Mũ phớt của ba
Ngày còn độ tuổi trung niên, ba tôi có chiếc mũ phớt mẹ mua cho, dành đội vào những dịp long trọng cần ra ngoài như hội họp, tiệc tùng, tết nhứt.
Mũ phớt, quê tôi xưa gọi dân dã là “mũ nỉ”. Gọi vậy cũng không sai; bởi mũ được làm bằng nỉ, hấp cứng từ vành đến thân, giá khá đắt. Mẹ quý ba lắm nên ráng mua. Với mẹ, ba luôn là “ông hoàng” được mẹ chăm chút, trang bị đến tận răng - còn bản thân mẹ thì xoàng xĩnh giản đơn sao cũng được!
Cái mũ phớt của ba đẹp thật. Xám màu lông chuột. Thân oval tựa hình giọt nước trước nhọn sau tù. Vành rộng tỏa ngang, nhiều đường chỉ khâu chạy vòng song song, níu giữ lớp vải lót bên dưới và tạo thành gờ, sống nhấp nhô bên trên để phá tính phẳng lì đơn điệu.
Vậy nhưng, độc đáo nhất nơi chiếc mũ phớt là mép vành cong vểnh không đều: uốn mạnh góc phải phía sau và từ từ hạ “độ cao” tới mức gần nằm ngang nơi góc trái phía trước. Trạng thái “lệch” một cách điệu đàng.
Không hiểu sao mỗi khi nhìn vành mũ tôi cứ hình dung ra một chiếc… đĩa bay (UFO) trong các phim khoa học giả tưởng đang là là bay nghiêng, dáng dấp thanh thoát nhẹ nhàng nhưng rất hoạt! Nói vậy để hiểu vì sao hồi nhỏ tôi mê chiếc mũ phớt của ba lắm lắm.
Anh em tôi mê cái mũ, còn ba thì quý. Mà không, phải nói rất quý! Nhớ có lần anh Hai nghịch ngợm, đợi ba vắng nhà lén bắc ghế leo lên lấy cái mũ phớt. Loay hoay không cẩn thận, anh khiến mũ tuột tay, rớt đánh bộp xuống đất.
“Tai nạn” khiến đỉnh mũ móp nhẹ, lại còn trầy trụa chút ít. Hôm sau ba đi công việc, lấy mũ ra khỏi bao, dòm trước dòm sau và phát hiện “sự cố”.
Mặt ba nhăn nhúm, vừa lần tay theo mấy vết trầy móp trên mũ ba vừa xuýt xoa - tưởng như ba “đau” cùng với cái mũ! Bữa ấy anh Hai được mẻ tái mét mặt mày, tưởng no đòn với ba. May mà ba không đánh...
Sau này lớn chút, tò mò tìm hiểu mới biết: cái tên “phớt” (fedora) có gốc từ tiếng Hy Lạp cổ, có nghĩa: “quà tặng của Thiên Chúa”. Quà của Chúa đương nhiên quý giá rồi. Hèn chi trông nó đẹp và tinh tế đến vậy!
Lan man nghĩ thêm chút nữa mới sực nhớ ra: cái mũ phớt của ba – cho dù không phải của Chúa Trời – cũng vẫn là quà tặng. Khác chút đây là quà tặng của… mẹ. Với ba, chắc nó quý giá chẳng kém “quà của Chúa”, nếu không muốn nói còn quý hơn.
Ừ, Chúa, đấng toàn năng - đương nhiên sẽ chẳng khó khăn trong việc tìm một cái mũ làm quà tặng. Nhưng với bà nông dân nghèo lam lũ như mẹ, tích cóp đủ tiền để mua cho ba cái mũ phớt là chuyện không đơn giản chút nào…