Quảng Nam kiểm soát và phòng trừ dịch hại lúa đông xuân
Trước tình trạng một số loại sâu bệnh nguy hiểm phát sinh gây hại lúa đông xuân, ngành chuyên môn khuyến cáo chính quyền các cấp và đội ngũ khuyến nông viên cơ sở tập trung hướng dẫn nông dân áp dụng biện pháp phòng trừ.
Sâu bệnh phát sinh diện rộng
Ông Nguyễn Chí Công - Trưởng phòng NN&PTNT Duy Xuyên cho biết, vụ đông xuân 2023 - 2024 nông dân trên địa bàn 14 xã, thị trấn của huyện gieo sạ hơn 3.464ha lúa. Nhìn chung cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt, hiện đang giai đoạn đòng - trổ.
Tuy nhiên, những ngày qua sâu cuốn lá xuất hiện và gây hại 80 sào lúa tại các xã Duy Phước, Duy Vinh và thị trấn Nam Phước. Ngoài ra, các bệnh khô vằn, đạo ôn lá, khô đầu lá và rầy nâu, rầy lưng trắng cũng phát sinh rải rác tại hầu hết địa phương của Duy Xuyên.
Theo số liệu tổng hợp của Sở NN&PTNT, vụ đông xuân năm nay toàn tỉnh sản xuất gần 41.700ha lúa. Đến nay, trên đại trà, ruộng lúa đang giai đoạn làm đòng - trổ. Đây là thời điểm xung yếu quyết định năng suất cây lúa ở cuối vụ. Thế nhưng, hiện tại trên đồng ruộng đang có một số đối tượng sinh vật gây hại.
Ông Nguyễn Xuân Vũ lưu ý, để đạt hiệu quả phòng trừ cao, khi sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, nông dân phải tuân thủ theo nguyên tắc “4 đúng” là đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng và nồng độ, đúng cách.
Đặc biệt, phun đúng lượng nước thuốc trên đơn vị diện tích theo khuyến cáo trên nhãn mác. Phun chậm ướt đều gốc lúa, giữ nước trong ruộng khi phun (đối với trừ rầy) và phun đều khắp mặt lá (đối với trừ bệnh đạo ôn).
Tin từ Chi cục Trồng trọt & bảo vệ thực vật Quảng Nam, thời gian qua chuột phát sinh gây hại dảnh lúa ở hầu hết địa phương. Đến nay, cả tỉnh đã có hơn 177ha lúa bị chuột cắn phá với tỷ lệ bình quân 3-5%, có nơi cao 10% (Điện Bàn, Núi Thành, Hội An).
Trong khi đó, rầy nâu, rầy lưng trắng gây hại rải rác trên lúa ở giai đoạn đòng - trổ tại nhiều vùng với mật độ trung bình 300-500 con/m2, nơi cao 700-1.000 con/m2.
Tính đến thời điểm này, tổng diện tích lúa bị nhiễm 2 loại rầy trên là 58,5ha (Điện Bàn, Phú Ninh, Thăng Bình, Hiệp Đức); cùng kỳ năm trước không có diện tích nhiễm.
Đáng chú ý, sâu cuốn lá nhỏ gây hại rải rác trên các trà lúa ở hầu hết địa phương với mật độ trung bình 5-10 con/m2, nơi cao 25 con/m2. Diện tích lúa nhiễm sâu cuốn lá nhỏ trên toàn tỉnh là 98,7ha; cùng kỳ năm ngoái chỉ có 14ha lúa nhiễm.
Bệnh đạo ôn lá, cổ lá gây hại rải rác 47ha lúa ở Đại Lộc, Điện Bàn, Duy Xuyên, Tiên Phước, Thăng Bình… trên các giống nhiễm như TBR225, TBR97, VNR20, KD18, 13/2; tỷ lệ bệnh trung bình 3-5%, nơi cao 15% (Điện Bàn).
Vấn đề đáng quan tâm là, bệnh khô vằn gây hại trên lúa đứng cái - trổ ở hầu hết địa phương, trên các chân ruộng trũng, sạ dày, bón thừa đạm. Hiện cả tỉnh đã có 250ha lúa bị nhiễm bệnh này với tỷ lệ hại trung bình 5-10%, nơi cao 25% (Điện Bàn, Phú Ninh).
Ngoài ra, bọ xít đen, bọ xít dài, bệnh đốm nâu, sâu đục thân, sâu phao, sâu năn… cũng phát sinh gây hại hàng chục héc ta lúa tại nhiều nơi.
Khuyến cáo từ ngành chuyên môn
Ông Nguyễn Xuân Vũ - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT nhận định, với điều kiện thời tiết nắng mưa xen kẽ, sáng sớm sương mù, lạnh về đêm như hiện nay là điều kiện thuận lợi cho các đối tượng sâu bệnh phát sinh gây hại mạnh trên lúa đông xuân trong thời gian đến. Để bảo vệ an toàn sản xuất, cần áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp.
Theo ông Vũ, giai đoạn làm đòng - trổ, cây lúa rất cần nước. Vì vậy, nông dân phải đưa nước vào ruộng, duy trì ở mực nước khoảng 5-10cm liên tục cho đến khi lúa trổ vào chắc.
Đối với lúa sạ muộn chưa bón đòng, cần bón đòng đúng thời điểm để cây lúa phân hóa đòng tốt, loại phân và liều lượng bón theo hướng dẫn của Sở NN&PTNT. Còn đối với những ruộng lúa bị ngộ độc hữu cơ, nghẹt rễ - vàng sinh lý thì cần phải thay nước 1-2 lần; sau đó bón bổ sung phân DAP (1-2kg/sào) và phun phân qua lá để lúa mau hồi phục.
Đối với bệnh đạo ôn lá và cổ lá, nhà nông cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, nhất là những ruộng bón thừa đạm, ruộng sạ giống nhiễm để kịp thời phát hiện bệnh.
Khi có từ 3-5% số lá bị bệnh, cần giữ đủ nước trên ruộng, tạm dừng bón thúc đạm và tiến hành dùng thuốc có hoạt chất Isoprothiolane, Tricyclazole (Fuji-One 40 EC, Beam 75 WP, Filia 525 SE, Flash 75 WP...) để phun trừ.
Đối với bệnh đạo ôn cổ bông, tăng cường kiểm tra đồng ruộng trong giai đoạn lúa làm đòng - trổ để sớm phát hiện bệnh, nhất là những ruộng đã nhiễm bệnh đạo ôn lá.
Cần chú ý, với các giống lúa như BC15, HT1, TBR225, Thiên ưu 8… trước khi trổ 5-7 ngày, dùng các loại thuốc đặc hiệu như đối với bệnh đạo ôn lá để phun phòng bệnh. Nếu chưa phun thuốc kịp thời ở giai đoạn trước trổ thì phun ở giai đoạn sau trổ 5-7 ngày. Tốt nhất là phun khi lúa bắt đầu trổ lác đác.
Đối với rầy nâu và rầy lưng trắng, ngành liên quan và chính quyền các địa phương khuyến cáo người dân thường xuyên thăm đồng, vạch gốc lúa để kịp thời phát hiện rầy gây hại; phải quan sát khắp mặt ruộng để phát hiện các ổ rầy cục bộ.
Khi phát hiện rầy có mật độ bình quân 2-3 con/dảnh lúa (khoảng 1.000 - 2.000 con/m2) thì sử dụng các loại thuốc có hoạt chất Pymetrozine, Imidacloprid (Chess 50WG, Map-Jono 700 WP…) để phun trừ. Khi phun trừ rầy, cần phải khoanh vùng và phun kỹ vào các ổ rầy nhằm diệt trừ triệt để, tránh lây lan.
Còn đối với sâu cuốn lá nhỏ, nông dân cần tích cực kiểm tra đồng ruộng để kịp thời phát hiện sâu non tuổi nhỏ (tuổi 1-3). Khi phát hiện sâu với mật độ từ 20 con/m2 trở lên thì dùng một trong các loại thuốc có hoạt chất Chlorantraniliprole, Thiamethoxam, Emamectin, Benzoate (Virtako 40WG, Angun 5 WG...) để phun trừ ngay.