Gói thầu thi công và lắp đặt thiết bị công trình Bệnh viện Y học cổ truyền Quảng Nam:Hủy thầu, đúng luật hay không?
Quyết định hủy thầu gói thầu thi công và lắp đặt thiết bị công trình Bệnh viện Y học cổ truyền Quảng Nam ngày 18/3/2024 của Sở Y tế (chủ đầu tư) đã vấp phải sự phản ứng của Công ty CP xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông vì cho rằng không đúng quy định. Sở KH-ĐT khẳng định đã hết thời gian giải quyết kiến nghị, nhà thầu có quyền khởi kiện ra tòa án về vấn đề này.
Lai lịch gói thầu
Ngày 12/5/2023, Sở Y tế đã phê duyệt danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật gói thầu thi công xây dựng công trình Bệnh viện Y học cổ truyền Quảng Nam. Ngày 31/5/2023, theo đề xuất của bên mời thầu, Sở Y tế phê duyệt danh sách xếp hạng nhà thầu thi công xây dựng.
Liên danh Meico - Lộc Phước Thịnh- Đại Thiên Phát - Handaco xếp hạng 1 với giá dự thầu sau giảm giá hơn 68,6 tỷ đồng, Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông hơn 76 tỷ đồng và Công ty TNHH Phát Đạt gần 77,3 tỷ đồng.
Liên danh Meico - Lộc Phước Thịnh - Đại Thiên Phát - Handaco đã được chọn. Tuy nhiên, nhà thầu này đã không cung cấp đủ hồ sơ dự thầu khi đối chiếu và không đến dự ngày cam kết bổ sung hồ sơ (30/6/2023).
Bên mời thầu đã quyết định mời hai nhà thầu còn lại đến Sở Y tế (ngày 13/7/2023) để ký biên bản đối chiếu và ký biên bản thương thảo hợp đồng.
Nhưng, chỉ có Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông tham dự. Bên mời thầu công bố Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông đã đủ hồ sơ khi đối chiếu và tiến hành thương thảo hợp đồng thành công.
Sự rắc rối của việc xác thực lựa chọn nhà thầu cho gói thầu này bắt nguồn từ tình huống “bất trắc” xảy ra trong quá trình lựa chọn.
Theo ông Mai Văn Mười - Giám đốc Sở Y tế, gói thầu đã đăng tải trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia hơn 85,6 tỷ đồng (xây lắp gần 57,8 tỷ đồng, thiết bị 11,5 tỷ đồng...). Gói thầu cập nhật ngày 7/9/2022 là hơn 73,98 tỷ đồng (xây lắp hơn 60,54 tỷ đồng, thiết bị hơn 8,57 tỷ đồng).
Nhưng bên mời thầu chưa thực hiện đăng tải giá gói thầu này cập nhật trên mạng đấu thầu quốc gia. Bên mời thầu đã không tuân thủ các nội dung thống nhất giữa các bên (chủ đầu tư, bên mời thầu, quản lý dự án, tư vấn thẩm định) về nội dung làm việc với hai nhà thầu còn lại (để thông báo giá cập nhật của gói thầu, không phải thương thảo hợp đồng), phát hành đăng tải giấy mời không đảm bảo thời gian, đã dẫn đến việc hiểu nhầm và kiến nghị của các nhà thầu. Sở Y tế đã có văn bản gửi Sở KH-ĐT cho ý kiến xử lý tình huống đấu thầu gói thầu thi công xây dựng này.
Theo các cuộc thẩm tra của Tổ kiểm tra, giám sát hoạt động đấu thầu thuộc Sở KH-ĐT phúc đáp Sở Y tế ngày 28/8/2023 cho thấy, bên mời thầu đã vi phạm về đăng tải thông tin trong đấu thầu và thời gian đánh giá E-HSDT.
Bên mời thầu xử lý tình huống chưa phù hợp với sự chỉ đạo của chủ đầu tư và thời gian có hiệu lực của E-HSDT của các nhà thầu đã hết. Sở KH-ĐT đã tham mưu UBND tỉnh và UBND tỉnh giao chủ đầu tư xem xét, quyết định và thực hiện các thủ tục hủy thầu, tổ chức lại việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Quảng Nam, hạng mục: Khu điều trị bệnh nhân 100 giường, khu bào chế dược liệu và các hạng mục phụ trợ khác theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong đấu thầu.
Đúng, sai sẽ chờ một phiên tòa?
Ngày 18/3/2024, Sở Y tế đã ra quyết định hủy thầu. Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông phản ứng, gửi đơn kiến nghị. Nhà thầu này cho rằng vụ việc này không thuộc bất cứ trường hợp nào để hủy thầu. Hồ sơ kỹ thuật, tài chính... của nhà thầu đã được đánh giá đạt. Nhà thầu đã được mời thương thảo hợp đồng thành công.
Tuy nhiên, khi thương thảo xong, nhà thầu chờ đợi, nhưng không có thông tin gì về kết quả lựa chọn nhà thầu thì Sở Y tế Quảng Nam lại hủy thầu với lý do “xử lý tình huống”. Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông cho rằng quyết định hủy thầu không đúng và đề nghị hủy quyết định này.
Ông Nguyễn Trung Thành- Trưởng phòng Kỹ thuật Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông nói, chủ đầu tư hủy thầu không đúng luật vì không thể đưa ra được một lý do chính đáng nào. Họ bảo xử lý tình huống. Nhưng xử lý tình huống thì tại sao lại mời các nhà thầu khác vào thương thảo hợp đồng.
“Phương Đông đã đối chiếu xong và có thư giảm giá theo đơn giá điều chỉnh nhưng tại sao đơn phương hủy thầu? Lý do hủy thầu là xử lý tình huống nhưng không nêu nội dung cụ thể” - ông Thành nói.
Sở KH-ĐT nhận thấy quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu có quá nhiều vướng mắc. Chủ đầu tư đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu không đảm bảo thời gian quy định. Ngoài ra, thông tin đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu không chuẩn xác như sai tên chủ đầu tư, sai ngày quyết định phê duyệt.
Không cập nhật thông tin về kế hoạch lựa chọn nhà thầu trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia khi điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Không cập nhật giá gói thầu trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia khi phê duyệt cập nhật giá gói thầu.
Thời gian đánh giá E-HSDT kéo dài gần 8 tháng, không đảm bảo quy định. Bên mời thầu không đề nghị hai nhà thầu còn lại thực hiện chào giá mà lại tổ chức thương thảo đối với Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông là không phù hợp với chỉ đạo về xử lý tình huống trong đấu thầu của chủ đầu tư và việc xử lý của bên mời thầu không thuộc các trường hợp xử lý tình huống đã được hướng dẫn.
Sở KH-ĐT phúc đáp cho nhà thầu Phương Đông ngày 5/6/2024 (do Giám đốc Sở KH-ĐT Nguyễn Quang Thử ký) nêu rõ nhiều điểm. Theo Sở KH-ĐT, thanh tra sở này đã lập biên bản vi phạm hành chính, ban hành quyết định xử phạt hành chính Công ty CP Tư vấn Toàn Thành (bên mời thầu) với tổng số tiền 50 triệu đồng.
UBND tỉnh Quảng Nam đã yêu cầu Sở Y tế tổ chức kiểm điểm trách nhiệm các cá nhân liên quan thuộc quyền quản lý trong việc theo dõi, quản lý, tổ chức đấu thầu, không kịp thời báo cáo, xử lý, khắc phục để bên mời thầu thực hiện không đúng quy định, không kịp thời xem xét, giải quyết nội dung kiến nghị của nhà thầu.
Sở KH-ĐT thừa nhận các nội dung sai sót, vi phạm của bên mời thầu, chủ đầu tư đối với quá trình lựa chọn nhà thầu gói thầu trên là không thể khắc phục được. UBND tỉnh đã thống nhất giao Sở Y tế xem xét, quyết định và thực hiện các thủ tục hủy thầu, tổ chức lại việc lựa chọn nhà thầu theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế trong đấu thầu.
UBND tỉnh cũng yêu cầu chủ đầu tư, bên mời thầu chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại (nếu có) cho các bên liên quan theo quy định pháp luật về bồi thường thiệt hại và các quy định khác liên quan do để xảy ra các sai sót, vi phạm pháp luật về đấu thầu.
Theo Sở KH-ĐT, thông báo mời thầu, tổ chức lựa chọn nhà thầu năm 2023, nên việc giải quyết kiến nghị trong đấu thầu đối với gói thầu trên đã hết thời hạn giải quyết kiến nghị. Và Sở Y tế đã hủy thầu ngày 18/3/2024. Nếu xét thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị ảnh hưởng, Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông có quyền khởi kiện ra tòa án.
Chủ đầu tư nói hủy thầu đúng, nhà thầu nói sai. Có thể vụ việc này cần phải chờ đến một phiên toàn để rõ ràng hơn. Ông Nguyễn Trung Thành - Trưởng phòng Kỹ thuật Công ty CP Xây dựng hạ tầng kỹ thuật Phương Đông nói, chủ đầu tư đơn phương hủy thầu là không đúng luật, sai quy định. Ngay bên mời thầu cũng nói không có lý do gì để hủy thầu. Nhà thầu đang chờ luật sư hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục để khởi kiện chủ đầu tư.