Nam trực thuộc trung ương vào năm 2050 như quy hoạch tỉnh đã đặt ra. Có thể nói, quy hoạch tỉnh là vận hội lớn cho đô thị Tam Kỳ trong phát triển đô thị, kinh tế và nâng cao vai trò, vị thế và diện mạo đô thị.
Việc của thành phố phải làm là sau khi điều chỉnh quy hoạch chung Tam Kỳ, sẽ xây dựng Chương trình kế hoạch phát triển đô thị cho giai đoạn 2025 - 2030, định hướng đến năm 2050. Trong đó, xác định các trụ cột gồm: (1) Phát triển dải vùng Đông ven sông ven biển, đây sẽ là động lực phát triển mới về phát triển du lịch dịch vụ và đô thị sinh thái cao cấp. (2) Kế hoạch đầu tư các dự án hạ tầng chiến lược có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hoá, giáo dục, y tế... (3) Tạo lập các không gian tài chính đô thị và ngân sách đô thị bền vững. (4) Tập trung xây dựng và phát triển văn hoá, y tế, giáo dục cộng đồng, hướng đến “Thành phố vì hạnh phúc cộng đồng”. (5) Xây dựng bản sắc và thương hiệu đô thị. (6) Nâng cao năng lực quản lý, vận hành và quản trị đô thị gắn với việc xây dựng chính quyền số đô thị. Và cuối cùng là cơ chế chính sách để kiến nghị tỉnh thống nhất chủ trương hỗ trợ cho nhiệm vụ xây dựng và phát triển đô thị tỉnh lỵ đạt đô thị loại 1.
Những kiến nghị của Tam Kỳ
Thành phố đề nghị tỉnh tập trung chỉ đạo tháo gỡ các vướng mắc thủ tục hành chính và tái thiết lại môi trường đầu tư của Quảng Nam. Đây là điểm nghẽn trong phát triển Quảng Nam thời gian gần đây. Khi khơi lại được dòng thác này thì các nguồn lực đầu tư xã hội, nhất là các dự án lớn mang tính chiến lược mới dịch chuyển được; lúc ấy Tam Kỳ có điều kiện để thu hút đầu tư các dự án lớn, có tính xoay chuyển cục diện ở vùng Đông, ven biển.
Tam Kỳ cũng đề nghị tỉnh khẩn trương tập trung tháo gỡ công tác quy hoạch, đất đai, bồi thường, giải phóng mặt bằng để thúc đẩy tiến độ của “bộ 3” gồm: giải phóng mặt bằng - tiến độ dự án - giải ngân.
Tam Kỳ mong muốn tỉnh quan tâm hỗ trợ nguồn lực để xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật - xã hội trọng điểm cho đô thị tỉnh lỵ; trong đó, tiếp tục hỗ trợ khớp nối giao thông nội thị; Nhà thi đấu và sân vận động của thành phố; hạ tầng giao thông tạo sinh kế, phát triển du lịch, thúc đẩy thể dục thể thao cộng đồng và phục hồi hệ sinh thái Sông Đầm; Khu phức hợp công viên, văn hoá thể thao và du lịch trước Tượng Mẹ Việt Nam Anh hùng… Đồng thời, đề xuất tỉnh bổ sung nguồn lực cho nhiệm vụ chỉnh trang nâng cấp và trang trí đô thị tỉnh lỵ.