Hiệu quả chuyển đổi cây trồng ở Quế Sơn
Những năm gần đây, huyện Quế Sơn tích cực hỗ trợ nông dân chuyển nhiều diện tích đất sản xuất lúa kém hiệu quả sang canh tác các loại cây trồng cạn mang lại giá trị kinh tế cao.
Tiếp sức nhà nông
Ông Trần Xuân Bá - Phó Ban nông nghiệp xã Quế Hiệp cho biết, được UBND huyện Quế Sơn phân bổ gần 27,5 triệu đồng từ nguồn sự nghiệp kinh tế, đầu vụ đông xuân 2023 - 2024 ngành nông nghiệp huyện phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ 19 hộ dân ở thôn Lộc Thượng thực hiện mô hình trồng đậu phụng thâm canh trên 40 sào đất lúa ở khu vực cuối kênh.
Theo đó, hỗ trợ người dân về giống, phân bón, tập huấn chuyển giao kỹ thuật thâm canh và phòng trừ dịch hại tổng hợp trên cây đậu phụng...
“Vụ này hầu hết ruộng đậu phụng của mô hình chuyển đổi đều sinh trưởng và phát triển tốt. Hiện nay, 19 hộ dân ở thôn Lộc Thượng của xã Quế Hiệp đang tiến hành thu hoạch 40 sào đậu phụng.
Theo đánh giá ban đầu, năng suất bình quân 1 sào đạt 125kg đậu khô, bán với giá 30 nghìn đồng/kg thì thu được 3,75 triệu đồng/sào. Nếu so với sản xuất lúa thì trồng đậu phụng cho giá trị cao hơn 1,2 triệu đồng/sào/vụ” - ông Bá nói.
Trong khi đó, ông Ngô Chí Cường - Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp Quế Xuân 1 cho hay, vụ đông xuân năm nay đơn vị đứng ra làm trung gian để một công ty có uy tín liên kết với hơn 150 hộ dân ở các thôn Dưỡng Mông, Dưỡng Xuân, Thạnh Hòa của xã Quế Xuân 1 tổ chức sản xuất 20ha đậu phụng trên đất lúa chuyển đổi theo phương thức doanh nghiệp bao tiêu toàn bộ đầu ra sản phẩm.
Bên cạnh việc tập huấn chuyển giao kỹ thuật sản xuất, chính quyền xã Quế Xuân 1 và các đơn vị liên quan của huyện Quế Sơn đã hỗ trợ cho số hộ dân nêu trên 50% tiền mua hạt giống đậu phụng.
Việc hỗ trợ này áp dụng theo Nghị quyết số 17 (ngày 17/12/2019) của HĐND tỉnh Quảng Nam về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.
“Thời điểm này, nông dân ở 3 thôn trên đang thu hoạch đậu phụng của mô hình liên kết sản xuất. Qua đánh giá tại nhiều vùng, năng suất bình quân của mô hình đạt 27 tạ đậu khô/ha.
Bán theo giá thị trường hiện nay là 30 nghìn đồng/kg thì đạt giá trị 81 triệu đồng/ha/vụ, cao hơn gieo sạ lúa khoảng 18 - 20 triệu đồng/ha/vụ” - ông Ngô Chí Cường nói.
Ông Lưu Văn Thành - Phó Trưởng phòng NN&PTNT Quế Sơn cho biết, ngoài 2 xã Quế Hiệp và Quế Xuân 1, thời gian qua nông dân một số địa phương khác của huyện cũng tích cực chuyển đổi nhiều diện tích đất lúa sản xuất không hiệu quả sang canh tác các loại cây trồng cạn chủ lực. Thực tế cho thấy, hầu hết mô hình chuyển đổi đều cho giá trị kinh tế cao hơn từ 20 - 40% so với gieo sạ lúa.
Thích ứng với khô hạn
Ông Nguyễn Tiến Trung - Phó Ban nông nghiệp xã Quế Mỹ cho biết, hiện nay trên địa bàn 9 thôn của xã có 385ha đất sản xuất lúa. Do hạ tầng thủy lợi chưa được đầu tư xây dựng đồng bộ, đặc biệt thời gian tới dự báo nắng nóng diễn biến phức tạp nên vụ hè thu 2024 chính quyền địa phương chỉ đưa vào kế hoạch gieo sạ 275ha lúa; còn lại 110ha sẽ phải bỏ hoang vì không có nguồn nước tưới.
Theo ông Trung, trong số 275ha đất lúa nằm trong kế hoạch sản xuất vụ hè thu 2024 của xã Quế Mỹ, có khoảng 5ha ở các khu vực cuối kênh thuộc địa bàn 4 thôn gồm Phước Phú Đông, Phú Cường 1, Đông Nam, An Phú thường bấp bênh nước tưới.
“Những ngày qua, chính quyền địa phương cùng đội ngũ khuyến nông viên cơ sở tập trung vận động, hướng dẫn 100 hộ dân chuyển 5ha đất lúa đó sang trồng bắp và mè trong vụ hè thu tới để tránh thiệt hại do thời tiết cực đoan gây ra” - ông Trung nói.
Ông Lưu Văn Thành - Phó Trưởng phòng NN&PTNT Quế Sơn cho hay, trên địa bàn 13 xã, thị trấn của huyện có tổng cộng 3.630ha đất lúa.
Thế nhưng, vụ hè thu 2024 sắp tới huyện chỉ đưa vào kế hoạch gieo sạ 3.095ha, còn lại 535ha không thể sản xuất vì không có công trình thủy lợi phục vụ tưới tiêu.
Ngành chuyên môn cùng chính quyền các địa phương Quế Sơn khuyến cáo nông dân cơ cấu những loại giống lúa trung - ngắn ngày có sức chịu hạn tốt đối với việc gieo sạ vụ hè thu 2024 đảm bảo. Đối với 535ha đất lúa thuộc diện bỏ hoang, UBND huyện Quế Sơn đã ban hành kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng.
Cụ thể, có 11/13 xã, thị trấn (trừ 2 xã Quế Xuân 1, Quế Phong) tiến hành chuyển 48ha đất lúa ở các khu vực cuối kênh sang sản xuất một số loại cây trồng cạn chủ lực như đậu phụng thâm canh, đậu phụng xen sắn, bắp lai, mè và cải tạo đất để trồng sen… Trong đó, các xã Quế Xuân 2, Quế Thuận, Quế Châu và thị trấn Đông Phú có diện tích chuyển đổi nhiều nhất.
“Kế hoạch đặt ra là 48ha nhưng thực tế những năm gần đây cho thấy, vụ hè thu nào nông dân Quế Sơn cũng tự chuyển đổi ít nhất 125ha đất lúa khó khăn nước tưới sang canh tác các loại hoa màu” - ông Thành nói.