Cấp sổ đỏ chồng lấn ở khu tái định cư Điện Dương:Rắc rối từ việc điều chỉnh quy hoạch
Qua các lần điều chỉnh quy hoạch chi tiết và do thiếu sót về mặt thủ tục thu hồi đất, bồi thường, tái định cư của UBND huyện Điện Bàn (nay là thị xã Điện Bàn), đã khiến một hộ dân “sống gửi” 21 năm trên đất được dự kiến bố trí tái định cư cho mình…
Hoán đổi nhưng “quên” thu hồi
Năm 2003, hộ ông Nguyễn Lự (nay trú tại khối Hà My Đông A, phường Điện Dương, thị xã Điện Bàn) bị thu hồi hết 300m2 đất ở và 70m2 đất vườn bị ảnh hưởng dự án The Nam Hải. Theo quy định pháp luật tại thời điểm đó, hộ ông Lự được bố trí 2 lô đất tái định cư (TĐC) liền kề, với diện tích mỗi lô 200m2 tại khu TĐC thôn 1, xã Điện Dương.
Chánh Thanh tra tỉnh Nguyễn Đức Tiến cho biết, sẽ kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết theo hướng không công nhận nội dung khiếu nại của hộ ông Nguyễn Lự.
Mặc dù UBND huyện Điện Bàn có thiếu sót, chưa chặt chẽ về trình tự thủ tục thu hồi đất, nhưng bản chất vấn đề không thay đổi khi Nhà nước thu hồi đất thì bồi thường bằng đất, với diện tích vượt trội, đảm bảo quyền lợi của công dân.
Liên quan đến tài sản trên đất cần được xử lý trong quan hệ pháp luật khác. Việc cấp “sổ đỏ” cho bà Ngô Thị Cúc chưa đảm bảo điều kiện, tuy nhiên đến nay, bà Cúc đã chuyển nhượng cho bên thứ 3 và sau đó chuyển nhượng cho nhiều người khác.
Được chỉ đất dự kiến sẽ bố trí TĐC, ông Lự xây dựng 2 căn nhà ở trên 2 lô đất vào năm 2003 trước khi UBND huyện Điện Bàn có Quyết định 414 ngày 19/4/2007 phê duyệt quy hoạch khu TĐC thôn 1, xã Điện Dương.
Trong khi đó, theo Quyết định 4819 ngày 16/11/2004 của UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 khu TĐC thôn 1, xã Điện Dương, tại vị trí lô đất dự kiến bố trí TĐC cho ông Lự theo quy hoạch là nút giao thông (ngã tư). Do vậy, UBND xã Điện Dương lúc bấy giờ vận động hộ ông Lự hoán đổi 1 lô đất đã xây dựng nhà ở nói trên để nhận 1 lô đất TĐC ở vị trí khác.
Ông Lự đồng ý và được bố trí 1 lô đất với diện tích 200m2 (lô 33 tại khu 6). Như vậy, trên thực tế hộ ông Lự đã được bố trí đủ 2 lô đất TĐC (gồm lô 33 tại khu 6 và lô 15 tại khu 13) và được cấp “sổ đỏ” vào năm 2008.
Đến ngày 14/8/2008, UBND tỉnh điều chỉnh quy hoạch chi tiết khu TĐC thôn 1, xã Điện Dương. Trong đó, đề xuất chỉnh trang dãy nhà dân theo đường bê tông từ đường ĐT603B đến nhà ông Đinh Phẩm và điều chỉnh không quy hoạch ngã tư qua thửa đất hộ Nguyễn Lự xây dựng nhà ở và đã đồng ý hoán đổi sang lô đất khác. Cụ thể, tại vị trí này được quy hoạch thành các lô 15/1, 15/2, 15/2/1 (khu 13).
UBND thị xã Điện Bàn cho biết, kiểm tra đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 ban hành kèm theo Quyết định số 2898 ngày 20/9/2013 của UBND tỉnh về việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết 1/500 khu TĐC thôn 1, xã Điện Dương (quy hoạch mới nhất), vị trí xây nhà của hộ ông Lự thuộc một phần diện tích lô 15/1, tờ bản đồ QH01.
Hiện trạng nhà cấp 4, tường xây, mái lợp tôn, với diện tích 125m2. Năm 2011, UBND huyện Điện Bàn đã bố trí TĐC cho bà Ngô Thị Cúc lô đất 15/1 có phần diện tích xây dựng của hộ ông Nguyễn Lự trước đây.
Trong đơn khiếu nại hành vi hành chính của UBND thị xã Điện Bàn, hộ ông Nguyễn Lự cho rằng, lô 15/1 có phần diện tích 125m2 do ông đang quản lý, sử dụng từ năm 2003 đến nay, nhưng UBND huyện Điện Bàn cấp đất TĐC cho bà Ngô Thị Cúc là không đúng. Người khiếu nại yêu cầu cấp “sổ đỏ” đối với diện tích 125m2 đang quản lý, sử dụng để làm nhà ở.
Liên quan đến vấn đề này, theo ông Nguyễn Văn Tri - Phó Chủ tịch UBND phường Điện Dương, thời điểm đó, hộ ông Nguyễn Lự đã thống nhất hoán đổi lô đất số 15/1 để nhận lô số 33. Nhưng không biết vì lý do gì, UBND phường Điện Dương không làm thủ tục thu hồi lô 15/1 để sự việc tồn tại đến bây giờ?
Xử lý đối với tài sản trên đất như thế nào?
Từ ý kiến trao đổi tại cuộc đối thoại do Thanh tra tỉnh chủ trì trước khi tham mưu Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết khiếu nại lần 2, người đại diện và luật sư trợ giúp pháp lý lập luận: Qua vận động, ông Lự đã tự nguyện tháo dỡ 75m2 nhà ở của lô 15/1 và nhận lô đất 33. Bởi lẽ gia đình ông nghĩ rằng, dỡ một phần diện tích nhà ở tại lô 15/1, không cần bồi thường tài sản thì được đổi lô đất số 33 nên mới đồng ý.
Trên cơ sở báo cáo xác minh của Thanh tra tỉnh, ý kiến của lãnh đạo UBND thị xã Điện Bàn, đại diện các ngành chuyên môn của tỉnh cho rằng, hộ ông Nguyễn Lự bị thu hồi 300m2 đất ở, 70m2 đất vườn và đã được bố trí 2 lô đất TĐC là đảm bảo quyền lợi. Và cho rằng lập luận của người đại diện theo ủy quyền của hộ ông Nguyễn Lự không đúng khi nhận định ông Lự phải thực hiện giải tỏa lần 2 nên Nhà nước phải bồi thường lô đất số 33.
Đồng thời cũng chỉ ra nhiều “lỗi” của UBND huyện Điện Bàn trong vụ việc này. Đáng chú ý, chính quyền đã cấp “sổ đỏ” cho bà Ngô Thị Cúc khi không đủ điều kiện quy định vì đã có tài sản của người khác trên đất.
Đến nay, lô đất này đã được chuyển nhượng qua nhiều người nên pháp luật không cho thu hồi. Thanh tra tỉnh nhận định, UBND huyện Điện Bàn thiếu kiểm tra cụ thể hồ sơ quy hoạch phân lô chi tiết và thiếu sót trong quá trình kiểm tra thực tế hiện trạng trước khi giao đất cho bà Cúc.
Vấn đề ngành chuyên môn của tỉnh băn khoăn là việc xử lý đối với tài sản căn nhà cấp 4 của hộ ông Nguyễn Lự quản lý, sử dụng tại lô 15/1 như thế nào?
Bà Dương Thị Thanh Hiền - Phó Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh nêu quan điểm, về mặt quyền lợi TĐC đã đảm bảo cho công dân. Tuy nhiên, “dích dắc” trong việc thực hiện quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch đã hoán đổi lô 15/1 sang lô 33, nhưng hộ ông Nguyễn Lự vẫn sử dụng 125m2.
Với trường hợp này, có thể tính phương án giao đất cho hộ ông Lự theo hiện trạng có thu tiền sử dụng đất được hay không; cũng nhằm đảm bảo quyền lợi của người dân, vừa thể hiện trách nhiệm của UBND thị xã Điện Bàn trong việc quản lý, sử dụng đất và thực hiện chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng do có yếu tố lịch sử để lại.
Ông Trần Úc - Chủ tịch UBND thị xã Điện Bàn khẳng định, địa phương rất quan tâm tìm hướng giải quyết đối với trường hợp hộ ông Nguyễn Lự nhưng không có cơ sở pháp lý nào cả; ngay cả cơ sở để kiến nghị xin chủ trương của tỉnh. Nếu sau này phát sinh tranh chấp quyền sử dụng đất và có phán quyết của tòa thì mới có thể có đủ cơ sở giải quyết dứt điểm vụ việc này.