Các dự án thuộc Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội: Quảng Nam khó giải ngân hết vốn đầu tư
Các dự án thuộc Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội có nguy cơ không giải ngân hết kế hoạch vốn khi thời hạn kết thúc, dừng dự án vào ngày 31/12/2024. Vấn đề này được bàn luận khá nhiều tại Kỳ họp thứ 24 HĐND tỉnh vừa qua.
Chạy đua thi công về đích
Biển An Bàng trông như một đại công trình. Những chiếc sà lan chở 10 nghìn mét khối đá từ Quảng Ngãi về neo đậu bên một sà lan cố định khác trên biển cách bờ 250m, đổ đá dựng kè. Hàng nghìn khối haro (như khối bê tông dùng cho kè biển) lần lượt rời cảng cạn phía nam cầu Cửa Đại về công trường thi công.
Dãy kè chắn sóng thuộc Dự án “Kè chống xói lở khẩn cấp bờ biển từ UBND phường Cẩm An (Hội An) đến An Bàng” đã dần lộ diện dưới mặt nước biển. Hàng chục chiếc sà lan khác đang bơm cát đổ vào bờ biển tạo bãi.
Ông Đỗ Tô Văn - Chỉ huy trưởng công trình nói, nhà thầu Đạt Phương đã thi công đồng loạt đê ngầm, hút cát. Khởi công từ tháng 11/2023, đến nay, dự án đã thi công đạt khoảng 55% khối lượng. Bằng mọi giá, nhà thầu sẽ hoàn thành công trình trước 31/8/2024.
Không chỉ kè biển, các dự án thủy lợi, kè khác trên đất liền cũng đang về đích. Theo Ban Quản lý (BQL) dự án đầu tư xây dựng các công trình NN&PTNT Quảng Nam, 3/4 hồ thuộc dự án sữa chữa, nâng cấp hồ đập đã hoàn thành.
Hồ Đập Quang, Đá Chồng sẽ bàn giao, đưa vào sử dụng ngay trong tháng 7/2024. Hồ 3/2 bàn giao, đưa vào sử dụng các hạng mục thuộc hợp đồng đã ký kết trong tháng 7/2024.
Một số hạng mục điều chỉnh, bổ sung của hồ 3/2 sẽ thi công vào giữa tháng 8/2024, bàn giao, đưa vào sử dụng trước 31/12/2024. Hồ Nước Rin đã hoàn thành các hạng mục đầu mối. Chậm nhất, đến tháng 9/2024, sẽ bàn giao, đưa vào sử dụng hồ này.
Ông Võ Văn Điềm - Giám đốc BQL dự án đầu tư xây dựng các công trình NN&PTNT tỉnh cho biết: “Tỷ lệ giải ngân của 4 hồ đã đạt 86,5% (47,6/55 tỷ đồng), kè biển đạt 63,1% (132,6/210 tỷ đồng). Dự kiến, cả hai dự án này sẽ giải ngân hết 100% kế hoạch vốn trước ngày 31/12/2024”.
Kè bảo vệ khu dân cư Bằng La (Trà Leng, Nam Trà My) khối lượng xây lắp cũng đạt hơn 94%. UBND huyện Nam Trà My cho biết đang triển khai các bước điều chỉnh, bổ sung một số hạng mục, tiến hành thi công ngay trong tháng 7/2024 và sẽ hoàn thành, nghiệm thu, sử dụng công trình vào tháng 10/2024. Tỷ lệ giải ngân dự án đã đạt 77% (46,2/60 tỷ đồng); sẽ giải ngân 100% kế hoạch vốn trước 31/12/2024.
Khó khăn nhất là các dự án y tế, nhưng tiến độ đầu tư cũng có chút khả quan. Dự án “Đầu tư xây mới, nâng cấp, cải tạo 5 trung tâm y tế (TTYT) tuyến huyện” đã có TTYT Đại Lộc hoàn thành.
TTYT Nam Giang, Núi Thành thi công khoảng 90% giá trị hợp đồng; TTYT Tiên Phước đạt khoảng 80% giá trị hợp đồng. Cả 3 TTYT này sẽ hoàn thành ngay trong tháng 7/2024.
TTYT Quế Sơn đang thi công, nhưng cũng sẽ hoàn thành theo hợp đồng trong tháng 10/2024. Gói thầu mua sắm thiết bị y tế (khoảng 7,65 tỷ đồng) đang tổ chức lựa chọn nhà thầu. Dự kiến hoàn thành mua sắm thiết bị y tế, lắp đặt và bàn giao đưa vào sử dụng trong năm 2024. Tỷ lệ giải ngân của dự án đạt 47% (43,4/92 tỷ đồng).
Ông Huỳnh Xuân Sơn - Giám đốc BQL dự án đầu tư xây dựng tỉnh cho biết tiến độ, chất lượng các công trình đảm bảo thời gian, hồ sơ thiết kế được duyệt. Các TTYT sẽ kịp hoàn thành và giải ngân đúng hạn.
Khó giải ngân các dự án trạm y tế xã
Các dự án đầu tư thuộc Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội đã được phép kéo dài thực hiện và giải ngân thêm 1 năm. Hạn cuối cùng là 31/12/2024. Tuy nhiên, Sở KH&ĐT công bố một con số khá khiêm tốn.
Tổng số vốn của 5 dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội gần 614 tỷ đồng, nhưng chỉ mới giải ngân đến ngày 30/6/2024 gần 283,8 tỷ đồng, đạt 46,2% kế hoạch vốn.
Ông Nguyễn Quang Thử - Giám đốc Sở KH&ĐT đề nghị các chủ đầu tư chỉ đạo các đơn vị thi công khẩn trương thi công hoàn thành các hạng mục còn lại của các dự án thủy lợi trong mùa nắng ráo.
Chủ đầu tư các dự án y tế tăng cường trách nhiệm quản lý, điều hành chung các dự án, bảo đảm hoàn thành, giải ngân 100% kế hoạch vốn trong năm 2024.
“Phải hạn chế việc phát sinh khối lượng bổ sung. Các gói thầu trang thiết bị y tế phải nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ, thủ tục để lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng, kịp thời giải ngân nguồn vốn đã bố trí.
Rà soát toàn bộ phần chi phí dự phòng của dự án, không có khả năng sử dụng, đề nghị hoàn trả ngân sách trung ương để tăng tỷ lệ giải ngân nguồn vốn đã bố trí.
Các trạm y tế thuộc các địa phương trong diện sáp nhập, lập hồ sơ, trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh chủ trương, cắt giảm quy mô đầu tư các hạng mục này” - ông Thử nói.
Có thể, dự án kè biển, dự án đầu tư 5 TTYT tuyến huyện, “Kè bảo vệ khu dân cư Bằng La (Trà Leng, Nam Trà My) hay “Nâng cấp, sửa chữa 4 hồ chứa nước” sẽ kịp tiến độ khi chủ đầu tư, nhà thầu đều cam kết sẽ hoàn thành trước khi kết thúc niên độ đầu tư.
Tuy nhiên, việc hoàn thành Dự án “Đầu tư xây mới, nâng cấp, cải tạo và mua sắm trang thiết bị cho 76 trạm y tế tuyến xã Quảng Nam” (197 tỷ đồng)” gần như bất khả thi.
Theo thống kê của Sở KH&ĐT, hiện nay mới có 15/53 trạm đang thi công (53,7% khối lượng hợp đồng), 28/53 trạm đang tổ chức lựa chọn nhà thầu thi công.
Dự kiến sẽ ký hợp đồng thi công xây dựng vào cuối tháng 7/2024 và 10/53 trạm đã được điều chỉnh, đang tổ chức thẩm định thiết kế, thi công - dự toán.
Gói thầu mua sắm thiết bị y tế (23,3 tỷ đồng) đã phê duyệt điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Đang tổ chức xây dựng lại cấu hình và thẩm định giá để phê duyệt dự toán. Dự kiến hoàn thành mua sắm thiết bị y tế, lắp đặt và bàn giao đưa vào sử dụng trong năm 2024.
Tỷ lệ giải ngân của dự án này mới chỉ đạt 7% (14/197 tỷ đồng). Chủ đầu tư cam kết sẽ cố gắng giải ngân hết vốn đầu tư. Nhưng, những thông số, dữ liệu và các phân tích chỉ ra, dù lạc quan đến mấy cũng dễ thấy sẽ không thể hoàn thành đúng tiến độ các dự án này khi chỉ còn 5 tháng nữa là kết thúc niên độ đầu tư, dự án vẫn còn loay hoay điều chỉnh, ký kết hợp đồng. Sẽ có khá nhiều vốn của 2 dự án này buộc phải chuyển trả về ngân sách trung ương.
Ông Mai Văn Mười - Giám đốc Sở Y tế nói tiến độ thi công như hiện tại thì không thể nào hoàn thành kịp dự án như kế hoạch. Ngay gói thầu mua sắm thiết bị y tế 31,1 tỷ đồng rất dễ giải ngân, nhưng đến nay mới đang lập hồ sơ mời thầu hay xây dựng lại cấu hình, xây dựng giá để phê duyệt dự toán. Chưa đấu thầu được thì làm sao giải ngân? Kế hoạch giải ngân của các dự án y tế sẽ khó thực hiện đến mức tối đa được.