Sạch, lành sung muối

Với thế hệ 8X lớn lên từ những vùng quê nghèo hẳn không mấy xa lạ với quả sung. Thứ trái nhỏ có vị chát, mọc lúc lỉu từng chùm ôm lấy thân cây.

Trái nhỏ màu xanh đến khi chín thì đỏ ửng rồi chuyển sang tím đậm là lúc trái ngọt nhất. Tuổi thơ chúng tôi bị mê hoặc cả vị chát giòn của quả sung xanh lẫn mùi thơm ngọt của sung chín.

Những trưa hè, cả đám con nít trong làng í ới gọi nhau tụ tập, hết bắn bi, ô quan, nhảy dây, nắp bắn thì đi hái sung chấm muối.

Chúng tôi thường chọn leo lên những cây sung có đường kính cả người ôm, bóng tỏa rợp cả bờ ao hoặc khoảng mát phía đầu làng tụ tập.

Cái cảm giác chót vót trên cành cây hái từng chùm sung sum sê đến trĩu tay để ném xuống cho lũ bạn đang háo hức đón phía dưới thích thú lạ kỳ. Không kìm nỗi sự hấp dẫn của những trái sung non, tôi đưa lên miệng cắn ngang quả giòn tan trước khi trượt xuống nhập hội.

Một rổ sung đầy ắp với chén muối hạt giã cùng ớt làm đứa nào cũng xuýt xoa. Cả đám xúm lại ăn ngon lành. Tiếng sung cắn giòn tan, tiếng cười đùa, chuyện trò rôm rả. Tuổi thơ cứ thế trôi qua thật nhanh, dưới bóng cây sung và gió đồng mát rượi.

Mẹ tôi thường hái những chùm sung xanh về muối trong hũ, cất ăn dần. Đó cũng là một trong nghìn lẻ một cách của các bà mẹ xoay xở cho cả nhà no bụng ở cái thời nghèo khó. Nhưng chúng tôi đều “hưởng ứng” vì món khoái khẩu đưa cơm này. Trời mùa hè, với bát canh cua rau đay và bát sung muối đi cùng khiến bữa cơm ngon miệng lạ kỳ.

Mẹ dặn kỹ khi muối sung phải cắt miếng, ngâm vào nước muối cho bớt mủ. Bắc nồi nước muối sôi trên bếp, và thêm vài thìa đường khuấy tan để nguội.

Trong lúc đó, chúng tôi cũng giúp mẹ ra sau vườn nhổ vài gốc sả, đào ít gừng củ, thêm nắm ớt trái, và tỏi bóc sạch.

Mẹ chuẩn bị chiếc vại lớn, cho sung vào từng lớp một rồi rắc thêm muối, đường, sả, gừng đã thái rồi rắc lên. Cứ lần lượt xếp từng lớp như vậy cho đến khi rổ sung cạn hết.

Nồi nước muối, đường lúc này cũng đã nguội thì đem đổ ngập vại sung vừa xếp rồi đèn hòn đá sạch lên bên trên trước khi đậy nắp vại. Hai ngày sau mở vại sung ra đã thơm nức mũi. Sung muối như vậy có thể ăn được cả tuần.

Cũng còn cách khác để ăn nhanh hơn đó là muối xổi. Sung được rửa sạch, xắt lát và ngâm qua nước muối, để ráo. Các gia vị đi kèm gồm sả, ớt, tỏi, đường, muối (hoặc bột canh), nước mắm và nước cốt chanh.

Trộn tất cả lại cho thấm, trước khi ăn xắt thêm ít lá chanh vào. Vị chát nhẹ, giòn ngon của sung, chua cay, ngọt quện với nhau cùng hương lá chanh là món ăn bình dị mà hấp dẫn vô cùng.

Ngày nay, khi cuộc sống đã đủ đầy, khi những bữa cơm với cá, thịt quá nhiều thì người ta bắt đầu tìm về những món quê dân dã này để đổi vị. Có người mê món ăn vừa hấp dẫn, sạch, lành này còn chúng tôi ghiền còn vì cả vị ký ức, cả tuổi thơ ùa về.

HOÀI VĂN