Đạo luật AI đầu tiên trên thế giới có hiệu lực
(QNO) - Ngày 1/8/2024, đạo luật về trí tuệ nhân tạo (AI) - một quy định mang tính bước ngoặt nhằm quản lý các công ty phát triển, sử dụng và áp dụng AI của Liên minh châu Âu (EU) chính thức có hiệu lực.
Đạo luật AI là gì?
Đạo luật AI (AI Act) là một phần của luật pháp EU quản lý AI được Ủy ban châu Âu đề xuất lần đầu tiên vào năm 2020 nhằm giải quyết những tác động tiêu cực của AI.
Đạo luật đặt ra một khuôn khổ quản lý toàn diện và hài hòa cho AI trên toàn EU, áp dụng cách tiếp cận dựa trên rủi ro để quản lý công nghệ.
Luật sẽ tác động đến nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp phát triển hệ thống AI; nhưng cũng có thể tác động đến doanh nghiệp không phải công ty công nghệ nhưng triển khai hoặc chỉ sử dụng AI trong một số trường hợp nhất định.
Luật áp dụng cách tiếp cận dựa trên rủi ro để quản lý AI, nghĩa là các ứng dụng khác nhau của công nghệ sẽ được quản lý khác nhau tùy thuộc vào mức độ rủi ro mà AI gây ra cho xã hội.
Ví dụ, nhà cung cấp AI có rủi ro cao phải tiến hành đánh giá rủi ro và đảm bảo sản phẩm tuân thủ luật pháp EU trước khi ra mắt công chúng. Các hình ảnh, văn bản hay video do AI sản sinh sẽ phải được ghi rõ là sản phẩm của AI...
Tác động của AI đến doanh nghiệp
Có thể thấy, đạo luật AI chủ yếu nhắm vào các công ty công nghệ lớn của Mỹ hiện là những nhà xây dựng và phát triển chính các hệ thống AI tiên tiến nhất.
Đạo luật AI của EU áp dụng cho bất kỳ tổ chức nào có bất kỳ hoạt động tại EU hoặc có tác động đến khối EU. Điều này sẽ khiến các công ty công nghệ lớn bị giám sát chặt chẽ hơn khi hoạt động tại thị trường EU hoặc sử dụng dữ liệu công dân EU.
Bà Heather Dawe - chuyên gia AI tại công ty tư vấn UST đang làm việc với các khách hàng quốc tế để đưa việc sử dụng AI phù hợp luật AI của EU cho biết, có thể mất từ 3-6 tháng tùy thuộc vào quy mô của công ty và mức độ AI đóng vai trò như thế nào trong quy trình làm việc để tuân thủ luật mới.
Thực tế, một số điều khoản của đạo luật AI áp dụng ngay sau khi đạo luật được thông qua. Các quy tắc AI mục đích chung sẽ áp dụng một năm sau khi có hiệu lực và các nghĩa vụ đối với các hệ thống có rủi ro cao sẽ được áp dụng sau 3 năm.
Áp dụng hình phạt
Đạo luật AI của EU chia công nghệ thành các loại rủi ro, từ không thể chấp nhận - nghĩa là công nghệ sẽ bị cấm đến mức độ rủi ro cao, trung bình và thấp.
Các công ty vi phạm đạo luật AI của EU có thể bị phạt từ 35 triệu euro hoặc 7% doanh thu hằng năm trên toàn cầu của công ty.
Việc giám sát tất cả mô hình AI nằm trong phạm vi của đạo luật sẽ thuộc về Văn phòng AI của EU.
Tháng 3/2024, các nhà lập pháp EU thông qua đạo luật AI giúp bảo vệ công dân khỏi những rủi ro có thể xảy ra khi công nghệ phát triển với tốc độ chóng mặt, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới tại châu lục.